Αποχαιρετισμός στον Comandante Fidel

Ξαναμελετώντας τη ζωή του, σκόνταψα πάλι σε ένα επίμονο ερώτημα. Γιατί οι μεγάλοι απελευθερωτές  καταλήγουν να γίνουν στυγνοί τύραννοι; 

Ο Φιντέλ μετά την επανάσταση θα μπορούσε να κυβερνάει για χρόνια την Κούβα σαν εκλεγμένος ηγέτης – ήταν τόσο δημοφιλής και αγαπημένος, ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό. Ποιος ο λόγος να στήσει ένα αστυνομικό κράτος, να απαγορεύει τον ελεύθερο λόγο, να φυλακίζει, να βασανίζει; Το είχε ανάγκη;

Το ίδιο ερώτημα με απασχόλησε για πολλούς επαναστάτες. Γιατί ο Ροβεσπιέρος, ο μέγας «αδιάφθορος», αποκεφάλισε εκατοντάδες, όχι αντιπάλους – αλλά συναγωνιστές του; Γιατί ο Στάλιν σκηνοθέτησε τις «Δίκες της Μόσχας» και εξολόθρευσε τους σημαντικότερους συντρόφους του; Τι ανάγκη είχε ο Μάο να κάνει την «πολιτιστική επανάσταση» και να χρεωθεί εκατομμύρια ζωές – χωρίς κανείς να καταλάβει τον λόγο;

Και γιατί οι Αριστεροί δικτάτορες γίνονται στην συνέχεια μεγαλύτεροι σφαγείς του ίδιου του λαού τους  από τους δεξιούς;  Φράνκο, Σαλαζάρ, Μεταξάς, Παπαδόπουλος, ακόμα και ο Πινοτσέτ, δεν έχουν εκκαθαρίσει ούτε το 1% από όσους εξολόθρευσε ο Πολ Ποτ; (Ίσως το γεγονός ότι οι αριστεροί αισθάνονται αλάνθαστοι απόστολοι μίας απόλυτης πίστης, τους κάνει ανηλεείς απέναντι στους «αιρετικούς»;).

Αλλά ας επιστρέψουμε στον Κάστρο. Πώς λοιπόν, οι μεγάλοι επαναστάτες, οι μεγάλοι απελευθερωτές μετατρέπονται, σχεδόν αναγκαστικά σε απαίσιους τυράννους και εκτελεστές; 

Απελευθερώνουν ένα λαό από μία βαριά τυραννία για να τον ρίξουν μετά σε άλλη, βαρύτερη;

Μήπως, όπως έγραψε ο Μιχάλης Τσιντσίνης στα ΝΕΑ: «κάθε ουτοπία, φέρει εντός της το σπέρμα της τυραννίας:»

Θυμάμαι τις ανταποκρίσεις και τις φωτογραφίες από την νικηφόρα εκστρατεία του Κάστρο που κατέλυσε το διεφθαρμένο καθεστώς του Μπατίστα. Όλη η υφήλιος ήταν τότε με το μέρος του. Κι αργότερα, μετά την γελοία επίθεση του «Κόλπου των Χοίρων» που ρεζίλεψε τον Κένεντυ, πάλι ο Φιντέλ βγήκε από πάνω, νικητής.

Μετά όμως άρχισαν να έρχονται άλλα νέα από την Κούβα: καταπίεση, παρακολούθηση, φυλακές, βασανιστήρια, εκτελέσεις. Οι εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας  γινόντουσαν όλο και πιο εφιαλτικές. Ο παράδεισος, έπαιρνε την μορφή της Κόλασης.

Σίγουρα δεν βοήθησε ο αποκλεισμός από τις ΗΠΑ. Αλλά όσο υπήρχε η Σοβιετική Ένωση, η βοήθεια της ισοστάθμιζε το μποϋκοτάζ των «Ιμπεριαλιστών».

΄Υστερα, βέβαια, ήρθε η εξαθλίωση. Μέχρι που ο Ομπάμα είχε το θάρρος να άρει τον αποκλεισμό και να ομαλοποιήσει τις επαφές.

Αλλά ήταν αναγκαία όλη αυτή η παράκαμψη; Δεν μπορούσε από την αρχή να έχει δημιουργηθεί μία άλλη σχέση;

Μάταια ερωτήματα. Ας αποχαιρετήσουμε τώρα έναν γενναίο και δυναμικό άνθρωπο. Η ιστορία θα φροντίσει για την υστεροφημία του. Όταν καταλαγιάσουν τα πάθη – θετικά και αρνητικά – που δημιούργησε. 

Τι γυρεύει ο διανοούμενος στο παζάρι των Media;

Ερευνα "Ελευθεροτυπίας" - απαντούν "Διανοούμενοι"


Η παρατήρηση του Viennezos για τα προβλήματα των δημοσιογράφων και των Μέσων με έκανε να ξεθάψω ένα παλιό κείμενο, να το περικόψω και να το θέσω υπό συζήτηση:

Για όλα τα στραβά φταίει ο Γουτεμβέργιος που ανακάλυψε τα ΜΜΕ.

Αν σας παραξενεύει το παραπάνω, σκεφθείτε πως το βιβλίο ήταν το πρώτο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας - και παραμένει, παρ’ όλο που οι κουλτουριάρηδες το ξεχνάνε πάντα όταν γράφουν για τα ΜΜΕ. (Ίσως γιατί δεν είναι και τόσο Μαζικό).

Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; Γιατί προσφεύγουν οι διανοούμενοι στα Μέσα; Η πιο απλή (και φτηνή) απάντηση είναι η ανάγκη προβολής. Ωστόσο σίγουρα υπάρχουν λόγοι πιο ουσιαστικοί.

Ας σκεφθούμε τι εννοούμε με την λέξη διανοούμενος: είναι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, που ενδιαφέρεται και συμμετέχει. Με αυτή την έννοια κάθε πνευματικός άνθρωπος, κάθε δημιουργός δεν είναι απαραίτητα διανοούμενος.

Πρότυπο πανάρχαιο του δημόσιου διανοούμενου: ο Σωκράτης. Κατέβαινε στην Αγορά (στο παζάρι, εκεί που πάει και η Αλεπού) και μιλούσε με πολλούς για πολλά. Γι αυτόν η παρουσία, ο διάλογος, η δράση, ήταν πράγματα εξίσου  σημαντικά όσο και η σκέψη.

Θα έβγαινε σήμερα ο Σωκράτης στην τηλεόραση; Πιστεύω ναι - είναι η σημερινή αγορά. (Μην νομίζετε πως το μέσο επίπεδο της παλιάς ήταν καλύτερο - μην εξιδανικεύετε...)

Τελικά η χρήση των ΜΜΕ μοιάζει να είναι υποχρεωτική για κάποιον που θέλει να συμμετέχει. Ο Βολταίρος έγραφε φυλλάδια και ο Σάρτρ μοίραζε μπροσούρες - ο Ζολά έσωσε την τιμή της Γαλλίας με ένα άρθρο εφημερίδας – καθιερώνοντας έτσι και τον σημερινό ρόλο του διανοούμενου. Από κει και πέρα στρατιές ολόκληρες, με απόψεις επί παντός τους επιστητού. Οι πιο ωραίοι είναι αυτοί που επικρίνουν τα ΜΜΕ αλλά τα χρησιμοποιούν κατά κόρον (για να τα επικρίνουν).

