Ο ιδιωτικός Έλλην

Τελικά οι διακοπές μου έγιναν στο χωριό Πούλιθρα, στο Μυρτώο Πέλαγος, κάτω από το Λεωνίδιο. Όμορφο μέρος, καθαρό και ήσυχο. Έφερα μαζί μου πολλές φωτογραφίες από τις ακτές και το βουνό του Πάρνωνα που θα εικονογραφήσουν επόμενες αναρτήσεις. Αυτή το φορά όμως θέλω να επιμείνω σε κάτι που μου έκανε (αλγεινή) εντύπωση.

Οι τρεις φωτογραφίες που ακολουθούν απέχουν μεταξύ τους ελάχιστα χιλιόμετρα. Στην ίδια ακτή, κοντά και μέσα στο χωριό Λιβάδι, φαίνονται και από την Εθνική οδό που ανεβαίνει από το Λεωνίδιο. Τρεις ωραίες παραλίες έχουν υποστεί απίθανη μεταχείριση και κανείς δεν μοιάζει να νοιάζεται

Στην πρώτη ο ιδιοκτήτης έχει χτίσει το σπίτι του μέσα στην πλαζ. (Αντίστοιχο θέαμα είχα δει πριν χρόνια και στην Φοινικούντα της Μεσσηνίας, όπου ένα σπίτι έκοβε την παραλία στα δύο). Αλλά και το άλλο σπίτι στο βάθος έχει κλείσει γιαλό με την μάντρα του.

Στην δεύτερη, δύο ή τρεις ιδιοκτήτες έχουν αποκλείσει την παραλία με σπιτια και μάντρες κυριολεκτικά "επάνω στο κύμα". Απορώ μάλιστα πως δεν τις έχουν γκρεμίσει τα χειμωνιάτικα κύματα.

Στην τρίτη ο ιδιοκτήτης μιάς βυζαντινόμορφης βίλας (αν κρίνω από τους ...τρούλους) έχει φτιάξει τσιμεντένιο δρόμο προς το σπίτι και την μικρή παραλία, μόνο που η είσοδός του επάνω στην εθνική οδό κλείνεται από βαριά καγκελόπορτα. Έτσι, η όμορφη πλαζ γίνεται ιδιωτική μια και από ότι είδα δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα πρόσβασης.

Για όλα αυτά θα πρέπει να απονεμηθούν έπαινοι στις αρμόδιες αρχές (πολεοδομίες, κ.ά.) της Αρκαδίας που τηρούν τους νόμους και τις διατάξεις για το χειμέριο κύμα, την πρόσβαση στις ακτές, κλπ.

Να σας αποζημιώσω: μία φωτογραφία από τους γλυκύτατους όρμους του Φωκιανού, προς τον νότο. Αυτούς δεν τους έχει κλείσει ακόμα κανείς - αλλά εκεί βασιλεύουν οι ...σφήκες. Προσοχή!

Και μία αναμνηστική: Πανσέληνος στα Πούλιθρα από τον εξώστη του ξενοδοχείου "Βυζαντινόν" όπου μέναμε.

 

Από το τάμπλετ

Τελευταία μέρα στην παραλία.  Μία κατευθείαν φωτογραφία. Τα πολλά λόγια και εικόνες, μετά την επιστροφή.

Εναντίον του Καβάφη

Ο Κώστας Κουτσουρέλης, νέος και ευφυής συγγραφέας, έγραψε ένα βιβλίο προσπαθώντας με πολλά λογικά και φιλολογικά επιχειρήματα να αποδείξει πως ο Καβάφης δεν είναι μεγάλος ποιητής.

Τι μάταιο εγχείρημα! Η γοητεία ενός και μόνο στίχου του Καβάφη, σκορπίζει στο κενό όλα του τα επιχειρήματα. Η ποίηση είναι μαγεία. Δεν αντιμετωπίζεται με επιχειρήματα. Αλλιώς θα μπορούσαμε να αποδείξουμε γεωμετρικά την αξία ή την απαξία της.

