Ο αστοιχείωτος - και μία απάντηση

Δήλωση του κ. Πετσάλνικου, Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων:

«Εμείς τα τελευταία 40 χρόνια πήραμε δύο Νομπέλ λογοτεχνίας κι έχουμε στο τομέα της δημιουργίας πολλά πρόσωπα με διεθνή ακτινοβολία όπως ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης και άλλοι. Αυτοί, μία χώρα 85 εκατομμυρίων τι έχουν να επιδείξουν; Μπας και βγάλαν κανένα νέο Μπετόβεν και δεν το πήραμε χαμπάρι;».

Αυτοί, κύριε Πετσάλνικε, μετά τον πόλεμο πήραν 56 (ολογράφως: πενήντα έξη) Νόμπελ – κι άλλα πενήντα πριν. Κρίμα κι είσαστε Γερμανοσπουδαγμένος! Ούτε το Νόμπελ Ειρήνης του Βίλλυ Μπραντ θυμηθήκατε, ούτε τα Νόμπελ λογοτεχνίας στον Χάινριχ Μπελ, τον Γκύντερ Γκρας και το τελευταίο (2009) στην Χέρτα Μύλλερ.

Προφανώς ο άνθρωπος είναι αστοιχείωτος. Τουλάχιστον δεν ρωτάει κανένα, πριν ανοίξει το στόμα του;

_____________________________________

Υ.Γ. Είχα αρχικά γράψει 35 Νόμπελ, ακολουθώντας τα 40 χρόνια που ορίζει ο πρόεδρος. Αλλά μετά παρατήρησα πως τα έχει ο ίδιος υπερβεί, μια και ο Σεφέρης πήρε το βραβείο το 1963. (Κι άλλη γκάφα). Άρα πήγα κι εγώ πιο πίσω και πρόσθεσα άλλα 21...

Υ.Γ. 2. Δέχθηκα email από τον κ. Πετσάλνικο στο οποίο διαμαρτύρεται για τους "απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς" και διότι αυτά που αναφέρω δεν ανταποκρίνονται ακριβώς σε όσα είπε. Μου έστειλε αντίγραφο της μαγνητοφωνημένης συνέντευξης. Για να είμαι λοιπόν ακριβής, παραθέτω το σχετικό απόσπασμα όπως μου το έστειλε:

"Ε, ναι αλλά εγώ θυμάμαι ότι τα τελευταία 40 χρόνια αυτή η μικρή χώρα των 10 εκατομμυρίων, η Ελλαδίτσα όπως συνηθίζουμε να λέμε… δύο φορές είχε νόμπελ λογοτεχνίας, είχε μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Χατζηδάκης, γνωστοί πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας και επιτέλους αναρωτιόμουνα και εγώ μήπως το τελευταίο διάστημα γεννήθηκε κάποιος νέος Μπετόβεν στη Γερμανία, συνθέτει και δεν τον έχουμε πάρει είδηση, από τη χώρα των 85 εκατομμυρίων;"

Ας σημειωθεί ότι το κείμενο που σχολίασα είχε δημοσιευθεί επί μέρες στις εφημερίδες χωρίς να διαψευσθεί - και τελικά δεν βλέπω να διαφέρει ουσιαστικά από το απομαγνητοφωνημένο. Και στα δύο γίνεται σύγκριση Νόμπελ και επιτευγμάτων.

Limericks!

Τα Limericks («λιμερίκια» κατά Γιώργο Σεφέρη) είναι πεντάστιχα ποιήματα με ρίμες ΑΑΒΒΑ και με τους δύο ενδιάμεσους στίχους (3,4) πιο κοντούς. Υπήρχαν από παλιά στην Ιρλανδία (εξ ου και το όνομα από την πόλη του Limerick) και ήταν 99% άσεμνα. Ένα ανώνυμο λέει πως τα καλά είναι τα βρώμικα και τα καθαρά δεν είναι αστεία.

The limerick packs laughs anatomical
In space that is quite economical,
But the good ones I've seen
So seldom are clean,
And the clean ones so seldom are comical.

Τα ανέδειξε και τα διέδωσε ο ποιητής, ζωγράφος (τοπιογράφος της Ελλάδας) και πατέρας του Βρετανικού nonsense (μαζί με τον Carroll) Edward Lear (1812 – 1888). Η εικονογράφηση που παραθέτω είναι από την πρώτη έκδοση των Nonsense Books (που έχω την τύχη να κατέχω). Έβαζε τους δύο κοντούς στίχους μαζί - με εσωτερική ομοιοκαταληξία. Σε μας έχει γράψει αρκετά ο Σεφέρης. Και παιδικά και άσεμνα.

