Τα 100 καλύτερα ελληνικά βιβλία - συνέχεια και τέλος

Στις 24 Οκτωβρίου είχα δημοσιεύει εδώ την πρόσκληση της Bookpress και του βιβλιοπωλείου "Πολιτεία" να λάβω μέρος στην ψηφοφορία για τα 100 καλύτερα νεοελληνικά βιβλία. Είχα επίσης σχολιάσει την πρόταση και εξηγήσει γιατί δεν ήθελα να ψηφίσω. Όλα αυτά εδώ: http://doncat.blogspot.gr/2013/10/blog-post_24.html

Τελικά η ψηφορία έγινε και αισθάνομαι απόλυτα δικαιωμένος. Ο κατάλογος εδώ:
http://www.politeianet.gr/kata-t-alla/120-sugchronoi-ellines-suggrafeis-epilegoun-ta-100-kalutera-biblia-duo-aionon-neoellinikis-logotechnias-466

Όπως είχα προβλέψει, θριαμβεύει η πεζογραφία και δεν εκπροσωπούνται καθόλου άλλα πιο δύσκολα είδη του λόγου όπως το δοκίμιο, η σάτιρα, τα ταξιδιωτικά (σημαντικότατα στην περίπτωση Καζαντζάκη). Το να μην αναφέρεται καν ενας στυλίστας δοκιμιογράφος σαν τον Λορεντζάτο, ή ένας καυστικός σατιρικός όπως ο Λασκαράτος, είναι σοβαρό.

Καταλαμβάνουν πολλαπλό χώρο ίδια κείμενα. Π. χ. "Διηγήματα" του Βιζυηνού" και μετά ξεχωριστά δύο διηγήματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα "Ποιήματα" όπου οι συνολικές εκδόσεις περιλαμβάνουν όλες τις συλλογές ,που μετά αναφέρονται και ξεχωριστά. Έτσι τα 100 βιβλία είναι στην πραγματικότητα 90.

Απουσιάζουν μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Νίκος Καρούζος, ενώ υπάρχουν ήσσονες ποιητές όπως ο Κατσαρός και ο Αναγνωστάκης. Το "Ταξίδι" του Ψυχάρη έχει μόνο ιστορική σημασία, όχι λογοτεχνική. Ο στομφώδης "Δωδεκάλογος του Γύφτου" δεν διαβάζεται πια, ενώ τα μικρά λυρικά του Παλαμά άντεξαν στο χρόνο. Πολλοί διάλεξαν τίτλους κι όχι έργα.

Το μόνο θετικό είναι πως αναγνωρίστηκε περίτρανα η επίδοση του Βαλτινού στην πεζογραφία. Παρήγορο αυτό για ένα ζωντανό συγγραφέα, που συνήθως "θάβεται" από τον φθόνο του συναφιού.

Η γάτα που πίστεψε...

Η γάτα που πίστεψε πως είναι πουλί (ή πως υποδύεται την γάτα του Τσέσιρ ("Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων").

Sic transit gloria mundi

«Έτσι περνάει η δόξα του κόσμου». Η φράση με την οποία την ώρα της στέψης, υπενθυμίζουν τρεις φορές στον κάθε Πάπα, την ματαιότητα της εγκόσμιας φήμης. Δεν ξέρω αν την είχαν ποτέ ψιθυρίσει στον Άγιο Βασίλη, που βρήκα πεταμένο στα σκουπίδια. Ούτε δέκα μέρες δεν είχαν περάσει από την ώρα της μεγάλης του λάμψης και της γιορτής του. Σκέφθηκα μόνο πως τα παιδάκια που θα περνούσαν από κει, θα παίρνανε πολύ νωρίς, ένα  πικρό μάθημα…

-

Εντυπώσεις από το Protagon



Είχαμε μείνει (στο περασμένο post) εκεί όπου επρόκειτο να αρχίσω συνεργασία με το Protagon, και  είχα τρακ, σαν πρωτάκι.

 

Εν τω μεταξύ πέρασαν δέκα μέρες, δημοσιεύθηκαν 4 άρθρα μου και πήγαν καλά. Όλα μπήκαν στην λίστα με τα πιο διαβασμένα και μάζεψαν πολλά σχόλια. (Ένα συγκέντρωσε 110 σχόλια σε μία μέρα!).
 

Άρα το "πρωτάκι" (των 79 χρόνων και δεκάδων …τάξεων) πήρε καλούς βαθμούς και δεν ανησυχεί πια. Τώρα το άγχος μεταφέρεται στο να συνεχίσει τις καλές επιδόσεις.

Φαντάζομαι ότι πολλοί αναγνώστες του doncat από περιέργεια θα επισκέφθηκαν (αν δεν το είχαν ήδη επισκεφθεί) ή ξανα-επισκέφθηκαν το protagon και θα έχουν δική τους άποψη. Ας πω τώρα και την δική μου.

