 |
| Παναγία η Τριχερούσα (Μονή Χιλανδαρίου, Άγιον Όρος) |
Αυτό το κείμενο γράφεται από έναν άνθρωπο που δεν πιστεύει σε θεούς και υπερκόσμιες δυνάμεις – τουλάχιστον όπως τις παρουσιάζουν οι μέχρι σήμερα θρησκείες.
Που θεωρεί ότι οι θεοί (και οι θρησκείες) είναι δημιουργήματα του ανθρώπου, ο οποίος τα έχει ανάγκη για να αντιμετωπίσει τα δεινά της ζωής και κυρίως τον θάνατο.
Από κει και πέρα ο γράφων σέβεται αυτή την ανάγκη. Έχει την πεποίθηση ότι κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να πιστεύει ό,τι θέλει, να θρησκεύεται όπως θέλει – αρκεί να μην προσπαθεί να επιβάλλει την πίστη του και στον διπλανό του.
Επίσης σέβεται και θαυμάζει τα δημιουργήματα που παράγει η θρησκευτική ανάγκη. Τα σέβεται ως δημιουργήματα του ανθρώπου – όχι του θεού.
Τέτοια δημιουργήματα είναι η οι Γραφές, οι μορφές των αγίων και όλα τα έργα τέχνης που υμνούν μία πίστη – από τα Πάθη του Μπαχ μέχρι τον Παρθενώνα.
Η τέχνη θα ήταν πολύ πιο φτωχή αν δεν υπήρχε η πίστη.
Αλλά και η πίστη θα ήταν πολύ φτωχή αν δεν υπήρχαν οι μεγάλες ανάγκες του ανθρώπου.
Σήμερα γιορτάζουμε την Κοίμηση της Θεοτόκου.
Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν πως η λατρεία της Παναγίας είναι πολύ μεταγενέστερη από την λατρεία του Χριστού.
Στην Καινή Διαθήκη εμφανίζεται ελάχιστα σε δύο με τρεις αναφορές και είναι απλώς η Μαρία που ο Άγγελος της έφερε τον Κρίνο, ή που θρηνεί στα πόδια του Εσταυρωμένου. Ούτε Παν-αγία αποκαλείται, ούτε Θεο-τόκος.
Αιώνες μετά έγινε αισθητό ένα κενό στον Χριστιανισμό. Ήταν θρησκεία ανδρών – δεν υπήρχε η Μητέρα.
Η Μεγάλη Μητέρα (συνήθως ταυτισμένη με την Μητέρα-Γη) ήταν ή πρώτη υπερκόσμια δύναμη που λάτρεψαν οι άνθρωποι από την προϊστορική εποχή. Και συνέχισαν να την λατρεύουν κρυφά ή φανερά και όταν εμφανίστηκαν άνδρες θεοί. Δήμητρα, Ίσις, Ιστάρ το φανερώνουν.
Έτσι, από τον τέταρτο αιώνα αρχίζει να αναδύεται η λατρεία της Παναγίας. Διαδοχικές οικουμενικές σύνοδοι βεβαιώνουν την αγιότητά της, την αγνότητα (όχι απλώς συνέλαβε ως παρθένος αλλά και παρέμεινε και μετά την γέννηση – αειπάρθενος) την αιωνιότητα της (δεν πέθανε – εκοιμήθη και ανελήφθη). Μέχρι που μία πρόσφατη σύνοδος την εξαίρεσε και από το Προπατορικό Αμάρτημα…
Αυτά βέβαια είναι θεολογικά τερτίπια. Ο Λαός όμως την λάτρεψε. Και οι καλλιτέχνες – και οι μουσικοί. Μαζί και η μητέρα μου, που είχε μία ιδιαίτερη σχέση μαζί της.
Θυμάμαι μία φράση της: «Δεν είμαι σίγουρη αν υπάρχει Θεός. Αλλά η Παναγία υπάρχει οπωσδήποτε».
Η μητέρα μου λέγεται Μαρίκα. Μπήκε τον περασμένο Απρίλιο στα 90. Ήρθα να την επισκεφτώ χθες βράδυ για τη γιορτή της. Ή ίδια δεν ήταν σπίτι - αλλά σε αγρυπνία μέχρι τις 12:30. Σήμερα πήγε στην εκκλησία στις 6:30. "Πρώτη ήμουν" είπε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην άλλη εβδομάδα πάει Ιεροσόλυμα. Η καρδιά μου φοβάται (ηλικία, ζέστη, περπάτημα, γλιστερές πέτρες) αλλά ήταν όνειρο ζωής για αυτήν. Και έχει ακόμα το κουράγιο να το πραγματοποιήσει. Είναι κι αυτό ένα θαυμαστό επίτευγμα. Ένας προσωπικός Παρθενώνας.
Αύριο-μεθαύριο θα πάμε μαζί στην αγορά να της πάρω αθλητικά και αντιολισθητικά παπούτσια.
Σήμερα της έκανα και λογαριασμό στο Skype, να μπορεί να μιλάει όποτε θέλει με τον αδελφό της στον Καναδά.
Καλημέρα και χρόνια πολλά σε όσες/ους γιορτάζουν, είτε πιστεύουν είτε (σαν κι εμένα) όχι.
:)
Γιάννη στα χρόνια της να φτάσεις - και να σε νοιάζονται όπως την νοιάζεσαι! "Μεγάλη η χάρη Της" να βοηθήσει - όπως θα έλεγε και η μάνα μου...
ΔιαγραφήΣε ευχαριστώ πολύ Νίκο... :)
ΔιαγραφήΝα είσαι πάντα καλά!
ΥΓ. Πήρα μαζί μου το βιβλίο ΕΛΛΗΝΕΣ. Και διαβάζοντάς το ξανά, σκέφτομαι ότι το χρονογράφημα, τελικά (ή τουλάχιστον ο δικός σου τύπος του χρονογαφήματος) είναι πολύ κοντά στο πνεύμα του blog. Σύντομα, επίκαιρα και συγχρόνως διαχρονικά κείμενα, με απλό και συγχρόνως κομψό (ή και λόγιο) τρόπο.