Τα λιμερίκια του Ληρ ήταν τρελά αλλά σεμνά. Αρχίζουν πάντα με την παραδοσιακή φράση «Ήταν κάποιος (νέος – γέρος κλπ) από…». Ακολουθεί όνομα πόλης, το πιο δύσκολο δυνατό για ομοιοκαταληξία.

Ο Γιάννης Ευθυμιάδης άνοιξε μία σχετική σελίδα στο Facebook. "Limericks για παιδιά". Πήγα και εγώ και άφησα μερικά (όχι μόνο για παιδιά). ΚάνετεCLICK Τα μετακόμισα και εδώ.


Ιδού αυτά:

Ένας νέος απ’ το Λιδορίκι
Ήθελε να παντρευτεί με πανωπροίκι
Του προξένεψαν μία γριά
Δίχως δόντια και μαλλιά.
Σαν την είδε, λιποθύμησε απ’ τη φρίκη.

Μια κυρία απ’ τη Σφακτηρία
Στηριζότανε σε μία βακτηρία
Ένα σκυλί τρεχάτο
Την επέταξε κάτω
Κι έμεινε στην κυρία, η αβελτηρία.

Ένας γέρος από την Ειδομένη
είπε: πρέπει να' βρω ερωμένη
αλλά η μία
απ' τη Λαμία
Είναι πιο γριά από μένα, η καημένη...

Ένας τύπος απ' την Αλαμάνα
φώναζε δυνατά: ρε μάνα!
Με τα νάζια
και τα χάζια
μου φαγε το χρήμα η πουτάνα!

Μια κοπέλα απ’ την Ερζερούμ
Ρώταγε τους Γερμανούς: Βαρούμ
είστε τόσο σκυθρωποί
μόνο δουλειά και προκοπή;
Απάντησαν: τι άλλο να χαρούμ’;

Μια γκόμενα που την λέγανε Βίκυ
πήγε τουρισμό στη Μοζαμβίκη
Βρήκε έναν αράπη
που της πούλησε αγάπη...
Δυστυχώς απεδείχθη καθήκι.

«Ράβδος εν γωνία – άρα βρέχει»

Η δήλωση του Λάκη Λαζόπουλου που αντιπαραθέτει την (διασκευασμένη) Αφροδίτη της Μήλου στον Χίτλερ, ανήκει ήδη στο πάνθεον του λαϊκισμού. Μαζί με τις διάσημες αντισταθμιστικές φράσεις: «Όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες εσείς τρώγατε βελανίδια», το: «αλλά εσείς καταπιέζετε τους μαύρους» και το αθάνατο: «δεν δικαιούσθε δια να ομιλείτε!».

Λαϊκίστικη είναι η άποψη που περιμένει να ακούσει ο λαός. Αυτή που του χαϊδεύει τ’ αυτιά. Που οδηγεί στην αντίδραση: «καλά τους τα είπε!» Που τον δικαιώνει, έστω και χωρίς επιχείρημα. Διότι βεβαίως ούτε η ύπαρξη του Χίτλερ, ούτε τα βελανίδια, δικαιολογούν τις δικές μας απάτες.

Στην χιουμοριστική (έστω και χυδαία) κίνηση ενός περιοδικού, απαντάμε χωρίς χιούμορ – αλλά και χωρίς λογική.


Υ. Γ. (10 ώρες μετά). Παίρνω email που γράφουν: "Οι Γερμανοί έκαναν αυτό... εκείνο". Προσοχή: το Focus δεν είναι η εφημερίδα της κυβερνήσεως - ένα περιοδικό είναι και όχι το πιο σοβαρό. Του παραδώσαμε σημασία!
_______________________________________________

Το σημερινό κείμενο LiFO ΕΔΩ

Ιστορίες του στόματος

Πηγαίνω πίσω στη μνήμη να θυμηθώ ποιος με πρωτοτρόμαξε. Η ιστορία με τους φόβους του στόματος μάλλον ξεκίνησε με τον Θείο Παντελή και τα κρεατάκια. Γράφω στους «Δρόμους μου» τα εξής:

Για λόγους οικογενειακής αλληλεγγύης πηγαίναμε για τα δόντια μας στον θείο Παντελή (και για τα ρούχα μας στον θείο Βλάση). Ο θείος Παντελής ήταν ένας ρωμαλέος και γραφικός Σμυρνιός που λάτρευε το καλό φαγητό. (Ψώνιζε μόνος του από την Κεντρική Αγορά και μαγείρευε αυτοπροσώπως τα σουτζουκάκια του). Δεν είχε όμως - αλίμονο - καμιά γνώση παιδικής ψυχολογίας.

