Γιατί οι γάτες;

Έχω δηλώσει – ακόμα και στην πρόσκληση ή στην αφισέτα της εκδήλωσης, ότι θεωρώ το «Βιβλίο των Γάτων» το πιο σημαντικό μου βιβλίο.

Είμαστε καλά;    Ένα βιβλίο για …γάτες; Πιο σημαντικό από τις φιλοσοφικές διατριβές, τα δοκίμια, τις Ασκήσεις Ελευθερίας, τα σατιρικά – ακόμα και την παγκοσμίως διάσημη «Δυστυχία του να είσαι Έλληνας;»

    
        ΝΑΙ.

Διότι η Γάτα – όπως και άλλα κοντινά μας ζώα – είναι η αναλλοίωτη φύση.
     Όπως γράφω:

      Τα ζώα είναι αυτό που είναι: καθαρή φύση. 
   Τίμια κοιτάνε, κατάματα. 
   Ο άνθρωπος, έξω απ' τη φύση, αναζητά.
   Το ζώο είναι. 
        
   Ο άνθρωπος γίνεται.  – Αν μπορεί.

«Τα ζώα» έγραψε ο Κούντερα, «δεν έχουν εκδιωχθεί από τον Παράδεισο». Η επαφή μας με ένα ζώο συντροφιάς, μας φέρνει πιο κοντά στην φύση. Το ζώο είναι σταθερό – χιλιάδες χρόνια ίδιο, αναλλοίωτο και απόλυτα σωστό. Γι αυτό και μας ηρεμεί.

Άρα μιλώντας για τις γάτες μιλάμε για την ρίζα του ζωντανού.

Τι θέλει ένα ζώο, τι θέλει μία γάτα; Συντροφιά, σιγουριά, τροφή και χάδι. 

Δηλαδή αυτά που, κατά βάθος, θέλουμε κι εμείς.

Έτσι στο Βιβλίο των Γάτων θα βρείτε όλο το δράμα και την αγωνία του ανθρώπου. Την αναζήτηση της στέγης, της θαλπωρής, της αγάπης, της χόρτασης. Μόνο που εδώ δεν κάνω την (απεχθή σε μένα) ανθρωποποίηση των ζώων – όπως κάνουν οι μυθογράφοι από τον Αίσωπο ως τον Λαφονταίν. Δεν τους μεταμφιέζω σε ανθρώπους, δεν τους ντύνω, δεν τους βάζω να μιλάνε (μόνο να σκέπτονται). Δεν τους προικίζω με ανθρώπινες ή υπερφυσικές ιδιότητες,  όπως ο Ελιοτ.

Παραμένουν αυτό που είναι – απλές κεραμιδόγατες. Πραγματικές – μία μία, όπως τις γνώρισα, τις έζησα και τις φωτογράφισα. Πεινάνε, φοβούνται, χαϊδεύονται, πολεμάνε, κρύβονται, υπομένουν, αρρωσταίνουν και πεθαίνουν. Στα βιβλία των μυθογράφων τα ζώα δεν πεθαίνουν. Είναι σύμβολα. Οι δικές μου γάτες, ακόμα και στο βιβλίο, σπάνια επιζούν.

Καταγράφω την τραγωδία του ζωντανού, στην πιο στοιχειώδη του μορφή. Χωρίς να ανθρωποποιώ τις γάτες – γατοποιώ τους ανθρώπους.

Και στο αιώνιο ερώτημα: γιατί όχι σκύλους; Τους αγαπώ κι αυτούς στην αφέλεια και τον αυθορμητισμό τους. Έτυχε όμως να ζήσω περισσότερο με γάτες. Και τις βρήκα πιο σύνθετες, πιο πολύπλοκες μορφές ζωής. 

Σοφιστικέ, θα τις έλεγαν οι ξένοι.

Σημαντικό: οι τελευταίες έρευνες έχουν αποδείξει ότι παρά τον μύθο της πιστότητας, η γάτα προσκολλάται περισσότερο στον συγκεκριμένο της άνθρωπο – γι αυτό και οι γάτες που πεθαίνουν όταν ορφανέψουν, είναι πολλαπλάσιες από τους σκύλους.