Ακόμα και ο Ελύτης, που δεν συμπαθούσε τον Καβάφη, θεωρώντας τον κορυφαίο εκπρόσωπο της «επίπεδης ποίησης», της αντίθετης με την δική του «πρισματική», παραδεχόταν ανεπιφύλακτα το ποιητικό του μέγεθος.

Διαβάζοντας  το βιβλίο του Κουτσουρέλη ένα πράγμα προσπαθούσα να καταλάβω: γιατί το έγραψε. Μόνο σαν άσκηση στον ήσσονα λόγο των σοφιστών μπορώ να το εκλάβω. Αλλά και πάλι τον αδικεί…  

Φυγή στο άγνωστο

Φεύγω για διακοπές σε ένα μέρος που δεν έχω ξαναπάει - κι ούτε ξέρω κανένα που το έχει επισκεφθεί. Εντελώς στο άγνωστο πάω και είμαι σίγουρος πως θα δοκιμάσω εκπλήξεις. Ελπίζω καλές.

Υπόσχομαι πάντως να σας γράψω εντυπώσεις, με φωτογραφίες και ίσως (αν χρειάζεται) βίντεο. Αν μου αρέσει πολύ όμως, δεν θα σας γράψω πού είναι. Δεν θέλω να καλλιεργήσω την δημοφιλία και την πολυκοσμία. Ένας από τους λόγους που το επέλεξα είναι ακριβώς αυτός - η επιδίωξη της μοναξιάς.

Παλιά είχα μία λίστα από ωραία μέρη που ήταν οι κρυφές μου διευθύνσεις. Ένα-ένα όμως αναγκάστηκα να τα σβήσω μια και τα "ανακάλυπταν" οι τουριστικές ορδές. Για να δω αν τώρα θα προσθέσω ένα όνομα.

Καλό καλοκαίρι σε όλους!

________________________________________________
Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο μου "Το Φως των Ελλήνων" (3η έκδοση από το Μουσείο Μπενάκη). Περιέργως έχει τραβηχτεί πριν 30 χρόνια περίπου 60 χιλιόμετρα βόρεια από το μέρος που θα πάω...

Κωλόγερος

 Χθες βράδυ κάποιος με αποκάλεσε «κωλόγερο». Ένα ταξί ξεφόρτωνε πελάτη, είχε κλείσει την διασταύρωση, ενώ είχε άφθονο χώρο μπροστά του. Άναψε το δικό μου πράσινο, ακίνητος ο ταξιτζής. Κορνάρισα για να παραμερίσει. Ένας άλλος (συνάδελφος του;) μου φώναξε: «Άντε ρε κωλόγερε!».

Ερχόμουν από μία βραδιά με νέους ανθρώπους. Ένας ανεψιός, 30 ετών γιορτάζει μία κόρη 3 μηνών. Η παρέα, φίλοι του, συνομήλικοι και οι στενοί συγγενείς. Ακόμα και τα πεθερικά ήταν 20 χρόνια νεότεροι από μένα. Ανάμεσα στους 3 μήνες, τα 30 και τα 55 χρόνια ένιωθα σαν προϊστορικό απολίθωμα.

Η βραδιά τραβούσε και με κουράζει το ξενύχτι. Φεύγοντας ένιωθα 108 ετών Ήρθε και ο κωλόγερος και με αποτέλειωσε. Πρώτη φορά έχασα τον δρόμο μου στην Αθήνα.

Δεν έκλεισα μάτι. Όλη νύχτα σκεπτόμουν αυτά τα χωριά στην Ιαπωνία, όπου τους γέρους, μετά μία ηλικία, τους ανεβάζουν ψηλά στο βουνό και τους αφήνουν εκεί να πεθάνουν. Είχα δει μία ωραία ταινία, δεν θυμάμαι τον τίτλο. Ίσως είναι πιο σοφοί από μας, οι Ιάπωνες.