"Δεν το πειράζω!" με διαβεβαίωσε όταν με πήγαν για το πρώτο δόντι που κουνιόταν. "Να το δω θέλω μόνο!" Το έπιασε όμως με τα χοντρά του δάχτυλα (καυχιόταν ότι ξερίζωνε κανονικό δόντι με το χέρι, χωρίς τανάλια) και το ξεκόλλησε.

Τότε έχασα το πενήντα τα εκατό της εμπιστοσύνης μου στους γιατρούς.

Το υπόλοιπο πενήντα τα εκατό εξαφανίστηκε λίγα χρόνια μετά, όταν με πήγαν για εγχείρηση εκβλαστήσεων (τα γνωστά "κρεατάκια"). Εκεί ο γιατρός με διαβεβαίωσε ότι θα ψεκάσει με ένα αναισθητικό και δεν θα νιώσω τίποτα - απολύτως τίποτα.

Λιποθύμησα από τον πόνο.

Έτσι, όταν κάποτε θεωρήθηκε εντελώς απαραίτητο να κάνω εγχείρηση αμυγδαλών (πυώδεις κλπ.) έκανα τον γύρο όλων των ωτορινολαρυγγολόγων της Αθήνας. Πρώτα πηγαίναμε επίσκεψη - όπου διαπιστωνόταν η αναγκαιότητα της αφαίρεσης. Ύστερα κλείναμε ραντεβού για την επέμβαση (όπου κάθε φορά υποσχόμουν πως "αυτή τη φορά θα καθίσω!"). Κι ύστερα, την τελευταία στιγμή το έσκαγα μέσα από το χειρουργείο. Αδύνατον να με κάνουν καλά (ήμουν εν τω μεταξύ δεκατετράχρονος με πρόωρη ανάπτυξη) ας αφήσουμε που αυτή η επέμβαση δεν γίνεται με το ζόρι. (Τότε δεν έκαναν γενική αναισθησία).

Αλλάζαμε μετά γιατρό ("με τι μούτρα να ξαναπάμε σε αυτόν" έλεγε για τον παλιό η μητέρα) και ξανά η ίδια ιστορία. Κάθε φορά ήμουν πεπεισμένος πως θα "καθίσω". Αλλά μόλις έβλεπα την τεράστια σύριγγα με την αναισθητική ένεση να πλησιάζει στο στόμα μου, ήταν αδύνατο να ελέγξω τον πανικό μου.

Νομίζω πως πρέπει να ήταν η πρώτη νίκη επάνω στον φόβο μου, όταν τελικά, σε ηλικία δεκαπέντε ετών, πήγα και έκανα την επέμβαση μόνος μου, χωρίς να το ξέρουν οι γονείς μου. Έκλεισα ο ίδιος ραντεβού στον ιατρό Καναγκίνη, ο οποίος τηλεφώνησε στο σπίτι μου μετά το τέλος της εγχείρησης. Έχω ακόμα ένα από τα βιβλία που μου χάρισε ο πατέρας μου για έπαθλο, να τα διαβάζω όσο θα ήμουν σιωπηλός. Μία ανθολογία της Αγγλόφωνης ποίησης με σημειωμένη στο εσώφυλλο την ημερομηνία Απρίλιος 1951. Είχα διαλέξει τις διακοπές του Πάσχα για να αποδείξω την γενναιότητά μου.

Κάπου εκεί βρίσκονται λοιπόν οι ρίζες του φόβου. Ενώ αντιμετωπίζω με (σχετική) γενναιότητα επεμβάσεις σε άλλα μέρη του σώματος (έχω κάνει ήδη οκτώ) όταν πρόκειται να ανοίξω το στόμα μου, δεν κοιμάμαι καλά πολλές νύχτες. Ακόμα κι αν πρόκειται για διαδικασίες ρουτίνας.