Για να κλείσω αυτά τα βαρετά προεισαγωγικά: δεν μιλάμε λοιπόν μόνο  για ένα Βιβλίο Γάτων. Μιλάμε για την ανάγκη, την μοναξιά, την ματαίωση, την ευτυχία, και την τραγωδία του ζωντανού.

_______________________________

Υπενθυμίζω ότι η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει την 1η Ιουνίου, στις 6 μ.μ. στον Ιανό. (Μέχρι τώρα καμία εφημερίδα δεν δημοσίευσε την ανακοίνωση του εκδότη). Αν δεν διευκολύνεστε με την μονοψήφια τιμή του, μπορείτε να το διαβάσετε δωρεάν (με τις φωτογραφίες του) και στο ndimou.gr.

Έλληνες κεραμιδόγατοι σε μόνιμη Κρίση

Έλληνες κεραμιδόγατοι σε μόνιμη Κρίση

Δεν είναι οι λαμπεροί, σαρκαστικοί και πολυμήχανοι «Γάτοι» του T. S. Eliot.

Ούτε οι πολύχρωμοι, άδοντες και ορχούμενοι Cats του Andrew Lloyd Webber.

Φουκαράδες Έλληνες κεραμιδόγατοι είναι, που με αξιοπρέπεια παλεύουν

για ένα πιάτο φαΐ και ένα χάδι.

Πέμπτη, 1^η Ιουνίου, 6 μ.μ. στον «Ιανό»

η παρουσίαση

Το Μάντσεστερ αθωώνει την Σώτη

Προτείνω να μην γίνει η δίκη. Καθόλου. Είναι αστείο να δικάζεται η Σώτη Τριανταφύλλου επειδή (δήθεν) προπαγανδίζει την ισλαμοφοβία – όταν οι ισλαμιστές ανατινάζουν μικρά παιδιά – ακριβώς για να μας προκαλέσουν ισλαμοφοβία.

Ρώτησαν κάποτε έναν Γάλλο συγγραφέα αν είναι εναντίον της θανατική ποινής και απάντησε: «Απόλυτα! Με τον όρο να αρχίσουν πρώτοι οι δολοφόνοι!»

Έχω την ελπίδα ότι τα αθώα θύματα τόσων αναίτιων επιθέσεων θα επιδράσουν στη σκέψη των δικαστών – ώστε αυτή η γκροτέσκα δίκη να ακυρωθεί πριν καν αρχίσει. 

Μία τέλεια μέρα

Ήταν την περασμένη εβδομάδα – αρχές Μαΐου. Είχα βγει να περπατήσω (ξεκινάω με το αυτοκίνητο – κι αν φτάσω κάπου ωραία, το παρκάρω και συνεχίζω με τα πόδια). Έφτασα έτσι στην πλατεία της Φιλοθέης που φιλοξενεί ένα υπερβολικά ογκώδες άγαλμα του Παλαμά και ονομάζεται πλατεία «Σιαδήμα». (Η Φιλοθέη, όπως και οι περισσότεροι δήμοι στην Ελλάδα δεν επεξηγούν τις ονομασίες των δρόμων και πλατειών τους. Θα κόστιζε τίποτα αν κάτω από το όνομα έμπαιναν δύο λέξεις: «αγωνιστής του 21» ή «συγγραφέας»;).

Η ημέρα ήταν υπέροχη. Η θερμοκρασία ακριβώς 26 βαθμοί. Έχει σημασία αυτός ο αριθμός γιατί ένας μακαρίτης εξάδελφός μου είχε βασίσει σε αυτόν όλη του τη ζωή. Μετά από ενδελεχείς μετεό-βιολογικές μελέτες είχε καταλήξει ότι οι 26 βαθμοί είναι η ιδανική θερμοκρασία για τον άνθρωπο. Έτσι έζησε και εργάστηκε τη ζωή του στους τροπικούς, όπου η θερμοκρασία όλο τον χρόνο κυμαίνεται στους 26-28 βαθμούς. Βέβαια υπάρχει μεγαλύτερη βροχόπτωση – που όμως δίνει σπουδαία βλάστηση. 