Ευχαριστώ ξανά!
Οι "Έλληνες"! Σκέψου ότι τα κείμενα αυτού του βιβλίου γράφτηκαν από το 1979 ως το 1981! Αλλά το αυθεντικό χρονογράφημα δεν είναι δημοσιογραφικό είδος - κι ας δημοσιεύεται στην εφημερίδα. Είαι λογοτεχνικό. Γι αυτό και διαβάζονται ακόμα τα χρονογραφήματα του Παύλου Νιρβάνα που είναι 90 χρόνια πίσω.
ΔιαγραφήΕίμαι ο τελευταίος του είδους. Διάβασε και το κείμενό μου "Ο Θάνατος του Χρονογραφήματος": εδώ.
Το ξέρω το κείμενο :) Πάντως έχει πλάκα, σκέφτομαι διάφορους αναγνώστες της εποχής (πολιτικούς, ακαδημαϊκούς που μόλις τελείωσαν έναν ύμνο στον Βαλαωρίτη, σκηνοθέτες που πήραν επιχορήγηση, "διανοούμενους", μπακαλο-μετεορολόγους, σφραγιδοκένταυρους) να σε διαβάσουν και να ...αφρίζουν. Μου θυμίζεις πολύ την αλογόμυγα του Σωκράτη :)
ΔιαγραφήΔύο παρατηρήσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Στον προτεσταντισμό η Παναγία δεν τιμάται. Όπως δεν υπάρχουν και άγιοι γενικώς. Τιμάται όμως ιδιαίτερα από τους καθολικούς. Οι εκκλησίες των προτεσταντών -τουλάχιστον στα βόρεια- μοιάζουν πιο πολύ με χαρούμενα φωτεινά σπίτια. Των ελληνορθοδόξων με θλιβερούς τάφους. Των καθολικών κάπου ανάμεσα -εξαρτάται από τη χώρα και το γεωγραφικό πλάτος.
2. Λέτε: “Έχει την πεποίθηση ότι κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να πιστεύει ό,τι θέλει, να θρησκεύεται όπως θέλει – αρκεί να μην προσπαθεί να επιβάλλει την πίστη του και στον διπλανό του.”.
Έτσι θεωρούσα κι εγώ. Ο καθένας και η κάθε μία μπορεί να πιστεύει ότι θέλει αρκεί… . Όμως κ. Δήμου, οι συνεπαγωγές είναι άτιμο πράμα. Δεν προσπαθώ να “σας τσακώσω” με κάποιο νομικίστικο τρόπο για κάποιο δήθεν λάθος στη σκέψη σας. Θέλω να πω απλά ότι μετά από τόσα χρόνια σφαγών και καθυστέρησης δεν μπορούμε να είμαστε πια καλοπροαίρετοι απέναντι σε πίστεις. Νομίζω -και δεν πιστεύω- ότι οι λογής λογής δημοσίως διαδηλούμενες πίστεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με καχυποψία και ίσως -σήμερα πια- με κάποια κακή προαίρεση.
Πιστεύεις στη δευτέρα παρουσία και το δηλώνεις δημόσια; Ωραία. Όσο αυτή δεν έρχεται, έξτρα φόρος! Αν έρθει θα σου επιστραφεί όλο το ποσό με τόκο. Πιστεύεις στον Αλλάχ και τις 70 παρθένες; Όσο δεν γυρνάει κάποιος από εκεί να μας τα κονφιρμάρει έξτρα φόρος!
Λέω δηλαδή ότι αν πιστεύεις το Α πράγμα και το δηλώνεις δημόσια, αυτή σου η πράξη να σε μετατρέπει σε μπούκερ και το τους υπόλοιπους σε μπέτερς. Γκανιότα ο έξτρα προσωπικός φόρος και κληρώνει άμα τη εμφανίσει.
Αυτό το κωμικό πράγμα που προτείνω είναι βέβαια νοητικό πείραμα. Αποκαλύπτει όμως τι κρύβεται πίσω από τη διάθεση να δημοσιοποιήσεις τις πίστεις σου τριγυρνώντας σαν τη μύγα μέσα στο γάλα.
Επειδή η τσέπη είναι παγκόσμια γλώσσα και τους πονάει όλους, κάποια στιγμή, δεν μπορεί, θα ηρεμήσει, θα ξυπνήσει, θα βάλει το στόμα και τη σκέψη του εκεί που είναι τα λεφτά του και θα μυρίσει τα ρόδα.
Μόνο που αυτά τα στοιχήματα πότε θα εξαργυρώνονται; Την ημέρα της κηδείας προφανώς - γιατί τότε θα έχει εξαντληθεί όλη η προθεσμία! :))
ΔιαγραφήΥπάρχει κάτι πιο απλό.Δηλώνεις πιστός; Φόρος για να πληρωθούν οι ιερείς σου, η συντήρηση των ναών και γενικά για να συνεισφέρεις ενεργά σε αυτό που πιστεύεις. Τότε να δεις πόσοι θα δηλώναν πιστοί!
ΔιαγραφήΑυτό ισχύει στην Γερμανία. Λέγεται Kirchensteuer (εκκλησιαστικός φόρος). Κάθε χρόνο, στο τέλος της φορολογικής σου δήλωσης, τσεκάρεις ένα τικ - αν ανήκεις σε κάποια εκκλησία κι αν ναι, συμπληρώνεις σε ποιά. Οπότε πληρώνεις ένα προσθετο φόρο που το κράτος μοιράζει αναλογικά στις εκκλησίες.
ΔιαγραφήΤο αυτό και πιο βόρεια με τη διαφορά ότι το τικ είναι προτσεκαρισμένο (πονηρούληδες). Αν δε θες να πληρώσεις πρέπει να το κάνεις αντσέκ με το χέρι.
ΔιαγραφήΤου χρόνου εορτάζονται και τα 500 χρόνια Μεταρρύθμισης. Τα αναγγέλουν από τώρα και μπορείς σε όλα τα πρώην μοναστήρια να δεις μπάνερς με εκδηλώσεις. Μερικές είναι ενδιαφέρουσες.