Ένα αντίδοτο στο φόβο μου: αντί για βλοσυρούς Παντελήδες διαλέγω νέες και όμορφες οδοντογιατρίνες. Όχι πως παύω να φοβάμαι αλλά όσο να’ ναι… Ντρέπομαι και να το δείξω.

(Αλήθεια, όταν ήμουν παιδί, υπήρχε μόνο μία ειδικότητα: οδοντίατρος. Τώρα έχω ζαλιστεί: Περιοδοντολόγος, ενδοδοντιστής, εμφυτευματολόγος, ορθοδοντικός, γναθοχειρουργός - κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο…).

Τα γράφω όλα αυτά γιατί εχθές κατάφερα πάλι να υπερνικήσω τους φόβους μου και να υποστώ μία (ελπίζω επιτυχή) επέμβαση. Να ξέρατε πόσο ξαλαφρωμένος νιώθω…

Peter Calvocoressi 1912 - 2010

Στις 5 Φεβρουαρίου πέθανε στην Αγγλία σε ηλικία 97 χρόνων ο Peter Calvocoressi μακρινός συγγενής. Ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος, ιστορικός συγγραφέας, αρθρογράφος των Times, πρόεδρος των Penguin Books . Το βιβλίο του Total War (ιστορία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου - 965 σελ.) θεωρείται κλασικό όπως και το World Politics Since 1945 (9 εκδόσεις). Ο γιός του, ιστορικός της τέχνης David, είναι διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης στη Σκωτία. Οι Βρετανικές εφημερίδες του αφιέρωσαν ολοσέλιδες νεκρολογίες. Στην Ελλάδα η μόνη αναφορά έγινε από τον Στέφανο Κασιμάτη στην «Καθημερινή» 14. 2. 10. ΕΔΩ


ο P. C. το 1942



Με την ευκαιρία αντιγράφω από το αυτοβιογραφικό «Οι Δρόμοι μου» (2004) μία αναφορά στην οικογένεια Καλβοκορέσση (το γένος της μητέρας μου).

Το 1980 είχα κληθεί στην Χίο, να δώσω μία διάλεξη στο "Ιωνικό Κέντρο". Εκεί βλέποντας δρόμους και πλατείες να φέρουν αυτό το όνομα, είπα ότι είμαι κι εγώ - κατά πενήντα τα εκατό - Καλβοκορέσσης. Τότε με οδήγησαν στην βιβλιοθήκη Κοραή, όπου και βρήκα πολλά στοιχεία, μερικά από τα οποία σας παραθέτω. Αρκετά από αυτά μου επιβεβαίωσαν τις αφηγήσεις της μητέρας και του εξαδέλφου μου.

Τα πρώτα στοιχεία για την ύπαρξη της οικογένειας Calvocoressi, κλάδου των Calvi, βρίσκονται τον δέκατο αιώνα στο Libro d' Oro της Γένοβας. Ίσως η σκοτεινή εκείνη Τέταρτη Σταυροφορία να έφερε κάποιο μέλος της οικογένειας στα μέρη μας. Στην Χίο εντοπίζονται τεκμηριωμένα από τον 14ο αιώνα - υπάρχουν προικοσύμφωνα και άλλες ενδείξεις. Αναφέρονται ανάμεσα στις ευγενείς οικογένειες του νησιού και ανήκουν στην "δωδεκάδα" (των πλέον επιφανών). Γαιοκτήμονες στην αρχή (ακόμα υπάρχει το αρχοντικό τους στον Κάμπο - και μία ολόκληρη περιοχή ονομάζεται τα Καλβοκορεσέικα) γύρισαν πολύ αργότερα στο εμπόριο και την ναυτιλία. Δηλαδή από φεουδάρχες έγιναν (μεγάλο)αστοί.

