Οι σκύλοι της Πομπηίας

Στη Νάπολη ο Αθηναίος αισθάνεται σαν στο σπίτι του. Βουνά από σκουπίδια σε κάθε γωνιά, πλήθος αδέσποτοι σκύλοι που σε παίρνουν από πίσω, χαοτική κυκλοφορία όπου οι παρανομίες υπερτερούν συντριπτικά από τις νόμιμες ενέργειες… Ακόμα η ιστορία που είναι παρούσα σε κάθε σου βήμα – ερείπια, μνημεία, ονόματα. Μία ιστορία αδιάσπαστη για τρεις χιλιάδες χρόνια, χωρίς τις δικές μας μαύρες τρύπες.

Προσθέστε επιπλέον τα εκκωφαντικά και συνεχή κορναρίσματα και τις κρεμασμένες μπουγάδες (ακόμα και σε μπαλκόνια …γραφείων) και το πορτρέτο είναι πλήρες.

Κορυφαία εμπειρία η Πομπηία – αυτά τα Σόδομα του αρχαίου κόσμου. Μία πόλη που ζούσε μόνο για την ηδονή: ερωτική, γευστική, αισθητική. («Γι αυτό τους έκαψε ο Θεός!» ψιθύρισε μία επισκέπτρια, αντικρίζοντας τις «γενναίες» κατά Καβάφη – τοιχογραφίες).

Ίσως επανέλθω κάποια στιγμή στην Πομπηία. Αλλά τώρα θέλω να καταγράψω την πρώτη μου εντύπωση για τους μόνιμους κατοίκους της απέραντης αυτής ερειπιούπολης. Οι επισκέπτες κάποια στιγμή φεύγουν. Και τότε η πόλη ανήκει στους σκύλους της.

Δεκάδες – δεν τους μέτρησα – κυκλοφορούν, κοιμούνται, παίζουν, τσακώνονται μέσα στους δρόμους και τα σπίτια της. Ποτέ δεν έχω δει τόσους σε αρχαιολογικό χώρο. Μάλλον τους ταΐζουν οι ζωόφιλοι τουρίστες (ευτυχώς δεν γνωρίζουν τον νόμο του Μπερλουσκόνι που χαρακτηρίζει ποινικό αδίκημα το να ταΐζεις αδέσποτα). Φαίνονταν καλοθρεμμένοι και πολύ φιλικοί.

Οι σκύλοι της Πομπηίας. Μετά τα όργια και τα συμπόσια - διάδοχοι ενός πολιτισμού που έγινε στάχτη.

Ένα όνειρο 50* χρόνων

Η Αιγυπτιακή Σφίγγα, πέντε χιλιάδων ετών, κρατάει το μυστικό του σπιτιού.


Στην σημερινή LiFO γράφω για ένα όνειρο που φύλαγα μέσα μου για πολλές δεκαετίες - από την εποχή που, δεκαπεντάχρονος, διάβασα το βιβλίο: "The Story of San Michele" του Axel Munthe. Ολόκληρο το κείμενο (που είχε γραφτεί πριν από μέρες) εδώ:

click

Σήμερα από τη Νάπολη πέρασα στο Κάπρι, από εκεί ανέβηκα στο Ανακάπρι και επισκέφθηκα αυτό το μυθικό σπίτι με τους υπέροχους κήπους και την φανταστική θέα. Όχι μόνο δεν με απογοήτευσε (όπως συχνά συμβαίνει με τα όνειρα) αλλά το βρήκα ανώτερο από κάθε περιγραφή. Μέσα και έξω ίσως το ωραιότερο κτίριο που έχω ζήσει ποτέ.

Άξιζε την αναμονή των πενήντα* χρόνων...



_____________________________________________________

* Κανείς δεν το πρόσεξε - ούτε κι εγώ. 75 - 15 = 60. Εξήντα ετών ήταν το όνειρο κι όχι 50...

Αντίστροφη σκέψη

Είπε ο ΓΑΠ στην χθεσινή διακαναλική: "Θα μπορούσαμε να μειώσουμε την φορολογία στο μισό, αν πλήρωναν όλοι".