Χαιρετισμούς στον οικοδεσπότη και τους συν-σχολιαστές από το δροσερό Καρπενήσι (21 βαθμοί Κελσίου στις 12:30 μ.μ.) και την Παναγία στον Προυσσό...
ΑπάντησηΔιαγραφήΠερί πιστών και ανοχής προς αυτούς και με αφορμή το σχόλιο του clotho lachesis atropos…
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είμαι σίγουρος εάν πρέπει όντως να υπάρχει ανοχή απέναντι στους πιστούς. Διότι δεν είμαι σίγουρος εάν πρέπει να υπάρχει ανοχή απέναντι στην βλακεία. Απέναντι στην ανωριμότητα.
Δεύτερον, για να δούμε τι είδους ανοχή επιδεικνύουν π.χ. οι Γάλλοι. Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις απαγορεύουν το μπουρκίνι στις παραλίες τους (το μαγιό που καλύπτει όλο το σώμα). Το δικαιολογούν λέγοντας ότι πρόκειται για ‘ακραία εκδήλωση θρησκευτικής πίστης’. Το μπουρκίνι, όμως, επιτρέπεται στο beach volley στους Ολυμπιακούς (για μένα θλιβερό θέαμα – για άλλους μια όμορφη εκδήλωση πολυπολιτισμικότητας). Ποιος έχει δίκιο – οι Γάλλοι ή η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή; Διότι, εάν έχουν δίκιο οι Γάλλοι, τότε μια Διεθνής Οργάνωση που έχει σαν αξίες τη διεθνή ειρήνη και εκεχειρία, επιτρέπει ακραίες θρησκευτικές εκδηλώσεις. Εάν έχουν άδικο οι Γάλλοι, τότε ίσως η Δύση αναθεωρεί την ελευθερία έκφρασης. (Για μένα, το τελευταίο θα ήταν σωστό – αλλά είναι άλλο, τεράστιο θέμα.)
Τέλος… Εμάς τους δυτικούς, μας σώζει το γεγονός ότι (πλέον) δεν είμαστε επιθετικοί απέναντι στον θρησκευτικό Άλλο. Πως θα μας φαινόταν εάν ένας Μουσουλμάνος αθλητής γονάτιζε και προσευχόταν (π.χ. έκανε τη χειρονομία σαν να κάνει αέρα στα αυτιά του) πριν και μετά έναν αγώνα; Θεωρώ ότι θα ακουγόταν και γιουχαΐσματα.
Βλέπουμε όμως συνεχώς Χριστιανούς αθλητές να γονατίζουν και να σταυροκοπιούνται ή να δείχνουν τον ουρανό πριν και μετά έναν αγώνα, ένα γκολ, μια νίκη.
Όπως είπα: μας σώζει το γεγονός ότι (πλέον) δεν είμαστε επιθετικοί απέναντι στον θρησκευτικό Άλλο. Είναι βέβαια πολύ σημαντικό – αλλά φτάνει αυτό για να απορρίπτουμε μια μορφή θρησκευτικής εκδήλωσης από μια θρησκεία και να την αποδεχόμαστε από μια άλλη;
Well said.
ΔιαγραφήΟ Δεκαπενταύγουστος ήταν τριπλή γιορτή για την μητέρα μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιορτή της Παναγίας, ονομαστική γιορτή δικιά της και η ημέρα
που η Παναγία την έσωσε και δεν πέθανε από σηψαιμία μετά που με γέννησε.
Υπήρχαν φορές που με κούραζε η αναφορά της στο γεγονός ότι 'από θαύμα' δεν πέθανε επειδή ηταν η Παναγία δίπλα της, τώρα όμως βλέπω πόσο βαθειά είναι αυτή η πίστη της. Στα εννενήντα-δύο της, ανήμπορη να κάνει οτιδήποτε από σοβαρή νευρολογική πάθηση, τις τελευταίες μέρες με ρωτάει με μιά φωνή που σχεδόν δεν βγαίνει: "πότε είναι της Παναγίας;"
Αυτή η πίστη της μητέρας σας ότι “η Παναγία υπάρχει οπωσδήποτε” είναι η πραγματική πίστη, γιατί περιλαμβάνει μέσα της όχι το στοιχείο της βεβαιότητας του “ατόμου – οπαδού” αλλά το στοιχείο της εμπιστοσύνης του “προσώπου – πάσχοντος” που διαισθάνεται το “γνήσιο”, το “αυθεντικό”, το “αληθινό” της συμπόνοιας της Παναγίας, που δεν μπορεί να είναι “δήθεν” αφού κι' εκείνη τρύγησε μέχρι τελευταίας σταγόνας το ποτήρι του ανθρώπινου πόνου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘυμούμαι κάποτε, νεώτερος, βρέθηκα σέ ένα από αυτά τα πανηγύρια του κατακαλόκαιρου, στη γιορτή της Παναγίας που σέρνονται στην περιφορά της εικόνας γονατιστοί, χωλοί, ακρωτηριασμένοι, μισοπαράλυτοι, περιμένοντας το θαύμα. Στο τέλος της περιφοράς πλησίασα έναν καλοβαλμένο και αξιοπρεπή τέτοιον “σακάτη”και τον ρώτησα με συστολή και έκδηλη αμηχανία πώς δεν στενοχωριόταν και δεν απογοητευόταν μετά από κάθε τέτοια “παρέλαση” και απογοητευτική διαδικασία.
Μου απάντησε με ευθύτητα και χωρίς δισταγμό, σαν να είχε αντιμετωπίσει πολλές φορές αυτή τη ερώτηση: “Δεν πηγαίνω σ'αυτές τις τις “περιφορές” με την ελπίδα ότι θα γίνω καλά. Ούτε πηγαίνω για να εισπράξω τον οίκτο ή τη “συμπάθεια” κάποιων κατ' επάγγελμα “φιλάνθρωπων”. Αλλά έρχομαι για να νοιώσω την αύρα της Παναγιάς, που δεν μου υπόσχεται ότι θα με κάμει καλά, αλλά όμως μαζί με κάτι άλλους αλλά λίγους ανθρώπους, μου δίνει στήριξη στην αναπηρία και στην ταλαιπωρία μου. Δεν μπορώ να της πω “γιατί Παναγία δεν με κάνεις καλά” γιατί βλέπω στο πρόσωπό της ζωγραφισμένη την απάντηση: “Γιατί και ο γιός μου μπορούσε να μην ανέβει στο σταυρό αλλά δεν το έκανε γιατί είχε τους λόγους του, που δεν καταλαβαίνω αλλά σέβομαι”.