Αφού περπάτησα μερικά χιλιόμετρα παράλληλα με το ρέμα της Φιλοθέης (τροπική βλάστηση με λίγα σκουπίδια) βγήκα στην πλατεία Σιαδήμα να καθίσω και να ξεκουραστώ. Όλα τα παγκάκια ήταν άδεια κι έτσι μπόρεσα να διαλέξω ένα που εξασφάλιζε σκιά για το κεφάλι μου και βιταμίνη  D (δηλαδή ήλιο) για το σώμα μου.

Φυσούσε ένα απαλό αεράκι. Η ατμόσφαιρα ήταν διαυγέστατη – μετά από αρκετές μέρες αφρικανικής σκόνης. Ένιωθα καλά – και αισθάνθηκα την ανάγκη να το καταγράψω. Στην ηλικία μου αυτό είναι σπάνιο: πότε πονάει το ένα, πότε το άλλο. Ένιωσα επίσης την ανάγκη να το φωτογραφίσω. Σήκωσα το κινητό μου και τράβηξα μία λήψη. Ναι, ο κάποτε φωτογράφος των επαγγελματικών μηχανών και των πολλών φακών, τώρα χρησιμοποιεί το κινητό  του! Όμως νομίζω πως η φωτογραφία έδωσε την ατμόσφαιρα της διαύγειας και της ηρεμίας.

Κι έτσι πέρασε στην προσωπική μου ιστορία μία μέρα όπου δεν έγινε τίποτα το σημαντικό, πέραν από μία πολύ καλή διάθεση. Ίσως όμως αυτό να ήταν το σημαντικό.

Υ. Γ. Σήμερα που γράφω έχει μαυρίλα και βρέχει. Γι’ αυτό θυμήθηκα την τέλεια μέρα.

Νεκρώσιμος ειρωνεία

Κατηγορούμε όλοι τους λαϊκιστές δημαγωγούς ότι υπόσχονται πολλά, που φυσικά μετά δεν εκπληρώνονται. Αλλά έχει κανείς σκεφθεί τι υπόσχονται στον άνθρωπο οι θρησκείες, τι του τάζουν;

Προχθές πήγα στη κηδεία παλαιού φίλου και συνεργάτη. Όπως κάθε λειτουργία μετά το Πάσχα, η νεκρώσιμη ακολουθία άρχισε με το «Χριστός Ανέστη» που, όπως επιβάλλεται, ψάλλεται τρις.

Ένιωσα ειρωνεία. Μπροστά στο φέρετρο του κεκοιμημένου κάποιοι μιλάνε για ανάσταση εκ νεκρών. «Θανάτω, θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος». Ζωή; Ποια ζωή; Ο άλλος πάει για τον τάφο και την αποσύνθεση!

Όμως οι υποσχέσεις συνεχίζονται και επαυξάνονται: «Κύριε, ἀνάπαυσον τὴν ψυχὴν τοῦ κεκοιμημένου δούλου σου, ἐν τόπῳ φωτεινῷ, ἐν τόπῳ χλοερῷ, ἐν τόπῳ ἀναψύξεως, ἔνθα ἀπέδρα ὀδύνη, λύπη καὶ στεναγμός».

Ούτε διακοπές να πήγαινε ο άνθρωπος!

Και όχι μόνον αυτό: θα έχει και καλή παρέα! «Εν σκηναῖς δικαίων τάξαι, ἐν κόλποις Ἀβραάμ ἀναπαύσαι, καὶ μετὰ ἁγίων συναριθμήσαι…».

Και πέραν όλων αυτών, η υπόσχεση για την Δευτέρα Παρουσία:

«…ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος, ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι Θεοῦ, καταβήσεται ἀπ' οὐρανοῦ καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται».

Ωραία, εγώ είμαι άπιστος. Σκέπτομαι όμως πόσα εκατομμύρια φορές έχουν ακουστεί αυτά τα παρηγορητικά και υποσχετικά λόγια (που για μένα, αντί να την απαλύνουν, κάνουν την οδύνη του θανάτου ακόμα πιο πικρή).

Και παρόλα αυτά οι άνθρωποι εξακολουθούν να τρέμουν τον θάνατο.

Υ. Γ. (4 ημέρες μετά). Προφανώς σε κανένα δεν αρέσει να διαβάζει νεκρώσιμα και επιμνημόσυνα θέματα. Έτσι αυτό το ποστ κατέκτησε ένα ρεκόρ - υπήρξε το λιγότερο διαβασμένο της χρονιάς. Ίσως με τον τρόπο αυτό να απέδειξε μερικά πράγματα...