Δεν είχα αυταπάτες για την ευφυία του ΓΑΠ - αλλά δεν έχει ούτε έναν ικανό σύμβουλο;

Η σωστή μορφή της φράσης είναι αντίστροφη: "Αν μειώναμε την φορολογία στο μισό, θα πλήρωναν όλοι".

Η τελευταία απόδειξη αυτής της αλήθειας έγινε στην Κύπρο. Μείωσαν την φορολογία στο 10% και αύξησαν τα έσοδα.

Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές (άκου 45%!) είναι το πρώτο αίτιο φοροδιαφυγής. Το 11% το πληρώνεις άνετα και εύκολα - δεν αξίζει καν τον κόπο να φοροδιαφύγεις...

____________________________________________________

Στη φωτογραφία (ανέκδοτη) ο Στέφανος Μάνος, που έχει κάτι τέτοιες αιρετικές ιδέες - οι οποίες παραμενουν στα αζήτητα.

Πανικός

Φτάνεις σε μία ηλικία και αρχίζουν, ο ένας μετά τον άλλο, να εξαφανίζονται γνωστοί και φίλοι. Η ζωή σου περιβάλλεται από αγγελτήρια κηδειών. «Πάει κι αυτός», μουρμουρίζεις, «πάει κι αυτή».

Ξαφνικά νιώθεις σαν να είσαι στο στόχαστρο συμμορίας εκτελεστών, χωρίς όμως να γνωρίζεις την σειρά σου στον κατάλογο. Το μόνο που ξέρεις είναι πως από αυτή τη συμμορία δεν γλίτωσε κανείς. Όταν το συλλογίζεσαι σε καταλαμβάνει πανικός. Που ξεχνιέται για λίγο και όλο ξανάρχεται, δριμύτερος.

Ξυπνάς το πρωί και κάνεις τις καθημερινές καθησυχαστικές κινήσεις: ετοιμάζεις πρωινό. Και ξαφνικά ο πανικός. Μήπως ο εκτελεστής σε σκοπεύει πίσω από την γωνία;

Μόνο ξεχνώντας ζεις. Και γι αυτό εργάζεσαι περισσότερο. Η δουλειά είναι το μόνο αντίδοτο. Αντίθετα η διασκέδαση, η χαλάρωση, ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες στον απρόσκλητο επισκέπτη που απροσδόκητα σε πιάνει από το λαιμό.

Φθονώ τα ζώα που (όπως λένε) δεν γνωρίζουν. Εμείς, όσο γερνάμε, πεθαίνουμε πολλές φορές κάθε μέρα.

_____________________________________________

Y. Γ. (μετά 10 ώρες): Από τα μηνύματα που πήρα, ένα έγραφε: "μάλλον εδώ, τώρα, εσύ περνάς πάρα πολύ καλά και δεν θέλεις να τελειώσει αυτό ποτέ". Και συνεχίζει: "μήπως σε τελική ανάλυση... σκεφτόμενος το θάνατο είναι σα να χτυπάς καμπανάκι (στον εαυτό σου; στους άλλους;)".

Σωστές και οι δύο παρατηρήσεις. Στον εαυτό μου χτυπάω καμπανάκι - τελικά η ιδέα του θανάτου έχει γίνει το διεγερτικό μου για τη ζωή...

_____________________________________________

Ο άγγελος από το μαυσωλείο Βαφιαδάκη, στο κοιμητήριο Αγ. Γεωργίου στην Ερμούπολη. (Το ωραιότερο μουσείο επιτύμβιας γλυπτικής 19ου αιώνα στην Ελλάδα). Όταν τελειώσει ο πανικός, θα βρίσκομαι λίγο πιο μέσα και δεξιά.

Ομαδικοί βιασμοί

Εδώ και χρόνια, κάθε φορά που ακούω ανταποκρίσεις από περιοχές μαρτυρικές (Ρουάντα, Βοσνία, πρόσφατα Νταρφούρ) με την στερεότυπη φράση ότι έγιναν μαζικές δολοφονίες και ομαδικοί βιασμοί, απορώ. Εντάξει, για να δολοφονήσεις μαζικά χρειάζεται μόνο ένα όπλο. Δεν έχεις παρά να πατήσεις την σκανδάλη. Αν είναι αυτόματο δεν χρειάζεται ούτε να σκοπεύσεις: γαζώνεις.