Αυτό το “ολοκλήρωμα” της πραγματικής αγάπης που διαισθανόταν η μητέρα σας στο πρόσωπο της Παναγιάς ήταν η πίστη της ότι κάτι πρέπει να υπάρχει εκεί πέρα, έξω από κάθε δυνατότητα απτής ανθρώπινης “πρόσληψης”.
Είναι οι υπάρξεις ένα πράγμα φοβερό. Ας υπάρχει οτιδήποτε. Τι με νοιάζει εμένα τι υπάρχει και τι δεν υπάρχει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν ποτέ τύχω σε κάποιο χώρο όπου ο ένας άνθρωπος τον άλλο συμβουλεύει τι πρέπει να πιστεύει, τότε το περιβάλλον και βουβό αν παρενέμενε πάλι θα ήταν τοξικό και ποτέ το ζητούμενο του περιβάλλοντος δεν είναι οι πεποιθήσεις και οι ιδέες. Και δεν είναι μόνον έτσι αυταρχικός ο χώρος της ορθοδοξίας και της Μαρίας. Μόλις ήρθε το μπέιμπι με την Πάραλο. Αποβιβάζεται. Εμένα ο εαυτός μου δοκίμασε π.χ. όλη την κόπρο των μπλογκς των μπλογκερς που με λίγη γνώση της μεθόδου επιφοράς της κατάθλιψης έκαναν ομιλίες απελευθερώσεως δήθεν. Αλλά έχω χάσει επεισόδια του Τύπου και δεν ξέρω τώρα πώς η σημερινή ανάρτησις εφάπτεται στο Κονφόρμ. Επί του νου μου εμένα δεν εφάπτεται απολύτως τίποτα. Ήμουνα στο YouTube και ο παπάς στο γήπεδο. Φιλάει τους ποδοσφαιριστές. Φιλάκι; Μμμ. Τι γλυκό φιλάκι! Ποιο είναι το θέμα; Πώς στήθηκε ο Χριστιανισμός; Όπως στήνεται η κατάθλιψη. Όπως μας βρίζουν στο doncat από το πουθενά τον Απρίλιο. Ποιος είναι αυτός που έχει πίστη; Ο αλαλάζων θρησκευόμενος; Δεν έχει πίστη. Απλώς είναι ένας βασανιζόμενος που μαίνεται γιατί έχει κάτι φόνους να αποκρύψει - το κακό που δέχεται και δεν μπορεί να αντιδράσει ή το κακό που κάνει. Τι χρήσιμο θα βρω αν διανύσω τους λογής θαυματουργούς βόθρους; Δεν μπορώ να παρακολουθώ την Τατιάνα. Μπέιμπι, ήρθες χωρίς αποσκευές; Μέτρησα τα πικρά σου βότσαλα. Στο καλαθάκι...Ποιο "ολοκλήρωμα", ποιας μητέρας; Η γυναίκα αποφάσισε απλώς να απολαύσει τη ζωή της απαλλαγμένη για κάποιο χρόνο από τα βαρέα βάρη που μας φορτώνετε εσείς που ισχυρίζεστε τα "ολοκληρώματα" και δεν μας απαρατάτε να ζήσουμε χωρίς να ξέρουμε την εξουσιαστική αγραμματοσύνη σας. Έχω πνευματικούς άξονες. Δεν έχω ζήσει μόνο στα σαλόνια. Έχω ζήσει και στους δρόμους. Θα μου σηκώσει ο άλλος χέρι, θα μου πει "μα..."; Τον έδειρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάντα τον Δεκαπενταύγουστο παραμερίζω την απονιά των ανθρώπων και διαβάζω την Αξιοσέβαστη Πόρνη. Η πρώτη εικόνα: Σε ένα γυναικωνίτη σε μια πόλη Νότιας Πολιτείας των Ηνωμένων Πολιτειών. Άσπροι τοίχοι. Ένα ντιβάνι. Δεξιά, ένα παράθυρο, εικονίσματα της Παναγίας παντού και αριστερά μια θύρα usb 4, δηλαδή το μπάνιο των πελατών. Στο βάθος ένα μικρό χολ που οδηγεί κατευθείαν σε μια τσουλήθρα που καταλήγει μπροστά στην Ωραία Πύλη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣύμφωνα με τον Κάουτσκι: "Δεν υπήρχε μεγάλη πόλη την εποχή του Χριστού, που να μην είχε ένα πολυάριθμο εξαθλιωμένο προλεταριάτο. Ύστερα από τη Ρώμη, ερχόταν η Ιερουσαλήμ, που σχετικά, είχε τον μεγαλύτερο αριθμό τέτοιων προλεταρίων. Κι αυτό, γιατί οι δυο αυτές πόλεις, ήταν οι μεγαλύτερες σ' όλη την Αυτοκρατορία". Άρα, οι θρησκείες φύτρωσαν Αυτοκρατορίες αυτές. Και δεν πρόκειται ποτέ το σημερινό πρόβλημα να το ανάγουμε στο βαθύ παρελθόν. Άρα, οι Αυτοκρατορίες πρέπει να θανατωθούν. Η ΕΕ πρέπει να πεθάνει. Θα μας καταστρέψει ο αστρολόγος Γιουνκερ και ο παπάς Τσίπρας. Μεγάλε Κάουτσκι είσαι ένας αξιοθαύμαστος Γερμανός. Γιατί οι πολιτικοί της Γερμανίας να μην είναι σαν εσένα τίμιοι και αληθινοί αλλά τόσο λιμάρηδες και τιποτένιοι κλέφτες και για τα πέντε ευρώ του νηπίου;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάτι σαν ανάμνηση
ΑπάντησηΔιαγραφή-------------------------
Τον περασμένο μήνα βρεθήκαμε εδώ στη Λευκωσία, είχε έλθει για δουλειές, με έναν παιδικό φίλο, τον Νίκο, ο οποίος ευτύχησε να προκόψει εκεί όπου από παιδί ανήκε: στο χώρο του Θεάτρου.
