Φωφώ

Ένα κεφάλαιο από τους «Δρόμους μου»:


Αν έγραφα μία από τις παλιές κλασικές επιφυλλίδες, με τους τίτλους-σιδηρόδρομους, αυτό το κεφάλαιο θα επιγραφόταν: «πως απέκτησα αδερφή, μεγαλύτερη από μένα, πολλά χρόνια μετά την γέννησή μου».

Μία μέρα που έπαιζα στον κήπο του Αγίου Παντελεήμονα, μου γνώρισαν μία μελαχρινή κοπέλα, λέγοντάς μου πως είναι αδελφή μου. Δεν θυμάμαι πως αντέδρασα - πάντως μάλλον θετικά.

Φυσικά δεν ήξερα (ήμουν πέντε χρόνων) ότι κάποτε ο πατέρας μου, νεότατος φαντάρος, είχε μία ερωτική περιπέτεια στο Αγρίνιο που (μάλλον με εξαναγκασμό) κατέληξε σε γάμο. Όμως ο φιλόδοξος Γρηγόρης δεν είχε σκοπό να περάσει την υπόλοιπη ζωή του στην επαρχία. Γρήγορα ξαναγύρισε στην Αθήνα και με νομικίστικες ακροβασίες (εκδοχή της μητέρας μου) κατάφερε να διαλύσει αυτόν τον γάμο. Όσο για την κόρη του πρέπει να την απώθησε μαζί με όλη την υπόθεση.

Εκείνη όμως είχε πάρει τον δικό του δυναμισμό και την δική του αποφασιστικότητα. Είδε και απόειδε ότι εκείνος δεν ανταποκρινόταν στις επιστολές της και ξεκίνησε για την Αθήνα - σε μία εποχή που και μόνο το ταξίδι ήταν περιπέτεια.

Η μητέρα μου (παρόλο που ούτε γνώριζε την ύπαρξή της) την αγκάλιασε αμέσως και την κράτησε στο σπίτι. Ο πατέρας, από την απόλυτη αδιαφορία και την απώθηση, πέρασε σε μία παθιασμένη υπερπροστατευτική και κτητική στάση. Της απαγόρευε να πάει ασυνόδευτη ως το περίπτερο. Όπως όλοι οι μεγάλοι μουρντάρηδες ήταν εξαιρετικά καχύποπτος. ("Έκρινε από τον εαυτό του", η άποψη της μητέρας). Αλλά η ένταση των αντιδράσεών του δεν ξεκινούσε μόνο από τις ηθικές του «αρχές». (Τέλειος Βικτοριανός). Μάλλον ζήλευε παθολογικά. Θυμάμαι, πιτσιρικάς, σκηνές μελοδραματικής έντασης: είχε συλλάβει κάτι (πιθανόν αθώα) ραβασάκια και κυνηγούσε την αδερφή μου σε όλο το σπίτι. Φωνές, κλάματα, χαστούκια, μαλλιοτραβήγματα, ήταν συνηθισμένα happening στην οικογένεια εκείνη την εποχή.

Φυσικό ήταν η αδελφή μου να θέλει να γλιτώσει από όλη αυτή την καταπίεση. Κι επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος, είχαμε συνεχώς διαδοχικά συνοικέσια. Θυμάμαι αμυδρά έναν αξιωματικό του ναυτικού (με τον οποίο αρραβωνιάστηκε για λίγο) κι έναν επαρχιώτη μεγαλέμπορο.

Ένα από τα συνοικέσια στάθηκε για μένα αφορμή μεγάλων ονειροπολήσεων. Ο υποψήφιος ήταν πλούσιος ομογενής από την Τανγκανίκα (τότε έμαθα την πρωτεύουσα Νταρ-ες-Σαλάαμ) με απέραντες φυτείες στα ενδότερα της χώρας. Όλα τα μυθιστορήματα ζωντάνεψαν. Με έβλεπα με ψηλές μπότες και κάσκα φελλού, να διασχίζω έφιππος (και ένοπλος) την αφρικανική στέπα και να εισδύω σε πυκνές ζούγκλες.

Τελικά άλλη ζούγκλα ονειρευόμουν – άλλη μου προέκυψε. Το τελικό συνοικέσιο ήταν με έναν ξυλέμπορο, τον Μανώλη Πενθερουδάκη, που είχε μεταξύ άλλων, ένα οικόπεδο στο Μάτι Αττικής, στην θέση Ζούγκλα. (Όνομα και πράγμα εκείνα τα χρόνια). Εκεί το νέο ζευγάρι έχτισε ένα εξοχικό, στο οποίο πέρασα όλα τα καλοκαίρια της εφηβείας και των φοιτητικών μου χρόνων.

Το σπίτι στη Ζούγκλα στάθηκε σημαντικό για μένα. Ήταν, μετά το Κολέγιο, η δεύτερη διέξοδος από την άρρωστη ατμόσφαιρα του σπιτιού, την υπερβολική αγάπη της μητέρας και τις καταπιεστικές απαιτήσεις του πατέρα. Έζησα πολύ όμορφα καλοκαίρια κοντά στη θάλασσα - τα πιο ξέγνοιαστα της ζωής μου.

Κάποιος άνεμος πήρε τα σπίτια που αγάπησα. Το σπίτι στο Μάτι, πρώτα χωρίστηκε στα δύο σαν το Βερολίνο (όταν οι διαφορές δύο αδερφών αποδείχθηκαν αγεφύρωτες, διαιρέθηκαν με τοίχο σπίτι και οικόπεδο!) και μετά πουλήθηκε. Υπάρχει ακόμα, χαμηλό μονώροφο ανάμεσα σε τεράστιες πολυκατοικίες, να κοιτάζει την θάλασσα. Κάθε φορά που το βλέπω, με πληγώνει.

_____________________________________________

Η ετεροθαλής αδελφή μου Φωφώ Δήμου (είχε χωρίσει και ξαναπάρει το πατρικό της όνομα) πέθανε την Κυριακή, σε ηλικία 86 ετών. Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν ήδη απούσα. Η φωτογραφία είναι του 1955.