Η εμπορευματοποίηση της τέχνης, από τον 19ο αιώνα και δώθε, απαιτεί όμως μία δημόσια παρουσία. Παλιά έπρεπε να κολακεύεις τον Μαικήνα ή τον Πάτρωνα (από αυτούς ζούσαν οι δημιουργοί). Σήμερα, που σε θρέφει το κοινό, πρέπει κάπως να επικοινωνείς μαζί του. Έτσι και οι πιο μονήρεις συγγραφείς αναγκάζονται από τους εκδότες, να δίνουν συνεντεύξεις και να εμφανίζονται σε παρουσιάσεις προκειμένου να προωθήσουν το νέο τους βιβλίο.

Δεν είναι λοιπόν μόνο η επιθυμία της συμμετοχής στα κοινά που σπρώχνει τους πνευματικούς ανθρώπους στα ΜΜΕ - είναι και η ανάγκη της προβολής του έργου τους. Άλλες φορές πάλι πρόκειται και για βιοπορισμό - μία στήλη στην εφημερίδα είναι πρόσθετη πηγή εισοδήματος.

Όμως όλα αυτά είναι συμπληρωματικά. Ο καθαρόαιμος διανοούμενος είναι αυτός που πολεμάει με την πένα και τον λόγο. Με προπάππο τον Σωκράτη και παππού τον Βολταίρο. Ένας τύπος ανθρώπου που ευδοκίμησε ιδιαίτερα τον εικοστό αιώνα, όπου βέβαια δεν υπήρξε πάντοτε ωφέλιμος. Οι πιο δογματικές θεωρίες και οι πιο τυραννικές δικτατορίες βρήκαν ένθερμους υποστηρικτές.  Ιδιαίτερα στο μεσοπόλεμο τα δύο τρίτα των διανοούμενων ήταν υπέρ του κόκκινου και το ένα τρίτο υπέρ του μαύρου φασισμού. Ελάχιστοι, πραγματικά ελάχιστοι, είχαν απομείνει εκτός ιδεολογιών, να υπερασπίζονται την ελευθερία.

Και τι γίνεται όταν κατεβαίνει η αλεπού στο παζάρι; Μα - κινδυνεύει. Η συνεργασία διανοούμενων και ΜΜΕ περικλείει μία εσωτερική αντίφαση - και είναι καταδικασμένη σε αποτυχία από την γέννησή της. Τα ΜΜΕ είναι εξουσία - ίσως η πιο αποτελεσματική στις μέρες μας. Ο σκεπτόμενος άνθρωπος είναι, από την φύση του, αντιεξουσιαστής. Πως μπορεί λοιπόν να ενταχθεί σε ένα εξουσιαστικό σύστημα, χωρίς να προδώσει ή να προδοθεί;

Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να επωφελείται από ρήγματα στο σύστημα (μία συνεργασία είναι ένα τέτοιο ρήγμα) να πει ό,σα προλάβει από αυτά που θέλει, μέχρι να τον πάρουν μυρωδιά. Aντάρτικο πόλεων. Hit and run.

Έλεγα πριν από χρόνια σε ένα μεγαλοεκδότη ότι η συνεργασία μας ήταν μία συμφωνία αμοιβαίας εκμετάλλευσης. Εκείνος εκμεταλλευόταν το όνομά μου, το κοινό μου, την ικανότητα μου να γράφω. Εγώ εκμεταλλευόμουν την κυκλοφορία του για να περνάω τις απόψεις μου σε ένα ευρύτερο κοινό που δεν θα με διάβαζε στα βιβλία μου.

Η πονεμένη ιστορία μου με τα ΜΜΕ είναι τόσο τυποποιημένη που σχεδόν δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον. Στερεότυπη επανάληψη του ίδιου σεναρίου: Κάποια στιγμή οι απόψεις μου ενοχλούν μερικούς ισχυρούς (εντός ή εκτός Μέσου). Τότε έρχεται  η πίεση για συμβιβασμό - ή η λογοκρισία. Και επειδή μία συμβιβασμένη επικοινωνία δεν με ενδιαφέρει, ακολουθεί η παραίτηση. Δέκα φορές (στρογγυλός αριθμός) έχει επαναληφθεί αυτό το σενάριο, στα χρόνια που  ανακατεύομαι με τα πίτουρα των ΜΜΕ. Περιληπτικά: 1980: ΕΡΤ 1. 1982: Επίκαιρα. 1985: Βήμα. 1987: ΕΡΤ 2 - «Διάλογοι» (επί ΠΑΣΟΚ). 1989: 9,84 - ομαδική παραίτηση. 1990: Flash 9.61 και Καθημερινή. 1993: ΕΡΤ 1 - «Περιπέτειες Ιδεών» (επί Ν. Δ.). 1995: Καθημερινή. (Υπήρξε και μία ενδέκατη από το RAM, το 2007, για λόγους ευθιξίας). Η μόνη διαφορά: οι περισσότερες παραιτήσεις προκλήθηκαν από πολιτικές (δηλαδή κομματικές) πιέσεις. Η πρώτη και η  τελευταία ήταν αποτέλεσμα λογοκρισίας ιδεών. Τόλμησα να εκφράσω αιρετική άποψη για δύο θέματα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας: τον στρατό και την εκκλησία.

Το 1988, στο «Ημερολόγιο του Καύσωνα» έγραφα: «Το πρόβλημά μου με τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας: δεν είμαι αρκετά ισχυρός ώστε να σέβονται την ανεξαρτησία μου, ούτε αρκετά αδύναμος (οικονομικά εξαρτημένος) για να δικαιολογώ στον εαυτό μου τους συμβιβασμούς».

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι παραιτήσεις μου όχι μόνο δεν εκτιμήθηκαν από τον κόσμο των ΜΜΕ - αλλά ενόχλησαν. Δεν αναφέρομαι μόνο στους εκδότες (είμαι πια οριστικά στην Μαύρη Λίστα τους) αλλά και στους επαγγελματίες δημοσιογράφους. Συνηθισμένοι μία ζωή να λογοκρίνονται και (κυρίως) να αυτολογοκρίνονται, με αντιμετώπιζαν όπως η νόμιμη σύζυγος την εταίρα πολυτελείας. Γιατί πολυτέλεια - και οίηση - είναι γι αυτούς οι παραιτήσεις. (Η κλασική αντίδραση των ‘συναδέλφων’: «Ας είχες να θρέψεις παιδιά – και θα έβλεπες;». Η άλλη: «Γιατί εμείς που αναγκαζόμαστε να τα καταπίνουμε όλα, τι είμαστε δηλαδή;»).

Ευτυχώς που μετά το 2000 άρχισα να γράφω συστηματικά στο Διαδίκτυο. Στο ndimou.gr, 2 blog, LiFO, Protagon και πάλι blog. Εκεί δεν υπάρχει λογοκρισία.

