Επί προσωπικού: πληθωρισμός

«Κύριε Δήμου,

Σας ανακάλυψα πρόσφατα και βρίσκω το έργο σας πολύ ενδιαφέρον. Αλλά τεράστιο! Ανακαλύπτω συνεχώς καινούργια βιβλία, χάνομαι μέσα στο ndimou.gr και στα  blogs. Βλέπω ότι έχετε ασχοληθεί με ένα σωρό πράγματα από τεχνολογία μέχρι φιλοσοφία. Έχετε συνεργαστεί με τηλεόραση, ραδιόφωνο, περιοδικά, εφημερίδες, ιστοσελίδες. Γιατί τόσο πληθωρικός;»

Μία ερώτηση που ακούω συχνά και από καλοπροαίρετους φίλους. Γιατί δεν αρκούμαι στα βιβλία;

Είναι και ένα συχνό αρνητικό σχόλιο από τους κακοπροαίρετους. «Μα ο Δήμου ξοδεύεται τόσο πολύ γράφοντας από εδώ και από κει, που σκορπίζεται και χάνεται. Δεν είναι σοβαρός συγγραφέας!».

Τι να απαντήσω; Πράγματι, με τα χρόνια, έχει μαζευτεί πολύ υλικό. Αν είχα πεθάνει νέος, ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης θα είχε πιο εύκολο έργο.

Κάποτε επηρεάστηκα κι εγώ από την κριτική αυτή και σκέφτηκα να «συμμαζευτώ». Έγραφα τότε και στο RAM (περιοδικό πληροφορικής). Η στήλη μου είχε πάρει τεράστιες διαστάσεις και συνοδευόταν από 12σέλιδη σχολιασμένη αλληλογραφία. Με απασχολούσε όλο τον μήνα.

Δήλωσα λοιπόν κι εγώ στους αναγνώστες ότι σταματάω με το τέλος του χρόνου (ήταν το 2000) για να αφοσιωθώ αποκλειστικά στα βιβλία μου.

Καταιγισμός email με διαμαρτυρίες, σχόλια, αντιρρήσεις. ‘Ένα με έκανε να ξανασκεφθώ το θέμα:

«Είστε βέβαιος πως τα βιβλία σας είναι πιο σημαντικά από τα άρθρα σας – από την δουλειά που κάνετε στα περιοδικά;»

Χμ... Από πλευράς διάδοσης – σίγουρα όχι. Κανένα βιβλίο μου (εκτός από ένα) δεν είχε την κυκλοφορία του RAM (60.000 τεύχη) ή των 4Τροχών (120.000).

Χάρη σε αυτά επικοινωνούσα με δεκάδες χιλιάδες νέους (ως επί το πλείστον) ανθρώπους που σίγουρα δεν θα διάβαζαν τα βιβλία μου.

Το ίδιο με τις Κυριακάτικες εφημερίδες και το Διαδίκτυο.

Πολλοί άνθρωποι, ώριμοι σήμερα, με συναντούν και μου λένε: Σας διάβαζα στους 4Τ και μου αλλάξατε τη ζωή – ή σπούδασα πληροφορική και έγινα καθηγητής στο εξωτερικό, επειδή σας διάβαζα στο RAM.

Νιώθω πως «εκπαίδευσα» τρεις και παραπάνω γενιές.

Όσο για τα πολλά θέματα, θυμήθηκα τον Αρχίλοχο. «Πολλ' οίδ' ἀλώπηξ, ἐχῖνος δέ έν, μέγα». Δεν είμαι σκαντζόχοιρος, αλλά αλεπού. Έχω πολλά ενδιαφέροντα. Δυστυχώς, πολυπράγμων.

Συχνά, έγραφα στα έντυπα με σχέδιο, ώστε το υλικό αυτό να ενσωματωθεί σε βιβλία. Δεν δημοσίευα τότε απλά άρθρα, αλλά επεξεργασμένα κεφάλαια μελλοντικών βιβλίων. Ένα πολύ φρέσκο παράδειγμα είναι το τελευταίο μου (14 εβδομάδες στις λίστες των ευπώλητων!) «Μικρό Εγχειρίδιο Ορθολογισμού – και ανορθολογισμού». Αποτελείται από κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό «Discovery and Science» το 2005-6. Δεν χρειάστηκαν σχεδόν καμία επεξεργασία, εκτός από αλλαγές σε ημερομηνίες.

Προ-δημοσίευα λοιπόν βιβλία σε συνέχειες. Έτσι, από τέτοιο υλικό, προέκυψαν οι «Νέοι Έλληνες», το «Παρόλα αυτά», τα «Μικρά Βήματα», «Η Τέλεια Διαδρομή», οι «Λίστες» η «Ψηφιακή Ζωή» και άλλα. Ελάχιστοι αναγνώστες συνειδητοποιούν την προέλευση του υλικού. Βιβλία που άντεξαν στο χρόνο.

(Ενδιαφέρον: Η συλλογή δημοσιευμάτων σε βιβλίο ή τα αναδεικνύει, ή τα χαντακώνει. Αν τα κείμενα αξίζουν, στο βιβλίο προσέχονται περισσότερο και φαίνονται καλύτερα. Αν όχι, ευτελίζονται).

Ίσως αν είχα γράψει μόνο 3 ή 4 μεγάλα και βαριά βιβλία, πιθανόν να έχαιρα μεγαλύτερης λόγιας εκτίμησης. (Περίεργο: έχω γράψει και τέτοια…).

Τώρα τέλος. Ό,τι έκανα, έκανα. Είναι αργά για να αλλάξω. Ο χρόνος θα δείξει.

Αν ποτέ ασχοληθεί...