Αλλά για να βιάσεις χρειάζεται άλλο όπλο – και μάλιστα σε στύση. Πώς γίνεται μέσα στον χαμό – εκρήξεις, φωτιές, πυροβολισμοί – μπροστά σε άλλους συστρατιώτες και υποψήφιους βιαστές, με μία γυναίκα που αμύνεται και χτυπιέται, να βρεθείς σε ετοιμότητα μάχης;

Πρέπει να είναι άλλου είδους άνδρας αυτός ο ομαδικός βιαστής που με τις σφαίρες να σφυρίζουν στα αυτιά του έχει την δυνατότητα να καυλώνει. Δυνατότητα καθόλου αυτονόητη όταν, σύμφωνα με τις έρευνες, το ένα τρίτο των ανδρών (ακόμα και των νέων) παρουσιάζουν διαλείπουσα ή μόνιμη στυτική ανικανότητα. Αυτοί μάλλον εκτονώνονται δολοφονώντας. Πράγμα που ίσως είναι προτιμότερο για μία γυναίκα, παρά να υποστεί την επαχθέστερη μορφή βίας, δίπλα στους νεκρούς της, στα σφαγμένα παιδιά της.

Αναρωτιέμαι συνεχώς: Πώς μπορούν; Πώς γίνεται από μία στιγμή πάλης, βίας και θανάτου να μεταβαίνεις σε μία κατάσταση έστω και μονόπλευρα ερωτική; Επιδρά ο χάρος ως αφροδισιακό;

Βέβαια όλα αυτά τα σκέπτομαι σαν «ευαίσθητος διανοούμενος» ενώ εκείνοι που σκοτώνουν και βιάζουν είναι Άντρες με κεφαλαίο (και έτσι το αποδεικνύουν). Ωστόσο πιστεύω ότι κι αυτοί μέσα τους κρύβουν ευαισθησίες και συναισθήματα. Σίγουρα σέβονται τη μάνα τους και αγαπούν την αδερφή τους. Φαντάζομαι πως οι ειδικοί θα έχουν μελετήσει τους ψυχολογικούς μηχανισμούς που επιτρέπουν την μετάβαση ανθρώπου σε κάτι χειρότερο από κτήνος.

Ο πόλεμος για μένα είναι μία παράκρουση. Βλέπω πολεμικές ταινίες και απορώ: άνθρωποι σφάζουν, ανατινάζουν, βασανίζουν, διαμελίζουν συνανθρώπους, συνήθως επειδή έχουν άλλη σημαία, θρησκεία ή γλώσσα. Αλλά μέσα στον πόλεμο, ακόμα πιο παράλογος και υπαρξιακά παράταιρος μου φαίνεται ο βιασμός.

Περί ηλικίας

Χθες είχα τα γενέθλιά μου. Εβδομήντα πέντε. Τα τελευταία χρόνια όχι μόνο δεν γιόρταζα αλλά και αισθανόμουνα ενόχληση. Υπενθυμίζω ένα παλαιό «Επίκαιρο»:

Επτά λόγοι για τους οποίους δεν γιορτάζω γενέθλια.