Η πρώτη εντύπωση είναι: πληθωρισμός. Δεκάδες άρθρα συνωστίζονται στην πρώτη σελίδα, τα οποία αλλάζουν συνέχεια. Ψηλά υπάρχει μία πεντάδα με μεγάλες φωτογραφίες που εναλλάσσονται, αλλά όσο προχωράει η μέρα αντικαθίστανται από άλλα. Αν κρίνει κανείς από το καθημερινό newsletter, που στέλνεται σε όσους εγγραφούν συνδρομητές, κάθε μέρα δημοσιεύονται γύρω στα 22 (μέσος όρος) καινούργια κείμενα. Εκατόν πενήντα την εβδομάδα ή εξακόσια+ τον μήνα.

Το καλό: μεγάλος πλούτος και ποικιλία. Το κακό: η μέση ζωή ενός άρθρου, αν δεν μπει στα «πιο διαβασμένα», είναι μία με τρεις μέρες. Μετά εξαφανίζεται από την κύρια οθόνη και πρέπει να το αναζητήσεις μέσα από το όνομα του συνεργάτη (η απλούστερη μέθοδος). Αν βέβαια έχεις πάρει χαμπάρι πως ο τάδε έγραψε κάτι καινούργιο.

Για τον λόγο αυτό υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός γύρω από τις λίστες των πιο διαβασμένων. Αυτό δεν θα πείραζε, αν δεν ίσχυε κι εδώ το «φαινόμενο best seller». Τα πιο δημοφιλή, εντυπωσιοθηρικά και «πιασάδικα» θέματα, εκτοπίζουν τα πιο σοβαρά και ουσιαστικά. Οι χτυπητοί τίτλοι βοηθάνε. Έτσι πολλά αξιόλογα άρθρα μένουν στα αζήτητα. Και χωρίς να το θέλεις, επηρεάζεσαι από αυτό το παιχνίδι κι αν σκέπτεσαι να γράψεις κάτι «φιλοσοφικό», το αναβάλεις επ’ αόριστον.

Οι συνεργάτες είναι περί τους 60 και συνεχώς αυξάνονται. Ακόμα ανακαλύπτω καινούργιους (εγώ, ο πιο καινούργιος). Πολλά γνωστά και αξιόλογα ονόματα – αλλά και νέοι άνθρωποι που εντυπωσιάζουν με την ποιότητα της δουλειάς τους.

Βέβαια το συνολικό αποτέλεσμα είναι άνισο. Διότι από ότι καταλαβαίνω, δεν υπάρχει εδώ ο αρχισυντάκτης που θα «κόψει» ένα αδύναμο κείμενο ή θα το στείλει πίσω να ξαναγραφτεί. Εν ονόματι και της ελευθεροτυπίας, ό,τι στείλεις δημοσιεύεται. Έτσι αλίευσα μερικά ανόητα γραπτά. Άλλα πάλι υποπτεύομαι ότι δημοσιεύτηκαν για λόγους «πολιτικής ορθότητας» και «ισονομίας».

Πάντως το γενικό αποτέλεσμα είναι θετικό – πλούσιο και δημιουργικό. Και τώρα που μπήκα στον χορό, τι άλλο; Θα χορέψω!

 



Η πρώτη φορά

Το ότι θα υπήρχε μία πρώτη φορά και στα 79 μου, δεν το φανταζόμουνα. Όμως, να: Όπως ξέρουν όσοι διαβάζουν το blog ή το site, μετανάστευσα από την έντυπη και διαδικτυακή LiFO (www.lifo.gr) στο διαδικτυακό μόνο protagon (www.protagon.gr).

Νέος χώρος, νέο κοινό, νέα ατμόσφαιρα. Θα φανώ; Θα διαβαστώ; Και ποιες θα είναι οι αντιδράσεις;

Δύσκολα τα πράγματα. Στην LiFO ήμασταν 3 αρθρογράφοι. Εδώ είναι γύρω στους εξήντα. Χάνεσαι διαβάζοντας. Οι περισσότεροι πολύ καλοί και νέοι και – οπωσδήποτε – όλοι νεότεροί μου.

Θυμάμαι πάντα τις δύσκολες «πρώτες φορές». «Τι θέλει εδώ ένας διανοούμενος;» έγραφαν οι αναγνώστες των 4Τροχών (την ένδοξη εποχή του 80 και του 90 – με τα 100.000 τεύχη). Αντίστοιχες πρώτες αντιδράσεις είχαν και οι αναγνώστες του RAM (1994-2007). Όταν πήγα στην LiFO οι ενστάσεις από το νεανικό της κοινό ήταν: «Τι γυρεύει εδώ ένας γέρος;». Κι όμως έμεινα επτάμισι χρόνια, με την στήλη να διαβάζεται πολύ.

Νέο ξεκίνημα λοιπόν, κι όσο κι αν γέρασα, νιώθω σαν πρωτάκι. Άγχος, τρακ, φόβος. Η αντίρρηση «μα είσαι γνωστός!» δεν με ηρεμεί. Γιατί ο άλλος φόβος είναι: «κι αν πούνε πως γέρασε, ξέφτισε και δεν ‘τα λέει’ τώρα;»

Η ζωή θα δείξει, έλεγαν οι παλιοί. Όσο ζω ελπίζω, έλεγε το παλιό λατινικό ρητό στο σχολείο. Dum spiro, spero.