Με γοητεύουν πάντα οι πρώτες αποσπασματικές νύξεις μιας προϊστορίας. Σαν διάττοντες στο σκοτάδι, διάφορες μαρτυρίες, διάσπαρτες στο χρόνο, δίνουν στίγματα. "Η σύζυγος του Πρώτου Δραγομάνου και Γραμματέως της Υψηλή Πύλης Παναγιώτη Νικούση (1613-1673) ήταν το γένος Καλβοκορέσση, μίας οικογένειας καταχωρημένης από το 1527 μεταξύ των ευγενών της Γένοβας." Στους καταλόγους μαθητών του Ελληνικού Κολεγίου του Αγίου Αθανασίου στη Ρώμη αναφέρονται πολλοί Καλβοκορέσση όπως π.χ. ο Ιωάννης, γιος του Φραντζέσκου και της Ανγκερούς το γένος Πετροκόκκινου που φοίτησε εκεί από το 1708 ως το 1715. (Πως να ένιωθε το επαρχιωτόπουλο, ο Γιάννης, φερμένος από τη Χιό, στην παρακμιακή πολύβουη Ρώμη του χίλια επτακόσια;).

Η οικογένεια έδωσε επιφανείς γιατρούς (αναφέρεται ο Ζαννής Κ. το 1718) μέχρι και έναν επίσκοπο (Μελέτιος Καλβοκορέσσης, επίσκοπος Οχρίδος τον 17ο αιώνα). Έδωσε και επιφανείς εκκεντρικούς σαν τον καλοφαγά θείο Ιάσονα που πεθαίνοντας ζήτησε να φάει δύο αυγά brouillιs (και τα έφαγε), τον Θείο Ντουμά (παρατσούκλι - τον ονόμαζαν έτσι επειδή ήταν μυθομανής) και τον "Στρατηγό" (άλλο παρατσούκλι).

Το 1822 με την καταστροφή της Χίου οι Καλβοκορέσση σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις: Ο Λεωνής Κ., σε ηλικία οκτώ χρόνων σέρνεται αιχμάλωτος στο σκλαβοπάζαρο της Πόλης. Ελευθερώθηκε, επέστρεψε και υπέργηρος, το 1902, αφηγήθηκε τις περιπέτειές του στον συνονόματο εγγονό του (και μετέπειτα δήμαρχο Χίου). Αυτός τις κατέγραψε και τις τύπωσε σε ένα μικρό βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1914. Έξη αδέρφια είχε ο Λεωνής, απ΄αυτά, όπως λέει στην αφήγησή του, ο Παντελής γλύτωσε κι έγινε αξιωματικός στον ελληνικό στρατό, “τον δεύτερο τον Ζωρζή τον πήραν σκλάβο στην Κόνια και τον τούρκεψαν” ο τέταρτος, “ο Νικολής, χάθηκε ολότελα στην καταστροφή και ούτε ποτέ μάθαμε γι αυτόν τι έγινε”, ο Δημήτρης πέθανε μικρός στο Τριέστι, όπου είχε καταφύγει και “τον τελευταίο μας τον Μικέ τον βρήκαμε στα χέρια μιανής αραπίνας [ ] και τον αγοράσαμε για πεντακόσια γρόσια”. Ο πατέρας είχε ήδη δολοφονηθεί από τους Τούρκους κι η μάνα πέθανε ένα χρόνο αργότερα.

Ακόμα πιο μυθιστορηματική ήταν η τύχη του Γιώργη Καλβοκορέση-Μουζάλα (οι Μουζάλα ήταν ένας από τους βασικούς κλάδους της οικογένειας από ένωση με το μεγάλο βυζαντινό σόι των Μουζάληδων η Μουζαλώνων, που έβγαλε Πρωτοβεστιάριους και Πατριάρχες). Και αυτός πιάστηκε αιχμάλωτος, εξαγοράστηκε από Αμερικάνους, βρήκε προστάτη τον Αμερικανό Λοχαγό Partridge και σταδιοδρόμησε στο Αμερικανικό ναυτικό. Έτσι ξεκίνησε η δυναστεία των Partridge-Calvocoressi που έδωσε στις Η.Π.Α. τρεις ναυάρχους και ένα διοικητή της περίφημης Ναυτικής Ακαδημίας της Annapolis.

Η διασπορά του 1822 δεν έχει τέλος. Ο Γάλλος μουσικολόγος Michel de Calvocoressi φίλος και συνεργάτης του Ravel και συγγραφέας πολλών μουσικών μονογραφιών που συναντά κανείς ακόμα στα ελληνικά βιβλιοπωλεία (και καροτσάκια) ή ο σύγχρονός μας
Άγγλος ιστορικός (και για πολλά χρόνια πρόεδρος των Penguin Books) Peter Calvocoressi είναι κι αυτοί απόγονοι κλάδων της οικογένειας που ξενιτεύτηκαν για να γλυτώσουν.