 __________________________________

Υ. Γ. Την φωτογραφία την τράβηξα στη Μάνη, πριν 30 χρόνια.
Υ. Γ. 2: Πολλοί μου θύμισαν πως η ταινία λεγόταν "Μπαλάντα του Ναραγιάμα".
Υ. Γ. 3: Μερικοί κατάλαβαν λάθος την αντίδρασή μου. Δεν με στενοχώρησε τόσο η χυδαία και ρατσιστική βρισιά - όσο το γεγονός ότι εκείνη τη στιγμή ένιωθα σαν κωλόγερος.

Κατά του υπουργείου

Ας δηλώσω αρχικά ότι κάθε ανάμιξη της εξουσίας στα του πνεύματος με ωθεί σε καχυποψία. Ο πνευματικός άνθρωπος και ιδιαίτερα ο δημιουργός είναι φύσει και θέσει ελευθεριακός αν όχι αναρχικός – με την έννοια ότι δεν συμπλέει με εξουσίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ολοκληρωτικά καθεστώτα η παραγωγή έργων τέχνης υπήρξε μηδαμινή. Στα εβδομήντα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης ή τα δεκαπέντε του ναζισμού, η μόνη αξιόλογη παραγωγή έγινε από εξόριστους ή αντιφρονούντες. Η λεγόμενη «στρατευμένη τέχνη» μόνο ως παράδειγμα προς αποφυγήν χρησιμεύει. Και δεν είναι μόνον η εξουσία αλλά και η γραφειοκρατία που είναι αντιπνευματική.

Κράτη με μεγάλο πολιτιστικό έργο δεν διαθέτουν υπουργείο πολιτισμού – παράδειγμα η Γερμανία που ξοδεύει περισσότερα χρήματα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, συντηρεί δεκάδες όπερες (51 μεγάλες, με πλήρες ρεπερτόριο), 133 συμφωνικές ορχήστρες, εκατοντάδες θέατρα, μουσεία, βιβλιοθήκες, ερευνητικά κέντρα, κλπ. Τα ομόσπονδα κράτη έχουν το καθένα έναν τοπικό υπουργό-συντονιστή για το πολιτισμικό έργο, αλλά η ίδρυση, οργάνωση, χρηματοδότηση, συντήρηση των θεσμών, επαφίεται στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Σε πολλές χώρες, εκτός από την τοπική αυτοδιοίκηση, παίζει σημαντικό ρόλο, η ιδιωτική πρωτοβουλία αλλά και η επιχειρηματικότητα. Στις ΗΠΑ απλώς δεν υπάρχουν ομοσπονδιακοί κρατικοί θεσμοί. Μερικές από τις διασημότερες ορχήστρες και όπερες του κόσμου, τα μεγαλύτερα μουσεία, είναι κοινωφελή ιδρύματα, μη κερδοσκοπικές εταιρίες, σύλλογοι – αλλά ακόμα και επιχειρήσεις. Αυτό επεκτείνεται και στην Ευρώπη. Π.χ. η μεγαλύτερη όπερα της Γερμανίας (του Μπάντεν-Μπάντεν, με 2500 θέσεις) είναι ιδιωτική επιχείρηση.

Πουθενά δεν έχει αποδειχθεί πως η παρουσία ενός Υπουργείου Πολιτισμού προάγει τον πολιτισμό. Φυσικά ούτε το αντίθετο αποδεικνύεται. Πάντως οι πιο δημιουργικές εποχές της ανθρωπότητας (είτε ήταν η αρχαία Αθήνα, η Φλωρεντία της Αναγέννησης, το Παρίσι της Μπελ Επόκ, ή η Βιέννη του Μεσοπολέμου) δεν είχαν πίσω τους κρατικό διαχειριστή.   

Σύγκριση ανάμεσα σε χώρες με συγκεντρωτικό πολιτιστικό μάνατζμεντ (παράδειγμα Γαλλία) και χώρες με αποκεντρωμένο σύστημα δεν είναι εφικτή γιατί το πολιτιστικό προϊόν δεν βαθμολογείται ούτε αξιολογείται και επιπλέον η παρουσία του οφείλεται σε πολλαπλούς αστάθμητους παράγοντες.