Η πορεία του διανοούμενου, που επιμένει να κυκλοφορεί στο παζάρι των ΜΜΕ, θυμίζει ακροβάτη. Άσκηση ισορροπίας σε τεντωμένο σχοινί. Από την μία αυτό που θέλεις εσύ, από την άλλη αυτό που επιτάσσουν οι άλλοι.  Αν γείρεις από εδώ συμβιβάζεσαι - αν από εκεί αποκεφαλίζεσαι. Ζυγίζεσαι για λίγο πάνω από το κενό, αλλά η πτώση είναι σίγουρη. Το θέμα είναι προς ποια κατεύθυνση θα πέσεις. Γιατί η μία δεν έχει προστατευτικό δίχτυ.

Για μια νέα αριστοκρατία

 Ερείπια. Φωτογραφία από το θέατρο του Διονύσου τραβηγμένη πριν ακριβώς 60 χρόνια.

Φυσικά δεν εννοώ να γεμίσουμε κόμητες, μαρκήσιους, δούκες και όλους τους τίτλους που μοίραζαν οι βασιλιάδες – και οι διάφοροι πολέμαρχοι ή μεγαλοτσιφλικάδες μοστράριζαν, για να κρύψουν την ποδαρίλα τους.

Εννοώ να επιστρέψουμε στην αρχική έννοια της λέξης: το κράτος των αρίστων, η επικράτηση των αρίστων, αν προτιμάτε.

Σήμερα οι άνθρωποι που μας κυβερνάνε – ή που θέλουν να μας κυβερνήσουνε – είναι οι περισσότεροι τρίτης και τέταρτης κατηγορίας. Και ο ανασχηματισμός των κυβερνώντων και η σκιώδης κυβέρνηση της αντιπολίτευσης, κατέδειξαν αυτή την έλλειψη ικανών. Αν ήμουν προσωπάρχης μεγάλης εταιρίας δύσκολα θα έβρισκα ανάμεσά τους μερικούς για να στελεχώσω υπεύθυνες θέσεις. Υπάρχουν δε αρκετοί που ούτε για θυρωροί ή κλητήρες δεν θα μπορούσαν να σταδιοδρομήσουν στον ιδιωτικό τομέα. 

Αντίθετα, οι λίγοι αξιόλογοι που έχουν τα προσόντα – και έχουν ήδη δημιουργήσει σημαντικά πράγματα στον χώρο της πολιτικής, είναι εκτός κομμάτων και εκτός Βουλής. Ενώ οι νεότεροι ικανοί, βλέποντας το επίπεδο των σημερινών, δεν ενδιαφέρονται – και δικαίως – να σταδιοδρομήσουν στην πολιτική. Ξέρουν ότι για να αποσπάσουν τους σταυρούς που χρειάζονται, θα χρειαστεί να κατέβουν τρία σκαλιά παρακάτω.

Φαύλος κύκλος: όσο χαμηλώνει το επίπεδο της πολιτικής, τόσο λιγότερους αξιόλογους προσελκύει – κι όσο λιγότεροι αξιόλογοι εκλέγονται, τόσο χαμηλώνει κι άλλο το επίπεδο.

Φυσικά για όλα αυτά φταίμε εμείς, οι ψηφοφόροι και το πόσο μας έχει κακομάθει το πελατειακό σύστημα – που παρ’ όλες τις κρίσεις, εξακολουθεί να ισχύει. Αλλά για να αλλάξει αυτό, θα χρειαστούν δεκαετίες – αν όχι αιώνες.

Η περιπέτεια του «Ποταμιού» είναι χαρακτηριστική. Κατάφερε να μαζέψει κάτω από την αρχική του στέγη περισσότερους αξιόλογους ανθρώπους από πολύ μεγαλύτερα κόμματα. Δεν υποσχέθηκε, δεν χάιδεψε αυτιά, δεν κατέφυγε σε λαϊκισμούς. Οι προτάσεις του ήταν συνήθως σοβαρές και τεκμηριωμένες. Κι όμως η πορεία του είναι φθίνουσα, τα στελέχη του αρχίζουν να το εγκαταλείπουν και ο επικεφαλής να χάνει την ψυχραιμία του.

Αντίθετα, η Ένωση Κεντρώων, με ανύπαρκτο ανθρώπινο δυναμικό, αρχίζοντας από τον εντελώς ανύπαρκτο αρχηγό της (ας μην υπήρχε η ανθολογία του Youtube που τον έκανε cult!) παραμένει σταθερή. 

Και το σκάνδαλο των Ψεκασμένων, που έχουν κολλήσει στην εξουσία σαν στρείδια, αρνούμενοι όλες τις αρχές τους, συνεχίζεται.

Τι ελπίδα υπάρχει; Tο σκόρπιο καλό δυναμικό του Κέντρου, παραμένει σκόρπιο. Εκεί βέβαια υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ηγεσίας. Η αγαθή κληρονόμος Φώφη είναι ανεπαρκής και ο επαρκέστατος Βαγγέλης Βενιζέλος, αντιπαθής.

Κι όμως ποτέ αυτή η χώρα δεν βρέθηκε σε τόσο δύσκολη θέση, που να χρειάζεται μία κυβέρνηση αρίστων – μία πραγματική αριστοκρατία… 

Προς Viennezos και Συντρόφους, επιστολή:

Λόγω Viennezos, οι φωτογραφίες είναι από την Βιέννη και τα υπέροχα καφενεία της

Αγαπητέ Viennezos επανειλημμένα με έχετε ταυτίσει με τον καπιταλισμό και την ελεύθερη οικονομία. Με τον καπιταλισμό δεν έχω ιδιαίτερη σχέση – απλώς ζω μέσα σε αυτόν. Ουδέποτε είχα στην διάθεσή μου κεφάλαια – και τον καιρό που ήμουν επιχειρηματίας, το μόνο μου κεφάλαιο ήταν το κεφάλι μου.

Την ελεύθερη οικονομία την υποστηρίζω εξ ανάγκης. Δεν γνωρίζω άλλο σύστημα που να παράγει ευημερία. Λέω γι αυτήν, αυτό που είπε ο Τσώρτσιλ για την δημοκρατία: είναι ένα άδικο σύστημα με πολλά μειονεκτήματα – αλλά το μόνο που λειτουργεί.

Επίσης είναι το μόνο που μέχρι στιγμής έχει συνυπάρξει με την δημοκρατία (έστω και κουτσή). Ενώ, όπου υπήρξε κομμουνισμός, αποδείχθηκε εντελώς ασύμβατος με  δημοκρατικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα.

Το πρόβλημα με την ελεύθερη οικονομία είναι ότι παράγει μεν πλούτο αλλά τον κατανέμει άνισα και άδικα. Αυτό φυσικά ενοχλεί κάθε έντιμο και δίκαιο άνθρωπο. Ψάχνω από έφηβος να βρω εναλλακτική λύση. Να συνδυάζει την παραγωγικότητα της ελεύθερης οικονομίας με την δικαιοσύνη του κομμουνισμού. 

Πέρασα από πολλές φάσεις – σε κάποια από αυτές βυθίστηκα στην ανάγνωση των κλασικών του Μαρξισμού. Έχω ακόμα δύο μεγάλα ράφια με τόμους, γεμάτους σημειώσεις και υπογραμμίσεις.