«On n’arrête pas Voltaire!»

Μάιος του 68. Το Παρίσι βράζει. Οι διαδηλωτές έχουν καταλάβει την πόλη. Ο Jean Paul Sartre, περιώνυμος ήδη φιλόσοφος και συγγραφέας, ανεβασμένος σε ένα βαρέλι, με την ρητορική του ξεσηκώνει τους νέους. Ο υπουργός των Εσωτερικών επισκέπτεται τον πρόεδρο Ντε Γκωλ και του ζητάει την άδεια να συλλάβει το Σαρτρ. Ο πρόεδρος απαντά: «On n’arrête pas Voltaire!». «Δεν συλλαμβάνουν τον Βολτέρο!».

Η Σώτη Τριανταφύλλου είναι (τηρουμένων των αναλογιών) ένας δικός μας Βολτέρος. Δεν είναι απλώς μία από τα καλύτερες συγγραφείς μας – είναι και η πιο δραστήρια δημόσια διανοούμενος. Έχει σπουδάσει (και διδάξει) ιστορία και κοινωνιολογία. Έχει γράψει σοβαρές μελέτες σε θέματα ιστορίας, πολιτικής και μετανάστευσης. Στην Βάση Δεδομένων Biblionet αναφέρονται πάνω από πενήντα έργα της.

Παράλληλα είναι αρθρογράφος με συνεχή και έντονη παρουσία. Όσο κι αν διαφωνεί κανείς κάποτε με τις απόψεις της (κι εγώ μερικές φορές) δεν μπορεί να μην σεβαστεί την σκέψη, την τόλμη και τα επιχειρήματά της. Έχει δώσει επικές μάχες εναντίον κάθε είδους ολοκληρωτισμό.

Αυτόν τον άνθρωπο τον μηνύουν τώρα για μία ξεκάρφωτη φράση, για ένα λάθος τσιτάτο, σε ένα του άρθρο. Την μηνύουν για ρατσισμό, ισλαμοφοβία και ρητορική μίσους! Ένα έργο χιλιάδων σελίδων, συμπτύσσεται σε μία μηνυτήρια αναφορά!

Παναγιώτη Δημητρά, παλαιέ φίλε, έχασες τον έλεγχο. Από τους εκατοντάδες Έλληνες που θα μπορούσες καθημερινά να μηνύσεις για ρατσισμό, έκανες την πιο ανόητη επιλογή. Αν είχες δίκιο, ο κορυφαίος σήμερα συγγραφέας της Γαλλίας, ο Μισέλ Ουελμπέκ (Houellebecq), θα είχε σαπίσει χρόνια στη φυλακή. Αλλά οι Γάλλοι δεν φυλακίζουν τους Βολτέρους τους.

Το καλύτερο το έγραψε μία κυρία στο Facebook: «Ελπίζω στο δικαστήριο να ζητήσει συγγνώμη και να κλείσει το θέμα». Εγώ προτείνω να μην τρέχετε καν στα δικαστήρια. Απόσυρε την μήνυση τώρα. Αρκετή ζημιά σου έκανε.

Αχ, αυτοί οι αστοί!

Μικρό δείγμα της ελάχιστης αστικής μας τάξης. Αστοί της Ερμούπολης φωτογραφίζονται στο θέρετρο των Χρούσων με τον πρίγκηπα Γεώργιο

Πάνε τριάντα δύο χρόνια που διατύπωσα την άποψη ότι για τα δεινά της κοινωνίας μας φταίει το γεγονός ότι η χώρα αυτή δεν γνώρισε ποτέ μία κανονική αστική τάξη. Η θέση αυτή επιβεβαιώθηκε αργότερα από σημαντικούς στοχαστές όπως ο Παναγιώτης Κονδύλης.

Έγραψε ο Μαρξ:  «Στην Ιστορία η αστική τάξη έπαιξε έναν άκρως επαναστατικό ρόλο. [ ] Έσυρε όλα τα έθνη – ακόμα και τα πιο βάρβαρα – στον πολιτισμό».