Όταν ήμασταν παιδιά, κάναμε λίγη παρέα και κατά τη Μεγάλη Βδομάδα, θυμάμαι που πηγαίναμε μαζί στον Επιτάφιο, αλλά έξω από την Εκκλησία. Το σκηνικό μας άρεσε. Τότε, κάναμε το σταυρό μάς, προσευχόμασταν κι όλας. Ακολουθούσαμε δηλαδή την οικογενειακή θρησκευτική παράδοση, απ΄ όπου όμως σταδιακά ξεκόψαμε ολότελα, υποκαθιστώντας την εκείνος με το Θέατρο κι εγώ με άλλα.
Τον ξενάγησα στην εντός των ενετικών τειχών Λευκωσία και κάποια στιγμή φτάσαμε και στη (Παναγία) Φανερωμένη, μια εκκλησία από παμπάλαιες πέτρες, κλεμένες από τον αντικρινό προς της Αγλαντζιά επίπεδο λόφο, όπου κάποτε δέσποζε ένα βυζαντινό κάστρο που ήταν θεμελιωμένο σε αρχαϊκά ερείπια.
Πριν χρόνια είχα ασχοληθεί λίγο με την εσωτερική "διακόσμηση" της Φανερωμένης (ήταν άδοξη παραγγελιά ενός τηλεοπτικού σταθμού) και είχα ένα σωρό άχρηστες γνώσεις που επιτέλους έπιασαν τόπο.
Σύντομα όμως βαρέθηκα και έμεινα πίσω στην είσοδο, αφήνοντας τον αποσβολωμένο Νίκο να περιεργάζεται το ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις εικόνες του δεκάτου πέμπτου αιώνα.
Αν δεν μας πίεζε ο χρόνος, μπορεί να ήτανε εκεί ακόμη! Κάποια στιγμή, εδέησε ο Κύριος και ήλθε προς την έξοδο, αφού πρώτα άναψε ένα κερί και φίλησε την εικόνα προς μεγάλη μου έπληξη, αφού εδώ και χρόνια είναι... αντίχριστος.
Προσπερνώντας με βιαστικά, και χωρίς να γυρίζει να με δει, το άκουσα ψιθυρίζει: "ξέρεις πως δεν πιστεύω σε τίποτε, να όμως που ένιωσα την ανάγκη να ανάψω ένα κερί στην Παναγία για τη Μαρία-Φωτεινή που υποφέρει.
Μετά τιμής,
Κάπα
Τιμές οι Άγιοι δεν έχουν ούτε από τους Ορθόδοξους Ρώσους και αυτό από μόνο του λέει πολλά, για την ακρίβεια τα λέει όλα, οι γραμμές του κάθε Χάντιγκτον είναι για σενάρια μυθοπλασίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης η θρησκεία είναι ένας τρόπος περισσότερο για να ζήσεις έχοντας κατά νου ότι υπάρχει και ένα τέλος με το οποίο πρέπει να συμφιλιωθείς παρά για να πεθάνεις, τα προσεγμένα εξωκλήσια εκτός από τον ναό πάντα διαθέτουν και ένα χώρο για να ψήσεις και να διασκεδάσεις, η σοφία και το μέτρο των Ελλήνων ήταν απαράμιλλα
Μα γνωρίζω προσκυνήματα και μοναστήρια στο όνομα αγίων - και ιερές εικόνες που οι Ρώσοι λατρεύουν. Εδώ με την δική μας Αγία Ζώνη (αρχηγός κράτους) έγινε χαμός: ουρές χιλιάδων (μετά τον Πούτιν) να προσκυνήσουν. Που το βρήκατε πως δεν τιμούν τους Αγίους;
ΔιαγραφήΣτην Ελλάδα οι άγιοι είναι ισάξιοι με τον Θεό και ακόμα παραπάνω, στις επικλήσεις των Ρώσων υπάρχει μόνο ο Κύριος. Ο τρόπος που γιορτάζονται οι Άγιοι στην Ελλάδα, τα φαγοπότια των ονομαστικών εορτών, τα κεράσματα και τα χρόνια πολλά, δεν υπάρχουν στην Ρωσία
ΔιαγραφήΑπόλυτη ταύτιση. Ανάμνηση μιάς "ιδιας" μητέρας. Λίγες ενοχές, γιατί στην κόρη μου αφήνω ανάμνηση ενός ιδιόμορφου αγνωστικισμού...
ΑπάντησηΔιαγραφή„Πιστεύω“, (δέχομαι ίσως είναι πιό σωστό) την Παναγία επειδή κάπως τη νοιώθω πιό προσιτή πιό „ορίσημη“, πιό ανθρώπινη από την αόριστη έννοια του θεού. Και επειδή είναι γυναίκα. Γι΄ αυτό και της απεθύνονται και οι περισσότερες εκκλήσεις (και βλαστήμιες), όχι μόνο στα ελληνικά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘυμάμαι την αναλφάβητη γιαγιά μου να μου απαγγέλλει ένα ποίημα, τονίζοντας κάποια σημεία του με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Τελευταία ανακάλυψα ότι είναι του Αχιλλέα Παράσχου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρο της Παναγίας
Στην έρημή σου έρχομαι και πάλιν εκκλησία,
αγαπημένη Παναγιά, χλωμή μου Παναγία.
Ήλθα τον πόνο να σου ειπώ που έχω στην καρδιά μου·
δεν έχω άλλον από σε, το ξεύρεις Δέσποινά μου....
Μάννα του κόσμου! πρόφθασε, η χάρι σου ας με ράνη,
μ’ αρρώστησ’ η Μαρία μου κοντεύει να πεθάνη:
Βασίλισσα των ουρανών, λευκή του κόσμου σκέπη,
μονάχη τώρα η χρυσή εικόνα σου με βλέπει...