Ως Αριστεροί και μάλιστα κομμουνιστές θα πρέπει να έχετε ένα

όραμα για μία δικαιότερη κοινωνία. Κάτι προφανώς διαφορετικό από τις μέχρι τώρα εφαρμογές του κομμουνισμού, που (φαντάζομαι να συμφωνείτε) απέτυχαν όλες.

Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας το όραμά σας; Να μας πείτε πώς φαντάζεστε μία νέα δικαιότερη κοινωνία που να συνδυάζει ευημερία και ελευθερία; Υπάρχει τώρα και μία πρόσθετη παράμετρος που την είχε ήδη καταγράψει ο Μαρξ – αλλά δεν μπορούσε φυσικά να φανταστεί την εξέλιξή της: η τεχνολογία. Είχε ήδη περιγράψει την διαδικασία της παγκοσμιοποίησης και της βιομηχανοποίησης, αλλά δεν ήταν συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας για να ονειρευτεί ότι μπορούμε τώρα να εκτυπώνουμε μηχανήματα και ανθρώπινα όργανα ή να παράγουμε με ρομπότ.

Δώστε μας μερικές ενδείξεις του πώς βλέπετε μία νέα εφαρμογή των αρχών του κομμουνισμού. Όχι  βέβαια διατριβή – αλλά βασικές αρχές και κατευθύνσεις που θα μπορέσουν, με την συζήτηση, να ερμηνευτούν και να επεκταθούν. Νομίζω ότι θα ενδιαφέρουν όλους.

Νεοελληνικός φθόνος

Ο εκάστοτε απερχόμενος πρόεδρος αποκαλείται "κουτσή πάπια" (lame duck). Πιο κουτσή δεν γίνεται

Ο Στέλιος Ράμφος, στο βιβλίο του Time Out, έχει γράψει ότι το κυρίαρχο συναίσθημα στην σημερινή ελληνική κοινωνία είναι ο φθόνος.

Το έχει τεκμηριώσει  με πολλούς τρόπους  - αλλά ίσως δεν χρειαζότανε. Ήδη 160 χρόνια πριν, ο Γάλλος συγγραφέας Edmond About στο βιβλίο του (1854): «La Grèce contemporaine» (Η σύγχρονη Ελλάδα) είχε παρατηρήσει ότι όταν μιλούσες με έναν – οποιονδήποτε – Έλληνα και του μνημόνευες κάποιον γνωστό και σημαντικό πατριώτη του, η μόνιμη απάντηση θα είναι: «Ναι, βέβαια, ο τάδε είναι καλός, ΑΛΛΑ…». Και μετά το «αλλά» έρχεται το θάψιμο. Για όποιον κι αν ρώτησα, γράφει ο Αμπού, ήρωα της Επανάστασης, λόγιο, υπουργό, επίσκοπο – υπήρχε πάντα ένα τεράστιο «αλλά» που ξεπερνούσε σε μήκος και βάρος τις τρεις καλές κουβέντες της αρχής.

Φαίνεται ότι ο Έλληνας δεν ανέχεται την ύπαρξη κάποιου που τον ξεπερνάει. Θα κάνει ό,τι μπορεί για να τον κοντύνει όσο γίνεται. Θα βρει κάποιο «Αλλά», έστω και φανταστικό. 

Όταν είχα πετύχει στην διαφήμιση, κυκλοφορούσαν διάφορες φήμες. Η πιο αστεία ήταν ότι πέτυχα επειδή είχα πάρει μεγάλη προίκα. Αστεία και διότι ποτέ δεν πήρα φράγκο – αλλά και γιατί είναι καθαρά σουρεαλιστική: Τι σχέση έχει η διαφήμιση με την προίκα;

Η μόνη δικαιολογία που δεν ελέχθη ποτέ, ήταν ότι έκανα καλή δουλειά. Αλλά όταν πέτυχε το βιβλίο μου: «Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας» όλοι σχολίασαν: «πουλάει επειδή το διαφήμισε. Είναι δαιμόνιος διαφημιστής!». 

Μόνο που δεν πρόλαβα ποτέ να το διαφημίσω – ήταν μονίμως εξαντλημένο. Ας αφήσουμε που ποτέ δεν έχω διαφημίσει δικό μου βιβλίο...

Ας έρθουμε τώρα στον Ομπάμα.

Αυτό που έγινε χθες στο μπλογκ, ήταν ρεσιτάλ φθόνου. Από τα 127 σχόλια που δημοσιεύτηκαν, τα 80 ήταν αρνητικά. Και από τα 100 που δεν δημοσιεύτηκαν, όλα.

Και δεν μιλάω για τα σχόλια που είχαν αντιρρήσεις για την πολιτική του και τις αποφάσεις του. Αυτά ήταν αναμενόμενα. Κανείς δεν είπε πως υπήρξε αλάνθαστος και τέλειος.

Μιλάω γι αυτά που προσπάθησαν να τον μειώσουν σαν προσωπικότητα. Να τον ξεμπροστιάσουν σαν απατεώνα (π.χ. από πλαϊνές φωτογραφίες ήταν εμφανές ότι χθες δεν υπήρχαν teleprompters δίπλα του – αλλά και αν υπήρχαν; Μειώνει αυτό την αξία της ομιλίας του;). 

Και βέβαια έχει λογογράφους – αλλά η ρητορική του δεινότητα έγκειται στο τι διαλέγει να πει και το πώς το λέει. Έχει ένα δικό του στυλ που δεν κατάγεται από τον Δημοσθένη και τον Κικέρωνα – αλλά από το νέγρικο γκόσπελ και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. 

Και βέβαια είναι συγκρίσιμη η ρητορική παλαιότερων ρητόρων – διότι συγκρίνονται οι αναμνήσεις, οι εντυπώσεις και οι συγκινήσεις των ακροατών τους.

Λυπάμαι που δεν μπορώ να δείξω  τα σχόλια που έκοψα. Ήταν μη δημοσιεύσιμος οχετός. Και δεν είχαν στόχο (όπως φανταζόμουνα) την ιμπεριαλιστική Αμερική και τους «φονιάδες των λαών». Το άτομο είχαν στόχο. Τους ενοχλούσε η φινέτσα, το ντύσιμό του, το ύφος του, η παρουσία του, και το «ότι κάνει τον έξυπνο». Η κλασική νεοελληνική ύβρις για τους έξυπνους. Σοκάρισε η «δηθενιά» του. Ακόμα και η Μισέλ. (Ούτε υποψία ότι μπορεί να είναι αυθεντικός…).

Η χθεσινή ανάρτηση ήταν μια παταγώδης αποτυχία. Φταίω κι εγώ γιατί εκδήλωσα τα συναισθήματά μου για τον άνθρωπο – ερεθίζοντας έτσι τα αντανακλαστικά του φθόνου.

Αυτό το μπλογκ υπάρχει για να συζητάμε – όχι να τσακωνόμαστε. Σκοπός του είναι ο διάλογος, η αντιπαράθεση απόψεων, όχι ανθρώπων. Φαίνεται όμως πως αυτό, στην Ελλάδα , δεν είναι εύκολο.

Welcome Big Moon Barack

Το χθεσινό φεγγάρι από την βεράντα μου

Μαζί με το μεγαλύτερο φεγγάρι των τελευταίων εβδομήντα ετών 
μας επισκέπτεται και ο σημαντικότερος (κατά τη γνώμη μου) πρόεδρος των ΗΠΑ των τελευταίων 70 ετών (μετά τον Franklin Delano Roosevelt).