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2007

1. Δεν βλέπω κανένα λόγο να πανηγυρίζω επειδή γερνάω. Έχω πει ότι ίσως μετά τα 80 θα άξιζε κανείς να τα αναφέρει, ως άθλο επιβίωσης.
2. Θεωρώ την ημερομηνία της γέννησής μου «απόρρητο προσωπικό δεδομένο». Κι ας με υποχρεώνουν διάφοροι γραφειοκράτες να την αναγράφω.
3. Η επέτειος των γενεθλίων μου είναι ατομική υπόθεση. Την ονομαστική μου γιορτή την μοιράζομαι με χιλιάδες άλλους Νίκους – αλλά στα γενέθλιά μου δεν ξέρω με ποιους συμπίπτω (και ούτε με ενδιαφέρει).
4. Θεωρώ άκρως βαρετή την ανταλλαγή ευχών και ευχαριστιών (συνήθως τυπικών και τυποποιημένων). Αυτό ισχύει για όλες τις γιορτές.
5. Τα γενέθλιά μου ενδιαφέρουν τους αστρολόγους – ένας λόγος παραπάνω να μην ενδιαφέρουν εμένα.
6. Το μόνο που κάνω στα γενέθλιά μου είναι ένας προσωπικός απολογισμός της χρονιάς που πέρασε. Όχι, δεν τον κάνω την πρωτοχρονιά. Όπως πολλές εταιρίες κλείνουν ισολογισμό με βάση την ημερομηνία ίδρυσης, έτσι κι εγώ σουμάρω από γενέθλια σε γενέθλια. Και πάλι απόρρητο προσωπικό δεδομένο, ο απολογισμός.
7. Τέλος, δεν μου γουστάρει το άσμα “Happy Birthday to you” και παθαίνω αλλεργικό σοκ με την ελληνική του εκδοχή («Να ζήσεις Νικάκη…»). Άσε που οι πνεύμονές μου δεν επαρκούν πια να σβήσουν δάση κεριών.

Αν νομίζετε πως έγραψα αυτό το κείμενο επειδή έχω γενέθλια, έχετε δίκιο. Αλλά (για όλους τους λόγους που αναφέρω παραπάνω) ΔΕΝ εορτάζω.

Αυτά έγραφα πριν τρία χρόνια. Όμως, κάτι έχει αλλάξει. Για πρώτη φορά φέτος ένιωσα σαν να πραγματοποίησα επίτευγμα, που έκλεισα τρία τέταρτα αιώνα. Στατιστικά δεν πέτυχα κάτι. Το προσδόκιμο επιβίωσης για άνδρες ήταν (τελευταία στοιχεία, 2006) 77,06 χρόνια. (Από κει και πέρα αρχίζεις και κλέβεις τους άλλους. Πώς έλεγε ο Χότζας: «Ο Θεός να μου κόβει μέρες και να σου δίνει χρόνια, πασά μου!»). Τώρα θα έχει αυξηθεί κι άλλο. (Βέβαια οι γυναίκες εξακολουθούν να μας ρίχνουν 6+ χρόνια, το ...ασθενές!).

Ωριμάζω; Αρχίζω να συμφιλιώνομαι με την ηλικία μου; Να αποδέχομαι τα γεγονότα χωρίς να εφευρίσκω λόγους (7 ή περισσότερους) για να τα αρνούμαι; Το μέλλον (όσο είναι αυτό) θα δείξει. Ίσως σε μερικά χρόνια να παραδεχθώ πως γερνάω…

Φυλλομετρώ παλιές φωτογραφίες. Αυτή που βλέπετε στα δεξιά είναι 50 χρόνια πίσω. Ναι, παραδέχομαι, εξωτερικά έχω αλλάξει. Πολύ. Αλλά εσωτερικά; Ήμουν τότε πιο συντηρητικός, πιο σχολαστικός, πιο φοβισμένος. Κι ας χαμογελάω – εγώ ξέρω τι αμηχανία και αβεβαιότητα ένιωθα μέσα μου.

Μπα – πιο νέος είμαι τώρα… :-(

_______________________________________________
Η φωτογραφία, από τις αγαπημένες μου: δύση σε ταξίδι...

Η ιστορία του Τέρι

Πέρυσι τέτοια εποχή τον πέταξαν κάποιοι, μικρό γατάκι, στον κήπο. Μένουμε σε ένα συγκρότημα με δύο πολυκατοικίες, μέσα σε αρκετά μεγάλο οικόπεδο. Εμείς ως ισόγειο με άμεση πρόσβαση στη πρασιά, είμαστε και το σπίτι υποδοχής αδέσποτων. Υπάρχουν δύο μόνιμα. Έρχονται, τρώνε και φεύγουν.

Το Τέρι (έτσι το βαφτίσαμε) ήταν πολύ τρομαγμένο – δεν πλησίαζε το φαΐ αν δεν έφευγες μακριά. Με επιμονή και υπομονή το εξημερώσαμε κι έγινε ένας μεγάλος γάτος, τρυφερός και χαδιάρης. Ζούσε μόνιμα στον κήπο κι ερχόταν μόλις τον φώναζες. Πρώτα χαϊδευόταν και μετά έτρωγε.