Όχι· δεν ήλθε σήμερα σαν άλλοτε μ’ εμένα
ν’ ανάψη τα καντήλια σου και κρέμουνται σβυσμένα.
Ποιος θα σου φέρνη, Δέσποινα, στην ερημιά λιβάνι,
ανίσως η Μαρία μου, ανίσως αποθάνη;
Όχι δεν πήγα σε γιατρούς, γλυκειά μου Παναγία,
ήλθα σε Σένα να το ειπώ, να γιάνης την Μαρία!
Αχ! σ’ εξορκίζω στη ματιά του τέκνου σου την πρώτη,
στο πρώτο του χαμόγελο, στη σκεπτική του νιότη
σ’ ορκίζω στο βαρύ σταυρό, στ’ ακάνθινο στεφάνι,
να γιάνης τη Μαρία μου, γιατί θα μου πεθάνη.
Αχ! κάμε μούτηνε καλά, καλή μου Παναγία,
λαμπάδα στην εικόνα σου ν’ ανάβω την αγία,
μεγάλη σαν το σώμα της, λευκή σαν την ψυχή της,
εμπρός σου ν’ ακτινοβολή, καθώς οι οφθαλμοί της!
Αχ! κάμε μούτηνε καλά, η χάρις σου ας τη γιάνη,
δεν θέλω η Μαρία μου, δεν θέλω να πεθάνη.
Ναι· αν σου έφερα ποτέ λουλούδια μυρωμένα,
αν έχω την εικόνα σου κ’ εγώ λιβανισμένα,
αν στου Παιδιού σου έκλαψα τα πάθη Παναγία,
κ’ έχετε ένα όνομα μαζί με την Μαρία,
δος μου, αχ, δος μου της ζωής το δροσερό βοτάνι,
να δώσω της Μαρίας μου μην τύχη και πεθάνη!
Αχιλλεύς Παράσχος
http://www-ioa.epcon.gr/Rizareios/Rizareios_Files/Photos/Shadows/BTinos1986.jpg
ΑπάντησηΔιαγραφήΤήνος 1986. Φωτογραφία: Γιάννης Δήμου
Μερικές παρατηρήσεις γι αυτό το ποστ:
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Είχε τα περισσότερα τρόλο-σχόλια από όλα τα άλλα. Ένα δημοσίευα - δύο έσβηνα. Η Παναγία εμπνέει.
2. Είχε περισσότερα σχόλια στο Facebook από οποιοδήποτε άλλο δικό μου. (Πάντα, κάθε ανάρτηση, την αναγγέλλω σε Facebook + Twitter. Αυτή τη φορά όσοι την διάβασαν μέσω αυτών, σχολίασαν εκεί).
3. Είχε εδώ την χαμηλότερη αναλογία σχολίων προς επισκέπτες. Και ήταν μόνο θετικά...
Κακώς υποτιμάται με ειρωνικό τρόπο η θρησκεία όταν δεν υπάρχει κάποιο άλλο ανθρώπινο δημιούργημα για να την αντικαταστήσει επάξια στις καρδιές των ανθρώπων ή περιορίζεται μόνο στα του θανάτου-ο φόβος του θανάτου- όταν ασχολείται κυρίως με τις σχέσεις των ανθρώπων μέσα στη ζωντανή κοινωνία. Εξυπηρετεί την τάση προς τη διατήρηση του μέτρου που πρέπει να υπάρχει μέσα στην κοινωνία για να μην επικρατεί το χάος και η απόλυτη αδικία. Δεν ήταν χαζοί οι αρχαίοι Έλληνες που ήταν ένας θρησκευόμενος λαός
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξίσου ασχολήθηκε ανά τους αιώνες με τον προσηλυτισμό (με το καλό ή με την βία) ή - στην ανάγκη - με την εξολόθρευση των αλλόπιστων, και πιο προσφατα με την ανατίναξή τους. Να βλέπουμε και τις δύο πλευρές του νομίσματος...
ΔιαγραφήΑυτές είναι περιπτώσεις όπου η θρησκεία ήταν πρόσχημα για κατάκτηση, εκμετάλλευση και λεηλασία-όχι να γλεντάει ο Γιάννης και ο λογαριασμός να πληρώνεται και από τον Γιώργο-, με παρόμοιο τρόπο χρησιμοποιούνται τις τελευταίες δεκαετίες η "δημοκρατία", η "ελευθερία" και ένα σωρό αέρινα και βελούδινα μπλα-μπλα, τα αποτελέσματα τα βλέπουμε σήμερα για όλους, για διαλυμένους και για ισχυρούς
ΔιαγραφήΣυνήθως η θρησκεία διευκολύνει την διατύπωση αυθεντικών προβληματισμών ριαλιτζίδικης καθαρότητας του τύπου:
Διαγραφή"Κακώς υποτιμάται με ειρωνικό τρόπο η θρησκεία όταν δεν υπάρχει κάποιο άλλο ανθρώπινο δημιούργημα για να την αντικαταστήσει επάξια στις καρδιές των ανθρώπων ή περιορίζεται μόνο στα του θανάτου"
που μελετούμενοι αυτοί, στο Los Alamos και στην Κίνα, και από τον Στυλιανό Πιττακό τον ίδιο, ποτέ κανένας δεν ξέρει ποιο νευρικό κύτταρον του εγκεφάλου του θα θυσιαστεί κατά τον ρουν ανευρέσεως του νοήματος...
Εσείς κοιτάξτε μην κάψετε λάδια, αν και δεν το νομίζω, συνήθως οι εξυπνάκηδες προσαρμόζονται πρακτικότατα και χωρίς πολλές αντιστάσεις ήθους στις δυσκολίες της ζωής, οπότε μετά περνάνε στο επόμενο level του εξυπναδισμού, οι Συριζαίοι που καμώνονται τους κυβερνήτες είναι τυπικό παράδειγμα στο δημόσιο βίο της χώρας
ΔιαγραφήΕίναι μία περίπτωσις τών εξηγήσεων. Παροχές και συναφείς πραγματώσεις. Γιατί εγώ να πιστεύω όλα αυτά εδώ: "όταν δεν υπάρχει κάποιο άλλο ανθρώπινο δημιούργημα".