Ξέρω ότι πολλοί δεν θα συμφωνήσουν μαζί μου – και γράφω αυτή την ανάρτηση για να έχουν όλη την δυνατότητα να διαφωνήσουν.

Έζησα όλους τους προέδρους των τελευταίων 70 ετών. Νομίζω πως ο Ομπάμα ξεχωρίζει και σαν προσωπικότητα και σαν παρουσία. Ο μόνος που θα μπορούσε να τον ανταγωνιστεί ήταν ο Κένεντυ – αλλά δεν πρόλαβε να κάνει έργο. Και το λίγο που έκανε ήταν αποτυχημένο (ας θυμηθούμε την τραγική αντιπαράθεση με την Κούβα στον Κόλπο των Χοίρων).

Αντίθετα ο Ομπάμα έκλεισε το θέμα Κούβα με τον πιο άνετο και οριστικό τρόπο.

Ήταν ο ορισμός της έννοιας «χαρισματικός». Ότι κι αν έκανε, από σοβαρή συζήτηση μέχρι τηλεοπτικό σόου, είχε κομψότητα και χάρη. 

Επίσης κατά τη γνώμη μου ήταν ο καλύτερος ρήτορας μετά τον Αβραάμ Λίνκολν. Η τελευταία προεκλογική ομιλία του (“yes we can”) είναι μνημείο λόγου και έκφρασης. Μία πραγματική μυσταγωγία.

Σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιβάλλοντος και κοινωνικής μέριμνας παίρνει άριστα. Ελπίζω ο διάδοχός του να μην ξηλώσει την Obamacare.

Όχι μόνο δεν υπήρξε «φονιάς των λαών», αλλά πρόεδρος, Ειρήνης – σε αντίθεση με τον προκάτοχό του που άνοιξε τις πληγές του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Τον κατηγόρησαν γιατί δεν έστειλε στρατό στην Συρία. Αλλά δεν ήθελε το έθνος να φορτωθεί και άλλα φέρετρα. Κι αυτό, εγώ τουλάχιστον, το θεωρώ θετικό.

Κι όλα αυτά ξεπερνώντας το μεγάλο φορτίο: για πολλούς ήταν απλώς ένας αράπης. Ξεκινούσε από το πλην – πολύ πλην.

Και στις δύο θητείες του είχε αντίθετο το Κογκρέσο. Η πρώτη του προεδρική απόφαση ήταν το κλείσιμο του Γκουαντάναμο – που όμως ακυρώθηκε από τη Βουλή.

Ξέρω ότι οι αντιρρησίες θα επιτεθούν στην οικονομική του πολιτική. Ωστόσο, όπως έγραψα και πριν, με ένα αντιπολιτευόμενο Κογκρέσο κατάφερε να περιορίσει την ανεργία από 10% σε λιγότερο από το μισό.

Γράφω αυτό το κείμενο μετά από πρόταση του σχολιαστή μας CsLaKoNaS που στο περασμένο Post μου πρότεινε να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση. Συγκεκριμένα έγραψε τα εξής:

«Κάμετε ένα ξεχωριστό post να συζητήσουμε για την εποχή Ομπάμα. Μέχρι να το κάνετε θα συμφωνούμε ότι διαφωνούμε.

Πίσω στο θέμα μας. Σε ό,τι αφορά την ανισότητα σας παραπέμπω εδώ:
https://en.wikipedia.org/wiki/Household_income_in_the_United_States
και συγκεκριμένα στον πίνακα median household income vs GDP.

Εκεί θα παρατηρήσετε πως επί Ομπάμα, ενώ το GDP αυξάνεται, το μέσο εισόδημα των οικογενειών μειώνεται. Μία καθαρή ένδειξη αύξουσας ανισότητας.

Επίσης παρατηρείστε τις δύο ακτές και το εισόδημα που συγκεντρώνουν σε σχέση με την ενδοχώρα για να βγάλετε συμπέρασμα του πως κατανεμήθηκαν οι ψήφοι στις εκλογές.

Αυτή η ανισότητα ενισχύει τα άκρα Σάντερς, Τραμπ και όλους όσοι υποστηρίζουν το Σύστημα/Αντι-Σύστημα».

Δεν είμαι σε θέση να κρίνω – μη όντας ειδικός – αν η ανισότητα αυτή οφείλεται σε αποφάσεις του Προέδρου ή σε άλλα εγγενή αίτια, που δεν μπορούσε να αποφύγει. Δεν μπορώ να φανταστώ πως ένας άνθρωπος του δικού χαρακτήρα θα επέλεγε λύσεις που θα αδικούσαν τόσο μεγάλες κατηγορίες κοινού. 

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τι κληρονόμησε: Μία βαριά πληγωμένη οικονομία. Διαβάζω στην Wikipedia ότι ήδη στα πρώτα δύο χρόνια της θητείας του υπέγραψε αποφασιστικά διατάγματα. Π. χ. Το American Recovery and Reinvestment Act of 2009 και το the Tax Relief, Unemployment Insurance Reauthorization, and Job Creation Act of 2010.

Αλλά αυτά που γράφω είναι απλώς ένας πρόλογος για τον διάλογο. Κλείνοντας τον πρόλογο, θα τελειώσω με έναν τελευταίο έπαινο: δεν νομίζω ότι είπε ποτέ ψέματα. Αυτό, για ένα πολιτικό της εποχής μας, είναι πολύ σπάνιο.

Το σύστημα και το αντι-σύστημα

Απευθύνω ένα ερώτημα στον εαυτό μου και στους αναγνώστες αυτού του μπλογκ. Ακούμε καθημερινά για «αντισυστημικούς» πολιτικούς – και πολιτική. («Συστημικός» δεν εμφανίζεται κανείς). Και μέσα σε αυτή την κατηγορία μπαίνουν ένα σωρό ετερόκλητα άτομα. Από τον Beppe Grillo μέχρι τον Bernie Sanders. Από τον Σλαβόι Ζίζεκ μέχρι τον Πάνο Καμμένο. Από την Frauke Petry του Afd (Εναλλακτικοί για την Γερμανία) μέχρι τον Boris Johnson του Brexit. Από την Marine Le Pen μέχρι τον Donald Trump. Και βέβαια όλοι οι εναπομένοντες παραδοσιακοί κομμουνιστές.

Όλοι αυτοί είναι αντι-συστημικοί. Δηλαδή εναντίον του Συστήματος (ας το γράψουμε με κεφαλαίο – του αξίζει αφού έχει τόσους αντιπάλους).

Αλλά ποιο είναι αυτό το Σύστημα; Συνήθως ορίζεται σαν οικονομική οντότητα – ή οικονομικο-κοινωνική. Ποιοι ανήκουν σε αυτό; Από ότι ακούω: η άρχουσα τάξη, οι πλούσιοι, οι τράπεζες, οι μεγάλες πολυεθνικές, τα ΜΜΕ και συντηρητικοί, δεξιοί πολιτικοί. Ακόμα κράτη με τις μυστικές υπηρεσίες τους – και μερικές ενώσεις κρατών (Όπως η Ε. Ε.). Που βεβαίως όλοι μαζί διαπλέκονται και αποτελούν ένα Σύστημα.