Ωστόσο το πρώτο καταφύγιο των κατατρεγμένων του 1822 υπήρξε η Σύρα. Χιώτες ήταν, κατά 75%, οι πρώτοι οικιστές και δημιουργοί της Ερμούπολης. Του πρώτου αστικού οικισμού στην νεότερη ελληνική ιστορία. Ένας κλάδος Καλβοκορέσση κατευθύνθηκε προς τα εκεί. Από αυτούς η καταγωγή της μητέρας - και η δική μου.

Στο βιβλίο του Αργέντη για τις Ευγενείς Οικογένειες της Χίου, το γενεαλογικό δέντρο του ελληνικού κλάδου της οικογένειας τερματίζει στη μητέρα μου και την αδερφή της. Η οποία παντρεύτηκε το 1924 στη Σύρο τον Λύσανδρο Ροβολόπουλο. Καρπός αυτού του γάμου ήταν ο ξάδερφός μου Νίκος που έζησε την περισσότερη ζωή του στην Αφρική. Αυτός είχε ασχοληθεί συστηματικά με την ιστορία της οικογένειας και διατηρούσε επαφή με τους διάφορους κλάδους της.

Η μητέρα του, η αγαπημένη μου θεία Μαρία, ήταν ένας γενναίος άνθρωπος. Αφού ατύχησε και αυτή στον γάμο της χώρισε, βρήκε δουλειά κι ανάθρεψε ολομόναχη το γιο της. Στην Αθήνα του τριάντα, για μία 'κόρη καλής οικογένειας' χωρίς ειδικές σπουδές (μόνο τραγούδι) αυτό το επίτευγμα ήταν άθλος.

*

Το παλιό κοιμητήρι της Ερμούπολης είναι ίσως το ωραιότερο στην Ελλάδα. Μουσείο επιτύμβιας γλυπτικής. Οι προύχοντες της εποχής συναγωνίζονταν ποιος θα φτιάξει το επιβλητικότερο μαυσωλείο. Έφερναν ξένους γλύπτες, ξόδευαν αλόγιστα για μεταθανάτια δόξα. Εκεί βρίσκονται ακόμα τα στερνά μνημεία μας. Σπίτια δεν έχουν απομείνει - πουλήθηκαν ή ρήμαξαν. Μόνο το μαυσωλείο Νικηφόρου Γεωργιάδη (πατέρα της γιαγιάς μου) και το μαυσωλείο των Καλβοκορέσση. Το μόνο περιουσιακό στοιχείο της οικογένειας που μου ανήκει - και θα του ανήκω κι εγώ με τη σειρά μου.

________________________________________________

Σημειώσεις:

Οι περισσότερες πληροφορίες μου προέρχονται από το βιβλίου του Φίλιππου Αργέντη (Argenti): Libro d' Oro de La noblesse de Chios, 1955 αλλά και από το πιο αναλυτικό δίτομο έργο του Νίκου Ζ. Περρή: Ο Κάμπος, Χίος 1972.
Λ.Μ. Καλβοκορέσση: Η ιστορία του Παππού, 1822. Α΄ έκδοση, Χίος 1914. Β΄ έκδοση από τον "Φιλοπρόοδο Όμιλο Κάμπου" Χίος 1983
Νέα υποσημείωση 2010: το 2006 κυκλοφόρησε σε δύο τόμους στα Ελληνικά το έργο του Γ. Μ. Καλβοκορέσση για την εξερευνητική Αποστολή Γουίλκς 1838 1842 – έκδοση της Alpha Trust.

Καλή Σαρακοστή!

Να λοιπόν που μας ήρθε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – έστω κι από την πίσω πόρτα.

Τώρα νηστεία και προσευχή για πολύ χρόνο (ίσως και για πολλά χρόνια). Καλά φάγαμε, καλά ήπιαμε – ε, δεν θα ερχόταν κάποτε και η λυπητερή;

Η πολυπλοκότητα του κόσμου

Θεωρητικά όλοι συμφωνούμε ότι ο κόσμος είναι σύνθετος και κάθε γεγονός αποτέλεσμα πολλών αιτίων. Όμως είναι δύσκολο να βλέπει κανείς ταυτόχρονα πολλά διαφορετικά (συχνά και αντίθετα) πράγματα. Η φυσική αντίδραση του ανθρώπου μπροστά την πολυπλοκότητα είναι η απλοποίηση. Από τις πολλές αιτίες διαλέγουμε μία – είτε την πιο σημαντική, είτε αυτή που θα θέλαμε να είναι η πιο σημαντική, και της αποδίδουμε τα πάντα. Επίσης ξεχνάμε ότι πίσω από αυτή την αιτία υπάρχουν και άλλες που την καθορίζουν.