Και για να έρθουμε στα δικά μας. Μόνο η Μελίνα είχε ένα προσωπικό όραμα για τον πολιτισμό. Διαφωνούσα με αρκετές από τις απόψεις της και είχα τότε δημοσιεύσει τις ενστάσεις μου. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, είχε μία άποψη.  Όλοι οι άλλοι υπουργοί, είτε δεν μπόρεσαν, είτε δεν πρόλαβαν να αφήσουν κάτι πίσω τους.

 

Με αποκορύφωση τον τελευταίο, που θα μείνει στην μνήμη

μας  για Ηροστράτειους λόγους: ως ο άνθρωπος που κατάργησε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. (Ήταν ο πρώτος εν ψυχρώ αποκεφαλισμός – ακολούθησε η ΕΡΤ).

Πάντως η υπενθύμιση ότι το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού υπήρξε δημιούργημα της Χούντας, δεν έχει μόνον ιστορική σημασία. Η εξουσία γύρευε τότε ένα άλλοθι. Νόμιζε ότι με την ίδρυση του υπουργείου θα δημιουργούσε πνευματικό χώρο. Απέδειξε όμως ότι ένα υπουργείο δεν φέρνει την άνοιξη. Έκτοτε η απόδειξη επιβεβαιώθηκε πολλές φορές.

______________________________________________

Δημοσίευθηκε στην "Καθημερινή της Κυριακής" 7.7.13. Την θέση υπέρ της ύπαρξης υπουργείου έγραψε ο Χρήστος Χωμενίδης. Και τα δύο κείμενα εδώ:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_07/07/2013_525946
 

Ανοίξαμε και σας περιμένουμε!

Μετά από δεκαέξη χρονια το δικτυακό μου σπίτι αναβαθμίστηκε, ανακαινίστηκε και δέχεται επισκέπτες. Το παλιότερο συγγραφικό site στο Ελληνικό Διαδίκτυο και ένα από τα πρώτα στον κόσμο συνεχίζει την πορεία του, ανανεωμένο. Η νέα δομή και μορφή οφείλεται στην εταιρία Linakis Digital. Η διεύθυνση γνωστή:

http://www.ndimou.gr/

Κοπιάστε!

Ανυπακοή, τζαμπατζηλίκι, και Βασιλεία των Ουρανών

Ο γνωστός σχολιαστής της Αριστεράς, Νάσος  Θεοδωρίδης, μου στέλνει κατά καιρούς σχόλιά του.  Μόλις έλαβα αυτό:

 

"Με χαρά διαπίστωσα και σήμερα ότι ΚΑΝΕΝΑΣ οδηγός λεωφορείου δεν εφαρμόζει το νέο απαράδεκτο αντιτζαμπατζίδικο σύστημα υποχρεωτικής εισόδου από την μπροστινή πόρτα.....

 

Αυτό από μόνο του είναι θετικό και φανερώνει την ύπαρξη αλληλεγγύης μεταξύ των εργαζομένων....

 

Εννοείται ότι κι εγώ όσες φορές βρέθηκα στη στάση προέτρεπα με έμφαση τους επιβάτες να μπαίνουν κανονικά από τη μεσαία και την πίσω πόρτα.....

 

Λέτε η Ν.Δ. να βγάλει και νέα ανακοίνωση εναντίον μου, όπου εκτός από εθνοπροδότη να με καταγγέλλει και ως λάτρη της ανομίας ??...Χαχαχαχαχα...

 

Νάσος".

 

Είναι η προέκταση της γνωστής θεωρίας: επανάσταση δια της καταστροφής. Αν χρεοκοπήσουν οι συγκοινωνίες και κατ' επέκταση το κράτος,  με το συνεπές τζαμπατζηλίκι θα φτάσουμε στην ουτοπία του "δεν πληρώνω" - όπου όλα θα είναι τζάμπα για όλους. Τα έχουμε ξανακούσει αυτά: Μέλλουσα ζωή, Βασιλεία των Ουρανών, κλπ.