Ένα – η πολλά; Το ίδιο σύστημα πολεμούσε ο Nigel Farage του Αγγλικού Κόμματος της Ανεξαρτησίας και ο Geert Wilders του Ολλανδικού Κόμματος της Ελευθερίας; Και ποιο ακριβώς σύστημα πολεμάει τώρα ο κορυφαίος αντί-συστημικός Αλέξης Τσίπρας, αφού ήδη, δια του Παππά, κατατρόπωσε την διαπλοκή στα ΜΜΕ;

(Βέβαια, αν ακολουθήσουμε τις θεωρίες συνωμοσίας, σε αυτούς που αναφέραμε προστίθενται – κατά βούλησιν – η «Λέσχη Μπίλντερμπεργκ», οι Μασόνοι, οι Εβραίοι και ιδιαίτερα οι «Επτά Σοφοί της Σιών» – τους ανάφερε ο Τραμπ – οι Ναΐτες, οι Illuminati, και άλλες μυστικές εταιρίες).

Το σίγουρο είναι πως για τα περισσότερα δεινά της ανθρωπότητας φταίει το Σύστημα – τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται όσοι το πολεμάνε. Αλλά συχνά έχω την κρυφή υποψία πως το εκάστοτε Σύστημα είναι δική τους δημιουργία. Διότι, περιέργως, όλοι οι αντισυστημικοί που αναφέραμε, τυγχάνουν και διαπρεπείς λαϊκιστές. 

Ο λαϊκιστής χρειάζεται έναν εχθρό προκειμένου να τον καταστήσει ένοχο και υπεύθυνο για όλα. Το ανώνυμο και μυστηριώδες Σύστημα τον βολεύει θαυμάσια. Έτσι συχνά μου δίνουν την εντύπωση ότι πολεμάνε ανεμόμυλους. Ο Δον Κιχώτης τους έβλεπε σαν μυθικούς γίγαντες και οι πολιτικοί σαν Σύστημα.

Μπορεί να είναι κανείς μέλος του Συστήματος και να το πολεμάει; Μα βεβαίως! Ο Τραμπ, ως δισεκατομμυριούχος είναι επιφανές στέλεχος του Συστήματος – εναντίον του οποίου υπόσχεται να δώσει μεγάλη μάχη. (Θα αυτοπυροβοληθεί; Θα μοιράσει την περιουσία του στους φτωχούς;).

Μαζί με το Σύστημα είθισται τώρα να αναφέρονται και οι «ελίτ». Που μοιάζει να είναι σύμμαχοί του. Μέχρι τώρα ελίτ αποκαλούσαμε τους μορφωμένους, καλλιεργημένους και επίλεκτους. Μάλλον όμως έχει αλλάξει νόημα η λέξη γιατί σήμερα αυτές οι πολιτισμικές ελίτ είναι συνήθως αντισυστημικές.

Ομολογώ πως, όσο κι αν σκέφθηκα το θέμα, δεν κατάφερα να το ξεκαθαρίσω μέσα μου. Ελπίζω ο διάλογος να με βοηθήσει να κατανοήσω καλύτερα αν τελικά υπάρχει και από τι αποτελείται το μυστηριώδες για μένα Σύστημα.

Trump trump trump

Αλλάζουμε θέμα - αν και όχι τελείως. Μαντζούνι και ο Τραμπ.

Ακουσα ένα σχόλιο που το ασπάζομαι: It was the triumph of the White American Male". Ο θρίαμβος του Λευκού Αμερικανού Άνδρα.

Ο Λ. Α. Α. ένιωθε καταπιεσμένος. Είχε καταντήσει μειονότητα στη χώρα του. Η πολιτική ορθότητα και οι ποσοστώσεις (γένους, φυλής, θρησκείας) τον έκαναν να αγανακτεί. Γνωστό το αστείο ότι "ζητάμε διευθυντή πωλήσεων με την προϋπόθεση να είναι Λατίνος ή Μαύρος". Η παγκοσμιοποίηση του έπαιρνε την δουλειά - έκλεινε το εργοστάσιο όπου δούλευε και μετακόμιζε στο Μεξικό (όπως εμείς Βουλγαρία). Οκτώ χρόνια είχε μαύρο πρόεδρο και τώρα του έλεγαν να ψηφίσει ...γυναίκα!

Ο Τραμπ του έδωσε πίσω τον ανδρισμό του και την αξιοπρέπειά του (μαύρη και άραχλη).

Αλλά και οι γυναίκες ένιωθαν περίεργα με τους ομόφυλους γάμους και τα διάφορα μειονοτικά δικαιώματα. Είναι δε γνωστό πως οι γυναίκες δεν ψηφίζουν γυναίκες. Προτιμούν άντρες - ακόμα και αυτούς που φουχτώνουν...

Αυτά που απασχολούν εμάς ούτε που συζητήθηκαν στην Αμερική. Οι εκλογές αυτές ήταν μία καθαρά εσωτερική υπόθεση. Και ένας Ρεπουμπλικανικός θρίαμβος. Το G.O.P. (Grand Old Party) τα πήρε όλα: Προεδρία, Βουλή, Γερουσία και τους περισσότερους κυβερνήτες πολιτειών. Σκούπα!

Τώρα τι επιρροές και τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η εκλογή για τον υπόλοιπο κόσμο - είναι θέμα για συζήτηση.

Η ιστορία δεν προχωράει ευθύγραμμα. Κανει δύο βήματα μπρος και ένα πίσω. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση ήρθε ο δικτάτωρ Ναπολέων. Και μετά - ακόμα χειρότερα - οι Βουρβώνοι. Παλινόρθωση. Έπρεπε να περάσουν εκατό χρόνια για να αρχίσει η Γαλλία να εφαρμόζει, σταδιακά, τα διδάγματα της Επανάστασης.

Έτσι και οι ΗΠΑ. Προχώρησαν πολύ γρήγορα με τον Ομπάμα και τώρα κάνουν το μεγάλο βήμα πίσω...

Τα μαντζούνια

Όταν αντίκρισα αυτή την προσωπογραφία του δαιμόνιου Arcimboldo στο μουσείο Albertina της Βιέννης σκέφθηκα: να πως κατάντησε κάποιος από τα πολλά συμπληρώματα διατροφής.

Και την φωτογράφησα.

Το είχε συνήθειο αυτός ο πρόωρος σουρεαλιστής (Giuseppe Arcimboldo, 1527-1593) να ζωγραφίζει πορτρέτα συνθεμένα από διάφορα αντικείμενα. Από μακριά έβλεπες πρόσωπο – από κοντά διαπίστωνες ότι είχε συντεθεί από διάφορα πράγματα που όμως είχαν σχέση με την ιδιότητα ή το επάγγελμα του απεικονιζόμενου.

Και καλά ο ζωγράφος. Ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του και ξαναγύρισε στην δόξα τον εικοστό αιώνα, όπου οι σουρεαλιστές τον ανακηρύξαν προπάτορά τους.

Αλλά τα συμπληρώματα διατροφής;

Χθες ήμουν στο φαρμακείο. Δίπλα μου μία κυρία κάποιας ηλικίας βομβάρδιζε τον (παλαίμαχο και σοφό) φαρμακοποιό με ερωτήσεις για μαντζούνια.

