Παρασκευή, Αυγούστου 30, 2013

Επιστροφή στην ποίηση

Ένα καλοκαίρι γεμάτο «έπεα πτερόεντα» (φτερωτά λόγια) με οδήγησε σε μία διαπίστωση:
Η γραφή είναι πια μία μάταιη και περιττή ενασχόληση.
Κάποτε ήταν σπουδαίο πράγματα να ξέρεις γράμματα. Οι «γραμματιζούμενοι» ήταν ελάχιστοι και πολύτιμοι. Και οι γραφιάδες, ακόμα πιο σπουδαίοι.
Τώρα «άπαντες γνωρίζουσιν να γράφωσι και να ανορθογραφώσι» όπως έλεγε ο Εμμανουήλ Ροΐδης.

Επιπλέον, πράγμα που αδυνατούσε να προβλέψει ο Ροΐδης, έχουν και πού να γράφουν δημόσια. Όσοι το παίζαμε προφήτες του Ιντερνέτ πριν 20 χρόνια, ήταν αδύνατο να προβλέψουμε αυτή τη λογοπλημμύρα. Μπαίνεις στο Διαδίκτυο σαν να ανοίγεις μεγάλο φράγμα. Πέφτουν επάνω σου οι λέξεις καταρράκτες του Νιαγάρα. Πνίγεσαι, ασφυκτιάς, εξουθενώνεσαι. Twitter, Facebook, Linked in, Google+, Forums, Blogs… μικροψυχία, κόμπλεξ, χυδαιότητα, σκουπίδια… Αυτά είναι τα «φτερωτά λόγια» του σήμερα.
Πρώτα βγήκα από το Twitter. Από το blog μου, εδώ και έξη χρόνια, έκοψα τα σχόλια. Στο Facebook κρατάω μία τυπική παρουσία. Αρνούμαι να προσχωρήσω σε άλλους τόπους «κοινωνικής δικτύωσης». Αυτά τα δίκτυα μου θύμισαν τα άλλα του Σεφέρη:
«Παράξενο, το βλέπω εδώ το φως του ήλιου – το χρυσό δίχτυ
όπου τα πράγματα σπαρταρούν σαν τα ψάρια
που ένας μεγάλος άγγελος τραβά
μαζί με τα δίχτυα των ψαράδων».

Μη και δεν είναι άλλα; Στην ίδια συλλογή («Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ’» – που εμείς οι παλιοί τη γνωρίσαμε με τον πρώτο της τίτλο: «Κύπρον ού μ' εθέσπισεν») ο Σεφέρης επανέρχεται στην ίδια εικόνα, μερικά ποιήματα παρακάτω. Λέει για τον Ευριπίδη:

«Είδε τις φλέβες των ανθρώπων
Σαν ένα δίχτυ των θεών, όπου μας πιάνουν σαν τα αγρίμια».
 
Διαβάζοντας όμως ποίηση, ακυρώνω και άρα ανακαλώ την δεύτερη φράση του κειμένου μου: («Η γραφή είναι πια μία μάταιη και περιττή ενασχόληση»).

Γιατί γραφή είναι και η ποίηση. Και αυτή ακόμα μπορεί να μας σώζει.
Υπάρχει παντού. Ακόμα και στα στέκια της «κοινωνικής δικτύωσης». Ξαφνικά, μέσα σε χιλιάδες περιττές και φτηνές λέξεις, φωτίζει ένα διαμάντι – και σε λυτρώνει.

Αυτά τα διαμάντια λοιπόν θα ψάχνω, όσον ακόμα ζω και γράφω.

Φέτος το φθινόπωρο, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, θα κάνω μία σειρά από διαλέξεις – συζητήσεις - αναγνώσεις, με γενικό τίτλο: «Επιστροφή στην Ποίηση». Κάθε Δευτέρα, αρχίζοντας από τις 14 Οκτωβρίου, ένα λουτρό στα θεραπευτικά λόγια της ποίησης. Ελληνική και ξένη ποίηση, γνωστή αλλά και απροσδόκητη – και με έκτακτη παρουσία σημαντικών ποιητών.

Ίσως το πιο δραστικό ψυχολογικό αντίδοτο στην Κρίση.