ΔιαγραφήAν και δεν βγάζω νόημα αρπάζοντας την ευκαιρία για ένα διάλογο κουφών λέω ότι ακούγοντας τους εδώ ψευτοευρωπαϊστές ή ευρωπαϊστές της κακιάς ώρας να μιλάν για την Ευρώπη νομίζεις ότι η Ευρώπη είναι μια περιοχή όπου οι άνθρωποι ζουν με απόλυτο ορθολογισμό, χωρίς ψυχή και καρδιά, και αποχωρούν από αυτόν τον μάταιο κόσμο με εξίσου απόλυτη νηφαλιότητα και ψυχραιμία.
ΔιαγραφήΑγαπητέ κύριε Παπαδόπουλε εμείς οι (ψευδο)ευρωπαϊστές (της κακιάς ώρας) επιλέγουμε την Ευρώπη όχι επειδή είναι ο ιδανικός χώρος ζωής - αλλά επειδή είναι ο καλύτερος κοντινός μας χώρος. (Η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς έχουν ακόμα καλύτερη ποιότητα ζωής - αλλά μας πέφτουν λίγο μακριά).
ΔιαγραφήΕσείς απορρίπτετε την Ευρώπη και χλευάζετε τους Ευρωπαϊστές - δεν μας έχετε όμως πει τι αντιπροτείνετε; Τον αυταρχισμό του Πούτιν και του Ερντογάν; Τις αραβικές δικτατορίες; Πού θα θέλατε να ενταχθεί η Ελλάδα;
Εκεί μας οδηγούν οι ψευτοευρωπαϊστές, στον αυταρχισμό και την ανατολική δεσποτεία σύγχρονου τύπου, αυτά που αναφέρετε είναι ψευτοδιλήμματα ιδεοληπτικών όπως είστε εσείς ή πονηρών όπως είναι αυτοί που καμώνονται τους κυβερνώντες και τους αντιπολιτευόμενους
ΔιαγραφήΑποφεύγετε να απαντήσετε. Τι προτείνετε;
ΔιαγραφήΑπάντησα κύριε Δήμου, οι ψευτοευρωπαϊστές επικαλούνται Ευρωπαϊκές αξίες για να μας οδηγήσουν σε σύγχρονες δεσποτείες-ούτως ή άλλως αυτοί ξεπουλάν βροντερά σε "κομμουνιστές" Κινέζους και αθόρυβα σε Ρώσους-, εγώ τί να προτείνω; Οι αντιλήψεις του Ελληνικού λαού είναι αυτές που είναι εδώ και αιώνες και δεν έχουν καμιά σχέση ούτε με την Τουρκιά, ούτε με την Ρωσία ούτε και με την Αραπιά. Τί είναι ο λαός; Σπορ αυτοκίνητο για στρίβει σε χρόνο μηδέν πότε από εδώ και πότε από εκεί αναλόγως με τις επιθυμίες του οδηγού;
ΔιαγραφήΌλες οι αντιρρήσεις και οι αμφιβολίες σας μόνο μέσα σε ευρωπαϊκό χώρο θα μπορούσαν να συζητηθούν και να επιλυθούν. Αλλού δεν υπάρχουν τέτοιοι προβληματισμοί. Εκτός Ευρώπης απλώς θα φυτοζωούσαμε - και θα βράζαμε στο ζουμί μας...
ΔιαγραφήΕίναι άλλοι κόσμοι οι εκτός Ευρώπης, τους οποίους βέβαια οι Ευρωπαίοι πρώτοι πήγαν και τους βρήκαν-το λέω αυτό επειδή το ότι όλοι θέλουν να έρθουν στην Ευρώπη είναι ένα επιχείρημα που χρησιμοποιείται συχνά-, άλλες εκτάσεις, άλλοι πληθυσμοί σε όγκο και σε νοοτροπία, με άλλους τρόπους διοίκησης οι οποίοι είναι ανόητο να χρησιμοποιούνται προσχηματικά και επιλεκτικά για να μην υπάρχει συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο, δηλαδή ποιον εξυπηρετεί η ανατροπή ας πούμε του αυταρχικού Πούτιν όταν έχει την πλειοψηφία του Ρώσικου λαού με το μέρος του; Aπό εκεί και μετά αυτά που αναφέρετε είναι ιδεοληψίες που δεν έχουν καμιά σχέση με την ιστορική πραγματικότητα αλλά και με το σήμερα. Αμφιβολίες παντού έχεις το δικαίωμα να εκφράζεις, εκτός από την Βόρεια Κορέα, αλλά άλλο η ανώδυνη διαφωνία σε θεωρητικό επίπεδο και άλλο το δημοκρατικό συναποφασίζειν
ΔιαγραφήΧώρος της ζωής μου δεν είναι η Ευρώπη. Είναι η πατρίδα μου. Και ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο να έχω πατρίδα και να μην με έχουν σκουπίδι μέσα στην πατρίδα μου (οι εξουσιαστές που ιδεολογία τους είναι η Ορθοδοξία, η Ευρώπη, έως και οι εγχώριοι εξουσιαστές που με κατεβάζουν στο τιποτένιο σημείο, του να στηρίζεται ο νους μου σε "ανθρώπινα κατασκευάσματα" που είναι απλώς αισχρή έκφραση της προσωπικής τους αυταρχικότητας). Παραμένοντας στο ευρώ της Ευρώπης δεν λύνω το πρόβλημα μου. Το χειροτερεύω. Αλλά ποιος ζωντανός άνθρωπος μπόρεσε ποτέ να αντιμετωπίσει το κακό, όταν οι πληροφορίες συνεχώς τον ψευτίζουν;
ΔιαγραφήΣτα 1995 ο Ι. Χατζηφώτης έγραψε βιβλίο: "Ορθοδοξία και λαϊκές δοξασίες". Είναι μία απόδειξη ότι οι δικτάτορες ηγέτες της Εκκλησίας της Ελλάδας μισούν τον ελληνικό λαό. Χωρίς ποτέ να ενδιαφερθούν να λύσουν με ανθρώπινη ακρίβεια τα κοινά μας προβλήματα αποδίδουν στην κλίκα τους άριστη γνώση της Ορθοδοξίας και στους δυστυχισμένους φτωχούς έλληνες τις δεισιδαιμονίες...