Εμείς αυτόν τον πολιτισμό δεν τον γνωρίσαμε. Δεν καταφέραμε να οργανώσουμε ποτέ μία σωστή κοινωνία. Δεν αποτύχαμε μόνο οικονομικά. Έχουμε μία άθλια καθημερινότητα - και μην μου πείτε ότι η καθημερινότητα δεν είναι σημαντική: όπως το λέει η λέξη καλύπτει όλη τη ζωή μας. Τα υψηλά ιδανικά και οι μεγάλες ιδέες κινούνται κάπου στο Διάστημα. Αλλά η καθημερινότητα είναι εδώ κάθε μέρα.

Το πρώτο χαρακτηριστικό της αστικής ζωής, είναι η ευγένεια. Την έζησα στη Δύση. Ενίοτε υπερβολική. Θυμάμαι πως στην αρχή έφτανα στο σημείο να την αντιμετωπίζω με καχυποψία. «Δεν μπορεί – κάτι θέλει από μένα αυτός ο άνθρωπος» σκεπτόμουνα, όταν έβλεπα να αλλάζει την πορεία του για να μου δείξει τον δρόμο. 

Όχι μόνο δεν σε συμπιέζουν στο μετρό ή το λεωφορείο – αλλά σου δίνουν και την θέση τους, αν είσαι γέρος ή φορτωμένος. Το σύνηθες εν Ελλάδι: να σπρώχνουν οι εισερχόμενοι για να μπουν, πριν βγουν οι εξερχόμενοι (ακόμα και στο ασανσέρ) δεν συμβαίνει ποτέ. Στις υπηρεσίες ο υπάλληλος σηκώνεται, συστήνεται, σου δίνει θέση και σε εξυπηρετεί με προθυμία και καλή διάθεση. (Βέβαια ουρές κλπ., δεν συνάντησα). Παντού σε υποδέχονται πάντα με χαμόγελο.

Ξέρω τι θα πείτε: ότι η ευγένεια αυτή είναι μία υποκριτική αστική σύμβαση – κι όλα είναι βιτρίνα, ενώ από μέσα τους σε διαβολοστέλνουν. Διαφωνώ: Η ευγένεια είναι ο σεβασμός στον συνάνθρωπο. Και σε κάθε περίπτωση προτιμώ να βλέπω γύρω μου έστω και ψεύτικα χαμόγελα παρά κατεβασμένα μούτρα, γκρίνια και δυσθυμία.

Πέρα από αυτό η ευγένεια μπορεί και να σώζει ζωές: π.χ. στην οδική κυκλοφορία. Που βεβαίως είναι κατ’ αρχήν τήρηση κανόνων (αστικό και αυτό) αλλά και θέμα ευγένειας. Το να σταματάς για να περάσει ο πεζός δεν είναι μόνο απαίτηση του ΚΟΚ.

Και μια και μιλάμε για τήρηση νόμων και κανόνων – εκεί, δυτικά,  κανείς δεν καπνίζει μέσα στα μούτρα σου. Ούτε έχεις πρόβλημα να βγεις το βράδυ επειδή τα περισσότερα κέντρα και μπαρ θυμίζουν τεκέδες. 

Αλίμονο! Και στο οδήγημα και στο κάπνισμα και στην γενική μας αγένεια έχει εμφιλοχωρήσει μία παρεξήγηση: το να μην σεβόμαστε τον άλλο θεωρείται μαγκιά, δύναμη και αντριλίκι. Εκεί εκδηλώνεται πια η ελευθερία του Έλληνα!

Κυκλοφορεί η ένατη έκδοση

Να πω τώρα και για τα σκουπίδια και τις χωματερές; Ή για τα αδέσποτα που κάθε μέρα συναντώ λιωμένα στους δρόμους; Δυτικά μας, δεν υπάρχουν αδέσποτα.

Ξέρω την αντίρρηση: «Μα εδώ υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνουν τα σκουπίδια επειδή δεν έχουν να φάνε κι εσύ νοιάζεσαι για τα αδέσποτα;»

Χμ, μας ξέρω και πριν από την κρίση. Και την μόνιμη δικαιολογία μας γνωρίζω: ότι υπάρχουν μεγαλύτερα προβλήματα, άλυτα. Έτσι όμως δεν λύνουμε ποτέ τα μικρότερα – αλλά (δυστυχώς) ούτε και τα μεγαλύτερα…