Έτσι φτάνουμε στην μονοσήμαντη ερμηνεία των πραγμάτων. «Για όλα φταίει το μεγάλο κεφάλαιο» λέει το ΚΚΕ – και τελείωσε. Με τον ίδιο τρόπο φτάνουμε στις θεωρίες συνωμοσίας: για όλα ευθύνονται οι Εβραίοι, οι Μασόνοι, η CIA, ή τα γνωστά-άγνωστα «ξένα κέντρα».

Η απλοποίηση είναι το ψωμοτύρι των ΜΜΕ. Τα πιο περίπλοκα και σύνθετα γεγονότα συμπιέζονται και ερμηνεύονται με κύριο γνώμονα ποια ερμηνεία πουλάει – ποια αρέσει στο κοινό. Τώρα με την κρίση, η απλοποίηση (και δαιμονοποίηση) πάει σύννεφο. Κι αν π. χ. στην τηλεόραση εμφανιστεί κάποιος σοβαρός επιστήμονας που προσπαθεί να δώσει μία πλήρη εικόνα, απαριθμώντας πολλά αίτια, ο ανυπόμονος παρουσιαστής θα τον διακόψει: «Την βασική αιτία να μας πείτε!».

Ο σοβαρός επιστήμονας δεν θα ξαναβγεί στην τηλεόραση...

__________________________________________________________

(H εικόνα του M. C. Escher).

Οι κακοί γιατροί

Όσοι καταφέρονται, λάβροι, εναντίον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μου θυμίζουν αυτούς που βρίζουν το γιατρό, διότι εφαρμόζει μία επώδυνη θεραπεία.

Λες και φταίει ο γιατρός για την αρρώστια...

Καλή θητεία Πρόεδρε!

Σήμερα ψηφίζεται ο Κάρολος ( - Κάρολος; Δεν άκουσα ποτέ ενστάσεις από την άκρα δεξιά) Παπούλιας για δεύτερη φορά. Καλή θητεία!

Δεν τον ζηλεύω. Η θέση του Προέδρου απαιτεί αρετές που μου είναι ξένες: υπομονή, τυπικότητα, φιλικότητα. Πρέπει να είσαι συμπαθής και αρεστός, να μην ενοχλείς κανένα.

Το αντίθετο από μένα δηλαδή.

Ωστόσο του οφείλω κάτι. Όταν παραπονιέμαι για την ηλικία μου, θυμίζω στον εαυτό μου πως ο Κάρολος Παπούλιας ξεκινά την δεύτερη πενταετή θητεία του στα 81 του χρόνια. Και θα την τελειώσει (ελπίζω υγιής και ακμαίος) είκοσι ένα χρόνια μετά την μέγιστη - μέχρι σήμερα - ηλικία συνταξιοδότησης.

(Είπαμε στα πλαίσια του Προγράμματος Σταθερότητας να αυξήσουμε το όριο – αλλά όχι και έτσι!).

_____________________________________________________

(Το σκίτσο από γελοιογραφία του Πετρουλάκη στην σημερινή «Καθημερινή»).

Ξόρκι

Στο εξώφυλλο του σημερινού «Κοντέινερ» (λόγιο ένθετο της «Ελευθεροτυπίας») εμφανίζεται ένα ασπρόμαυρο iPad. Στην οθόνη του είναι γραμμένη σε επτά γλώσσες η φράση: «Το iPad πέθανε».

Θυμήθηκα τον Mark Twain: «Η είδηση για τον θάνατό μου ήταν υπερβολική».

Έστω πρόωρη. Το iPad θα κυκλοφορήσει σε δύο μήνες.

Σε δεύτερη σκέψη καταλαβαίνω πως η φράση αυτή είναι περισσότερο μία μαγική επίκληση, ένα ξόρκι για να επιφέρει τον θάνατο. Φαντάζομαι πως οι καλόγεροι των ιστορημένων χειρογράφων το 1440 θα έγραφαν: «Η τυπογραφία είναι νεκρή». Επτά φορές, σε επτά γλώσσες.