-         

       -  Και για την μνήμη; Έχω κάτι κενά μνήμης! Μου είπε μία φίλη μου πως την βοήθησε πολύ το Τάδε. Εσείς τι λέτε;

Τι να πει ο δύσμοιρος άνθρωπος; Κάθε σοβαρός γιατρός θα σας διαβεβαιώσει πως φάρμακο για τα προβλήματα μνήμης δεν έχει εμφανιστεί ακόμα.

-         -    Ε, αφού ωφέλησε την φίλη σας…

-         

            -   Για την αλόη τι πιστεύετε;

Τι να πιστεύει ο ταλαίπωρος; Δεκάδες διαφημίσεις σε σοβαρά και μη κανάλια έχουν ανακηρύξει την αλόη σε πανάκεια.

Όταν έφυγε η κυρία τον ρώτησα (είμαστε παλαιοί φίλοι):

-      -    Πως συμβιβάζετε την επιστημονική σας ακεραιότητα με την εμπορική σας αναγκαιότητα;

(Γύρω του έχουν φυτρώσει τα τελευταία χρόνια άλλα δέκα φαρμακεία).

-         

-      -  Τι να κάνω; Είδατε πως απάντησα στην κυρία. Προσπαθώ να μην παίρνω θέση. Ξέρω – όπως ξέρετε κι εσείς – ότι το 90% αυτών των σκευασμάτων είναι άχρηστα. Αλλά οι πωλήσεις τους συντηρούν το φαρμακείο…

Βιταμίνες, εκχυλίσματα,  «τιτλοδοτημένα βότανα», υπακτικά, προβιοτικά, πεπτικά-αποτοξινωτικά, μέταλλα, λεκιθίνες, τονωτικά, υγεία ουροποιητικού,  καρδιά-κυκλοφοριακό, άγχος-νευρικότητα-αϋπνία,  αμινοξέα, υγεία αρθρώσεων (γλυκοζαμίνη, χονδροϊτίνη, κολλαγόνο, υαλουρονικό), αντιοξειδωτικά, συμπληρώματα διατροφής, κλπ. κλπ.

Αντιγράφω από τον κατάλογο της μεγαλύτερης εταιρίας του κλάδου και θα μπορούσα να γεμίσω άλλες δύο παραγράφους.

Τα προϊόντα αυτά – και πολλά άλλα – διαφημίζονται νόμιμα από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Υπόσχονται θεραπείες που δεν τεκμηριώνονται επιστημονικά. Προσφέρουν "άμεση ανακούφιση και εξαφάνιση των συμπτωμάτων". Κι όχι μόνο δεν θεραπεύουν – σε ειδικές περιπτώσεις ενδέχεται και να βλάψουν. (Π. χ. προϊόν που ισχυρίζεται ότι καταργεί τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος).

Οι εταιρίες παραγωγής (μερικές είναι κολοσσοί) εκμεταλλεύονται την ανάγκη του κόσμου για ανακούφιση (σε πράγματα που δεν ανακουφίζονται) και ασυδοτούν.

Αυτός  έχει σίγουρα πάρει πολλά μέταλλα

Ο δε αυστηρότατος Εθνικός Οργανισμός  Φαρμάκου ενώ πολύ σωστά απαγορεύει εντελώς την διαφήμιση των συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων,
επιτρέπει όμως τη διαφήμιση των παρά-ιατρικών.

Έτσι δηλαδή απαγορεύει να προβάλλονται τα φάρμακα που πραγματικά θεραπεύουν και επιτρέπει την προβολή στα μαντζούνια!

Σύμφωνα με τον Κώδικα Διαφημιστικής Δεοντολογίας αλλά και τον νόμο, προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές που εξαγγέλλουν ή δεν τηρούν τις υποσχέσεις που δίνουν - αποτελούν παραπλανητική διαφήμιση η οποία όχι μόνο δεν επιτρέπεται, αλλά επισύρει και κυρώσεις!

Αν δεν είναι θέμα ΕΟΦ, τότε είναι σίγουρα θέμα Γενικής Γραμματεία Καταναλωτή. Κάποιος πρέπει να τον προστατέψει κι αυτόν!

Θίασος Ποικιλιών

Για πολλά μπορούμε να κατηγορούμε και να ψέγουμε την Πρώτη Φορά Αριστερά – αλλά όχι για την έλλειψη ψυχαγωγικής δραστηριότητας.

Βέβαια αυτή η διασκέδαση μας κόστισε πολύ ακριβά. Με τα χρήματα αυτά θα μπορούσαμε να μισθώσουμε τις υπηρεσίες των πιο ακριβών κωμικών, κλόουν και μίμων της υφηλίου – και πάλι θα μας περίσσευαν για επιδόματα και συντάξεις.

Πέστε μου όμως ποιοι ηθοποιοί θα μπορούσαν να προσφέρουν σόου ίσης αξίας με τις επιδόσεις της ΠΦΑ από τον Γενάρη του 15 μέχρι σήμερα; Ποιοι θίασοι του δικού μας θεάτρου σκιών ή της Ιταλικής Commedia dell' Arte έχουν τόση ποικιλία σε φιγούρες;

Υπενθυμίζω τα ονόματα των πρωταγωνιστών: Γιάνης Βαρουφάκης (ο πολυμήχανος παρδαλός Αρλεκίνος), Ζωή Κωνσταντόπουλου (η Μέγαιρα στο Μέγαρο), Προκόπης (ο μοναδικός ρολίστας όλων των ρόλων) ο Κλαίων κωμικοτραγικός Σπίρτζης, ο γενναίος μπουφόνος Δρίτσας μετά της κυρίας του, ο σεμνός Πιερρότος Τσακαλώτος, και πάνω από όλους ο Πάνος, ο αγέρωχος «Il Capitano». Στην δεύτερη σύνθεση θιάσου ήρθαν να προστεθούν  ο άγριος των Λευκών Ορέων Braggadocio Πολλάκης, ο ταλαντούχος τραγωδός Πελλεγρίνης, και στην τρίτη μια επαγγελματίας (επιτέλους) ηθοποιός η Λυδία Κονιόρδου και το κερασάκι στην τούρτα – ο μονίμως απροσδόκητος Ζουράρις.

Ο τελευταίος αυτός αξίζει να μας απασχολήσει περισσότερο.

Ευφυής και πολυμήχανος με μεγάλη γλωσσοπλαστική δεινότητα, έχει μετέλθει πολλά επαγγέλματα εκτός από αυτό με το οποίο συστήθηκε στην Ελληνική κοινωνία όταν γύρισε από την Γαλλία.

Για χρόνια ήταν ελληνορθόδοξος εθνικιστής-κομμουνιστής (πριν από την Λιάνα Κανέλλη είχε εφεύρει τον αντιφατικό αυτό συνδυασμό) μέχρι που έφτασε να γίνει σκέτος εθνικιστής-εθνικιστής (συνεργαζόμενος με τον ύπατο αρχι-εθνικιστή μας Πάνο Καμμένο).