Ένα πρωί με παίρνει τηλέφωνο ο θυρωρός. «Κύριε Νίκο εσείς που ξέρετε από γάτες, ελάτε να μας βοηθήσετε! Στη βεράντα του ισογείου της δεύτερης πολυκατοικίας είναι μία γάτα άγρια, την διώχνουν και δεν φεύγει. Κάνει φχ φχ! Φοβούνται για το παιδάκι τους».

Η βεράντα τους είναι υπερυψωμένη ενάμιση μέτρο από τον κήπο. Πάω και τι να δω; Το Τέρι κάτω πεσμένο χύμα. Φαινόταν από μακριά παράλυτο. Γύρω του ο θυρωρός, το ζεύγος των ενοίκων και η κοπέλα που κρατούσε το παιδί σε απόσταση ασφαλείας.

Μόλις με είδε το Τέρι, προς έκπληξιν όλων, νιαούρισε φιλικά. Έσκυψα και το πήρα στην αγκαλιά μου (Μεγαλύτερη έκπληξη του κοινού). Ασήκωτο το βάρος του παράλυτου σώματος. Ήταν φανερό πως το είχαν χτυπήσει (γιατί πώς παράλυτο να πηδήξει στην βεράντα;) και μετά φοβόνταν να το πλησιάσουν γιατί ξεφύσαγε και σφύριζε απελπισμένα.

Κατευθείαν στον κτηνίατρο. Διάγνωση: τετραπληγία από αιμάτωμα στον εγκέφαλο. Έκβαση αβέβαιη. Θεραπεία με ισχυρές δόσεις κορτιζόνης.

Το απομονώσαμε σε ένα δωμάτιο και το περιποιηθήκαμε όσο μπορούσαμε. Τώρα, μετά δύο εβδομάδες, το Τέρι μπορεί και περπατάει, λίγο αβέβαια. Δεν τρέχει και δεν πηδάει εύκολα – με κόπο ανεβαίνει στον καναπέ. Η κατάστασή του θα βελτιωθεί και άλλο – αλλά δεν είναι σίγουρο πόσο.

Από την πρώτη στιγμή σερνόταν με κόπο στην άμμο, δεν λέρωσε καθόλου. Παραμένει το πιο τρυφερό και χαδιάρικο γατάκι. (Ψάχνω να του βρω ένα σπίτι – διαμέρισμα – όπου θα είναι μόνο του, γιατί έτσι δεν μπορεί να συμβιώσει με άλλους γάτους. Θα είναι τέλειος σύντροφος).

Αφηγούμαι αυτή την ιστορία για να εξηγήσω πως η άγνοια των ανθρώπων είναι η βασική αιτία της βίας στα ζώα. Σίγουρα υπάρχουν και οι σαδιστές και οι διεστραμμένοι που εκτονώνονται στα άκακα ζωντανά – αλλά είναι λίγοι. Οι πολλοί, σαν το ζευγάρι του ισογείου, δεν ξέρουν. Φοβήθηκαν την «απειλή» για το τρίχρονο παιδί τους (απειλή ο Τέρι!). Αντί να το μάθουν να αγαπάει τα ζώα – προκειμένου να γίνει ολόκληρος και υπεύθυνος άνθρωπος – την «προστάτευσαν». Ίσως ο Τέρι να την πλησίασε για να χαϊδευτεί και τον τσάκισαν. Με κλωτσιά, ή ξύλο – δεν ξέρω και δεν θέλησα να μάθω. Στην αρχή ήμουν γεμάτος οργή εναντίον τους, ύστερα άρχισα να τους λυπάμαι.

Αλίμονο στους ανθρώπους που δεν επικοινωνούν με τη φύση – και τα ζώα είναι καθαρή φύση. Αλίμονο σε αυτούς που δεν γνώρισαν την αγνότητα, την εντιμότητα και την σταθερότητα του ζώου. Μένουν μισοί άνθρωποι.