Οι πατερούληδες

Έφυγε κι ο Πινοσέτ. Ο Κάστρο δεν πάει καλά. Μόνο εκείνος ο Κιμ της Βόρειας Κορέας επιμένει.

Θα μείνουμε από δικτάτορες; Πριν σαράντα χρόνια μπορούσες εύκολα να απαριθμήσεις καμία πενηνταριά (μέσα και οι δικοί μας…). Τώρα οι «επίσημοι» δικτάτορες είναι ελάχιστοι.

Οι ανεπίσημοι όμως; Οι μεταμφιεσμένοι;

Αυτό που πάντα με προβλημάτιζε στους δικτάτορες είναι η «πατρική» τους μορφή. Αν εξαιρέσει κανείς κάτι παράφρονες οραματιστές σαν τον Χίτλερ ή τον Πολ Ποτ, όλοι οι άλλοι εμφανίζονται ως στοργικοί πατέρες του έθνους, που θέλουν να το βοηθήσουν, να το προφυλάξουν, να το σώσουν, να το θεραπεύσουν. (Π. χ. «γύψος»).

Αν ρωτήσετε τους οικείους και τους φίλους του Πινοσέτ θα σας πουν ότι ήταν ένας τρυφερός πατέρας και παππούς, ένας πιστός φίλος και έντιμος άνθρωπος. (Τα σκάνδαλα τα έκαναν οι άλλοι, οι από κάτω). Ένας καλός άνθρωπος που πίστευε πως πρέπει να φέρει το έθνος του στον ίσιο δρόμο. Και φυσικά αυτό δεν γινόταν χωρίς την επιβολή κάποιας … αυστηρής πειθαρχίας. (Από την πειθαρχία στον φάλαγγα και την κρεμάλα, ο δρόμος είναι μικρός).

Σίγουρα κανένας δεν ξεκινάει να γίνει δικτάτορας με σκοπό να βασανίσει, να τυραννήσει, να δολοφονήσει. Αυτός έχει τους καλύτερους σκοπούς – τώρα αν οι άλλοι δεν τον καταλαβαίνουν, αναγκάζεται…

Ολόκληρες γενιές αριστερών σε όλο τον κόσμο μεγάλωσαν αποκαλώντας τον Στάλιν «πατερούλη». Πως έγραφε ο Ρίτσος:

"Σώπα γιαγιά και σκούπισε με το τσεμπέρι σου τα μάτια σου.

Όταν σβήνει η φωτιά σου κάτω από το τσουκάλι σου

Είναι ο Στάλιν που σκύβει και φυσάει τη φωτιά σου ν' ανάψει.

Όταν λείπει από το τραπέζι μας το ψωμί κι από το στρώμα μας τ' όνειρο κι απ' το δώμα μας το λυχνάρι

είναι ο Στάλιν που ανάβει τα μεγάλα ηλεκτρικά στον ορίζοντα κι ακούμε κάτω από τα τούνελ της νύχτας τη βοή των τραίνων που μεταφέρουν λάδι και ψωμί και κάρβουνο στους πεινασμένους.

Γιατί ο Στάλιν είναι ο πρωτογιός των προλετάριων κι ο Στάλιν είναι ο πατέρας τους".

Ο πατερούλης Στάλιν αποδείχθηκε εκ των υστέρων ο πιο αιμοσταγής από όλους τους δικτάτορες. Αλλά βλέπετε ότι ακόμα και ένας ευαίσθητος και καλός ποιητής υπέκυψε στον μύθο του.

Κι όταν πέθανε ο Μεταξάς («πατέρας του έθνους» ονομαζόταν και αυτός!) ο Ασημάκης Πανσέληνος, άδικα λησμονημένος καλός σατιρικός, είχε γράψει τούτο το επιτύμβιο:

Στα χέρια επάνω οι φίλοι μου οι πιστοί
με φέρανε στο σπίτι το στερνό μου,
δι’ εγκυκλίου με κλάψαν όλοι οι Έλληνες
που με είχαν αγαπήσει δια νόμου.

Όπως βλέπω τον Πινοσέτ στην φωτογραφία, με όλα του τα παράσημα, θυμάμαι άλλο ένα ποίημα του Πανσέληνου (εμπνευσμένο από ένα πορτρέτο του Κάιζερ):


ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ ΕΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΛΗ
ΜΕΤΑ ΣΤΡΑΤΑΡΧΙΚΗΣ ΡΑΒΔΟΥ

Μοιάζει στο βλέμμα όρνιο παλαβό
με το δεξί του χέρι απά στη ζώνη
ενώ με το άλλο χέρι το ζερβό,
κρατάει ένα μαραφέτι σαν τρομπόνι.

Κορδόνια αστέρια και σταυροί μαζί,
η δόξα του είναι δάφνη από τιρτίρι,
το στήθος του είναι υπαίθριο μαγαζί,
στο τραγικό της ζωής μας πανηγύρι.

Γυναίκειο σκέρτσο, αντρίκια γρουσουζιά
και το μουστάκι του αρειμάνιο τόξο
κι αν του’ χε δώσει η φύση και βυζιά,
θα τα’ βγαζε απ’ τ’ αμπέχωνό του απόξω.

Με τέτοια ωραία ρούχα που φορεί,
το μεγαλείο η ύπαρξή του στάζει,
κανείς που τον κοιτάει δεν απορεί
πως έχει το δικαίωμα να μας σφάζει.

Να κόβει εμάς και να ψηλώνει εκείνος,
να κάνει τη ζωή μας ρημαδιό,
ρωτιέσαι αν είναι θεός ή αν είναι κτήνος
και σκέφτεσαι πως είναι και τα δυό.