Ο γέροντας νοσταλγεί την παιδική πίστη
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα να υπήρχε η Παναγία.
Γλυκοφιλούσα, σπλαχνική, Μεγαλόχαρη.
Τρυφερή και στοργική σαν την μάνα μου.
Να της έλεγα τον πόνο και την πίκρα.
Βάλσαμο.
ΝΔ, GERONTION
(Ευαγγελία Χ.)
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο πρόβλημα με τις σκέψεις είναι ότι δείχνουν κατευθείαν το φαινόμενο της ζωής. Συνήθως αποκαλύπτουν την ανοησία που μας έχει αδυνάμους να το παρατηρήσουμε και να το παραδεχθούμε. Είναι πλάνη ότι με το μυαλό μας ποτέ θα ανακαλύψουμε κάτι άλλο και θα μετρήσουμε κουκιά και ξυλοκέρατ' άλλα.
ΔιαγραφήΒασικά "οποιος κρατάει στο χέρι του σφυρί τα βλέπει όλα καρφιά". Οι χριστιανοί γκουρού έχουν κατ επανάληψη διευκρινήσει οτι ο μόνος τρόπος προσέγγισης του θεού τους - σε μεταφυςικο επίπεδο - ειναι η βιωματική εμπειρία του πιστού και μόνο, με εγκατάλειψη της μεθόδου της λογικής ανάλυσης. Η νηστεία, η προσευχή κτλ κτλ ειναι απλά τα εργαλεία πρόσβασης προς ενα υψηλότερο επίπεδο πνευματικής εξέλιξης - οπως ακριβώς ο διαλογισμός η οι " δρόμοι" αναζητηςης της συμπαντικης αρμονίας στις διάφορες ανατολικές πολεμικές τέχνες.
ΔιαγραφήΤώρα η απαντηςη στο "γιατι" ο καθένας ανακατεύει απο τις προσωπικές εμμονές και το οικογενειακό σακατιλικι του, μέχρι μανάδες, παναγίες, και ... κόμματα σε αυτή τη κουβέντα, απλά με υπερβαίνει.
Στην πρώτη παράγραφο είπατε την άποψή σας. Την δεύτερη τι την θέλατε; Επίθεση επί προσωπικού με σακατλίκι, μανάδες κλπ. τι προσθέτει; Θα έπρεπε να είχα κόψει όλο το σχόλιο - αλλά προτίμησα να το σχολιάσω;
Διαγραφή"Περί του ανταγωνισμού μεταξύ θρησκείας και επιστήμης
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως προσφάτως εξέθεσε με εκπληκτική σαφήνεια ο Bertrand Russell, ο ανταγωνισμός μεταξύ θρησκείας και επιστήμης δεν πρέπει να αποδοθεί σε τυχαίες περιστάσεις ούτε, σε γενικές γραμμές, στην έλλειψη καλής θέλησης της μιας ή της άλλης πλευράς. Μια σημαντική δόση αμοιβαίας δυσπιστίας είναι, δυστυχώς, φυσική και κατανοητή".
Ο Erwin πάλι γραφειοκρατικές ηλιθιότητες γράφει στο έργο "η φύση και οι έλληνες".
Δεν εξηγεί τι είναι η θρησκεία...δεν εξηγεί τι είναι η επιστήμη...οπότε όταν λέει "αμοιβαία δυσπιστία" απλώς εννοεί την δυσπιστία του, που στέκεται στον ίδιο εμπόδιο και δεν επιτρέπει να παραδεχθεί σαν φυσιολογική τη νόηση των αθώων ανθρώπων...ώστε να τους διαπροσκομίσει και μια σκέψη που να εξηγεί στη ζωή και να μην την χλευάζει...
Κουραστικός και ευνούχος. Ότι η έννοια συνέχειας ήταν ποτέ της Φιλοσοφίας και τώρα είναι και των...μαθηματικών. Ότι έμαθε το όριο και προχώρησε και στην συνέχεια. Τι ψεύτης!
ΔιαγραφήΟι περισσότερες θρησκείες έχουν ανάγκη από γυναικείες θεότητες. Στην περίπτωση του Χριστιανισμού, την ήθελαν και παρθένο. Και τον Ιησού το ίδιο. Παρθένος και ανύμφευτος. Θα μου πείτε και η Αθηνά παρθένος ήταν. Ναι αλλά υπήρχε και η Αφροδίτη. Και κάτι άλλο, ελαφρώς εκτός θέματος. Επειδή τελικώς οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν τον Χριστιανισμό, απαλλάχτηκαν για την Σταύρωση και την φορτώθηκαν εξ ολοκλήρου οι Εβραίοι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι θρησκείες δεν είναι ζωντανοί οργανισμοί. Δεν είναι αναγκασμένες να ζήσουν. Δεν έχουν ανάγκες.
ΔιαγραφήΓειά σου Διονύση! Μας έλειψες!
ΔιαγραφήΆγιος, προστάτης του Τάπερμαν χθες (και ποιος ξέρει πόσο ευρωλάτρης σήμερα θα ήταν). Ψευτοενδιαφερόμενοι προστάτες της ανθρωπότητας σαν αυτόν εδώ, νομίζουν ότι θα πραγματοποιηθεί το ενδεχόμενο: "να περάσουν στο μέλλον και να τους θαυμάσουμε σαν οραματιστές και λυτρωτές της ζωής". Για να πετύχουν την σκωληκοφαγωμένη υστεροφημία στοιχημάτισαν το χαμένο μυαλό στην αιωνίως ανακαινιζόμενη βαρβαρότητα της κατάθλιψης.
ΑπάντησηΔιαγραφή