Στην δεκαετία του 80 ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές μας έφερναν συχνά αντιμέτωπους θεωρώντας εκείνον εκπρόσωπο των εθνοκεντρικών και εμένα των «ευρωλιγούρηδων» (δικός του ο όρος). Έπαψα να πηγαίνω όταν βαρέθηκα να ακούω την επανάληψη των κλασικών επιχειρημάτων του για την μοναδικότητα των Ελλήνων. (Π. χ. το ότι μόνον εμείς έχουμε «κύκλιους χορούς», όταν όλη η Ευρώπη είναι γεμάτη από δαύτους. Γαλλιστί: Ronde, Γερμανιστί: Reigen).

Ένα καιρό βρεθήκαμε να γράφουμε σε κοντινές σελίδες  στους 4Τ (όταν ο Κώστας Καβαθάς θέλησε να μεταλλάξει το περιοδικό σε πολιτιστικό έντυπο, έχοντας βαρεθεί, όπως έγραψε «να ασχολείται με λαμαρίνες και μπουλόνια». Αγνοώντας ότι «ο Βούδας κατοικεί και μέσα στο μοτέρ», όπως έγραψε ο μέγας Robert Pirsig). H ατμόσφαιρα του περιοδικού είχε γίνει πολύ εθνικιστική και γι αυτό το ‘96 μετακόμισα τις τεχνολογικές μου ανησυχίες στο ουδέτερο RAM με το οποίο διατηρούσα ήδη παράλληλη σχέση από το ’94.

Δεν ξέρω αν πολιτικά και οικονομικά θα επιβιώσουμε, αλλά προβλέπω ότι ψυχαγωγικά θα περάσουμε καλά. Η παρουσία τόσων αστέρων με επικεφαλής τον Κώστα Ζουράρι, το εγγυάται. Στην ανάγκη θα καθίσει στο πιάνο και θα βυθιστούμε τραγουδώντας.

Παράταση επίγειας παραμονής

Ludwig van Beethoven, 1824

Heiliger Dankgesang eines Genesenen an die Gottheit in der Lydischen Tonart

Beethoven - String quartet in A minor, op 132

Πριν το 1825 o Beethoven πέρασε μία σοβαρή αρρώστια. Στο κουαρτέτο του αρ. 132 σε λα έλασσον, στην αρχή του τρίτου μέρους έγραψε με το χέρι του στην αρχή της παρτιτούρας την γερμανική φράση που διαβάζετε πιο πάνω: «Ιερό ευχαριστήριο άσμα ενός αποθεραπευμένου προς την θεότητα σε λυδικό τρόπο».  

Το κομμάτι αυτό θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα του – για μερικούς (σαν τον Γιώργο Σεφέρη, που το αναφέρει συχνά στο ημερολόγιό του) το απόλυτα κορυφαίο. Σας το παραθέτω σε μία εξαίρετη εκτέλεση από το κουαρτέτο Στραντιβάρι. Ακούστε το. Διαρκεί μόνο δέκα λεπτά.

https://www.youtube.com/watch?v=YrZBG2wfg5o

Παράταση επίγειας παραμονής

Έχω πάντα την εντύπωση πως είμαστε επισκέπτες σε αυτή τη γη. 

Τουρίστες που δεν γνωρίζουν ακριβώς τις μελλοντικές διαδρομές τους ούτε την ημερομηνία επιστροφής.

Έτσι, όταν μου προκύψει ένα πρόβλημα υγείας, έχω πάντα το άγχος: μήπως εδώ κρύβεται το τέλος; Μήπως αυτό ήταν όλο το ταξίδι;

Κι όταν περάσω τους ελέγχους και τις εξετάσεις, χωρίς να προκύψει κάτι σοβαρό, σκέπτομαι. «Τι καλά. Πήρα παράταση!». 

Παράταση επίγειας παραμονής.

Γιατί παρόλη την γκρίνια που προκαλούν τα αρκετά μικροπροβλήματα των 81 μου χρόνων, ισχύει πάντα το δημώδες: «Και με τα τόσα βάσανα, πάλι η ζωή γλυκιά ναι».

Όταν είμαστε νέοι μας φαίνεται αταίριαστο, ακόμα και προκλητικό να απολαμβάνει ένα υπερήλικος την ζωή. Ε, λοιπόν, τώρα που βρέθηκα εκεί (που ποτέ δεν θα το πίστευα!) σας διαβεβαιώνω πως σε τίποτα δεν υστερούν οι απολαύσεις στα γεράματα. Αντίθετα μάλιστα, το επερχόμενο κοντινό τέλος τους δίνει μεγαλύτερη ένταση.

Είχα μία μακρινή αλλά αγαπημένη θεία σε γηροκομείο. Κάθε φορά που πήγαινα να την δω, έπαιρνα μαζί ένα κουτί πάστες για να κεράσουμε τους συγκάτοικους. Να βλέπατε με τι βουλιμία και πάθος καταναλώνονταν! Μέχρι που άρχισα να φέρνω δύο κουτιά…

Γράφω αυτά τώρα, γιατί σήμερα πήρα κι εγώ παράταση παραμονής. Όχι, το πρόβλημα δεν ήταν τόσο σοβαρό που να απειλούμαι με εξαφάνιση – αλλά θα προκαλούσε επεμβάσεις, νοσηλείες κι άλλα δυσάρεστα. Ευτυχώς, ναι μεν παραμένει και ενοχλεί, αλλά προς το παρόν δεν χρειάζονται δραστικά μέτρα.

Εδώ συζητάμε συχνά για μεγάλα και σημαντικά – ξεχνάμε όμως πόσο εύθραυστοι και προσωρινοί είμαστε. Κι ανάμεσα στις διαφωνίες, τις διενέξεις, τους καυγάδες, ξαφνικά τρυπώνει ο ανθρώπινος πόνος και μας το θυμίζει.  

Κι είναι τόσο παράξενο, την ώρα που πονάς, να διαβάζεις σχόλια για τον εθνομηδενισμό ή την διδασκαλία της ιστορίας…

Ας επιστρέψουμε στα ανθρώπινα. Τι κάνετε όταν αρρωσταίνετε – όταν πονάτε; Κρύβεστε σαν το άρρωστο ζώο, η περιφέρετε την γκρίνια σας παντού;

(Ελπίζω τουλάχιστον να παίρνετε προληπτικά μέτρα. Πρώτοι οι Έλληνες σε θανάτους από γρίπη επειδή μερικοί αμόρφωτοι ανεγκέφαλοι δημιουργούν επιστημονικά αστήρικτες φοβίες!).

Ας μιλήσουμε για την μοναξιά του ασθενούς και την κατάσταση της ασθένειας…

Συγγνώμη!

Ζητάω συγγνώμη για την χθεσινοβραδινή μου αντίδραση. Μία (παροδική ελπίζω) περιπέτεια υγείας με έχει ταλαιπωρήσει.

Έσβησα τα σχόλια μου που μιλούσαν για "αναστολή" (και όχι κατάργηση) του blog. Πραγματικά όμως θα υπάρξει ένα διάλειμμα - ελπίζω σύντομο.

Μέχρι να ξαναρχίσουμε σας βάζω μία ειρηνική φωτογραφία από την λίμνη Λεμάν της Ελβετίας με θέα προς το Λευκό Όρος. 

Και κλείνω τα σχόλια (γι αυτή την ανάρτηση).