Τρισυπόστατο Μίσος

Πως με πονάει το μακελειό στη Μέση Ανατολή! Ιδιαίτερα επειδή δεν μιλάω μόνο για αφηρημένες στατιστικές θυμάτων. Έχω γνωστούς και φίλους σε όλους τους χώρους που εμπλέκονται. Μου λένε ο καθένας τον πόνο του και τελικά δεν μπορώ να μην σκεφθώ ότι όλοι έχουν κάποιο δίκιο. Μόνο που δεν χωράνε τόσα πολλά δίκια σε τόσο μικρό τόπο.

Είναι ο χώρος από όπου κατάγονται όλες οι μεγάλες θρησκείες – και, ενώ θα έπρεπε να είναι τόπος αγάπης, είναι το Παγκόσμιο Κέντρο του Μίσους. Εδώ φιλονικούν και συμπλέκονται μεταξύ τους όλες οι πίστεις (όλες μονοθεϊστικές, με την ίδια, εξελικτικά, ιδέα του Θεού).

Αλλά και οι οπαδοί της κάθε θρησκείας συγκρούονται με τους ομόθρησκους. Μουσουλμάνοι με Μουσουλμάνους (π. χ. Σιίτες με Σουνίτες, Παλαιστίνιοι εναντίον Αράβων), Εβραίοι με Εβραίους (Ορθόδοξοι εναντίον Εκσυγχρονιστών) και το χειρότερο: Χριστιανοί με Χριστιανούς!

Στον ιερότερο τόπο της Χριστιανοσύνης, στον Πανάγιο Τάφο, έξη διαφορετικά «χριστιανικά» δόγματα διαγκωνίζονται και αντιμάχονται το ένα το άλλο. Λες και ο Ιησούς, αντί για «αγαπάτε αλλήλους», κήρυξε την έριδα και την διαμάχη.

Αντί να υπάρχει μία εκκλησία που να στεγάζει τον Πανάγιο Τάφο – υπάρχουν έξη, χωριστές. Ορθόδοξοι, Καθολικοί, Αρμένιοι, Σύριοι, Κόπτες και Αβησσυνοί, έχουν από ένα δικό τους παρεκκλήσιο. (Οι Διαμαρτυρόμενοι δεν διεκδίκησαν μέρος αυτού του χώρου. Τον όρισαν παρακάτω). Αν κάποιος περάσει τα «σύνορα» από το ένα δόγμα στο άλλο, γίνονται παρατηρήσεις και συχνά καυγάδες. Συμβαίνει ακόμα και οι μοναχοί να έρχονται στα χέρια...

Αν υπάρχει ένα επιχείρημα για την αποτυχία των θρησκειών, αυτό λέγεται Ιερουσαλήμ.

Και τώρα αυτή η απίστευτη τραγωδία!

Την λεω απίστευτη, όχι διότι δεν υπήρξαν χειρότερες σε θύματα και καταστροφές, αλλά γιατί η κατάσταση είναι τόσο περίπλοκη που δεν μπορεί κανείς να την συλλάβει εύκολα.

Ο περισσότερος κόσμος (ιδιαίτερα εδώ στην Ελλάδα) εκτονώνεται απλοποιώντας τα πράγματα. (Βοηθάνε πολύ και τα ΜΜΕ μας). Έτσι καταδικάζουμε το «βάρβαρο Ισραήλ» (και τον πάτρωνά του, τις ΗΠΑ) και ησυχάζουμε ότι κάναμε το καθήκον μας.

Έχω όμως γνωστούς Λιβανέζους που εύχονται να νικήσει το ...Ισραήλ για να απαλλαγούν από την ιρανικού τύπου δικτατορία της Χεζμπολά. Διαβάζω τον μεγάλο συγγραφέα και συνεπή ειρηνιστή Άμος Οζ, που πρώτη φορά υποστηρίζει στρατιωτικές επιχειρήσεις της πατρίδας του. Βλέπω τους περισσότερους ευρωπαίους διανοούμενους, να τον στηρίζουν.

Ξέρω ότι με ομόφωνο ψήφισμα (1559 – Σεπτέμβριος 2004) του Συμβουλίου Ασφαλείας είχε αποφασιστεί πως όταν το Ισραήλ αποχωρήσει από τον Νότιο Λίβανο και η Χεζμπολά θα αφοπλιστεί. Το Ισραήλ αποτραβήχτηκε από τον Λίβανο. Η Χεζμπολά όχι μόνο δεν αφοπλίστηκε, αλλά πολλαπλασίασε το οπλοστάσιό της, προσθέτοντας και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που κάθε μέρα σκοτώνουν Εβραίους αμάχους. Αλλά γι αυτούς δεν διαβάζουμε τίποτα – 2700 πύραυλοι έχουν πέσει σε Εβραϊκές περιοχές με εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες.

Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σημερινός πόλεμος ξεκίνησε από αναίτια επίθεση σε Ισραηλινό φυλάκιο, που κατέληξε σε επτά νεκρούς και δύο αιχμαλώτους.

Με όλα αυτά δεν θέλω να δικαιολογήσω το Ισραήλ. Θέλω απλώς να επισημάνω ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ασπρόμαυρα όσο νομίζουμε. Υπάρχουν γκρίζες ζώνες. Δεν είναι εύκολο να ζεις σε ένα κράτος του οποίου αμφισβητείται ακόμα και η νομιμότητα της ύπαρξης. Τόσο η Χαμάς όσο και η Χεζμπολά ορκίζονται να το εξαφανίσουν από τον χάρτη.

Σκεφθείτε μία ανάλογη κατάσταση στην Ελλάδα: Επιθέσεις αυτοκτονίας από φανατικούς Σκοπιανούς και πύραυλοι Τουρκικοί να πέφτουν στον Πειραιά (όπως στην Χάιφα). Και η Τουρκική κυβέρνηση να λέει πως φταίνε οι Γκρίζοι Λύκοι (που όμως κατέχουν υπουργεία).



Ξέρω τα επιχειρήματα: η Ελλάδα δεν είναι «αυθαίρετο» κράτος που ιδρύθηκε σε ξένα εδάφη (να ένα επιχείρημα που δεν μας συμφέρει – εμάς τους κληρονόμους Αρχαίων). Όμως, καλώς η κακώς (κακώς αν προτιμάτε) το Ισραήλ υπάρχει. Είναι μία πραγματικότητα. Δεν μπορεί να εξαερωθεί, ούτε να μεταφερθεί στην Αλάσκα, όπως πρότεινε ο πρόεδρος του Ιράν. Οι φονταμενταλιστές δεν βοηθάνε ούτε την δική τους πλευρά. Όποιος επιμένει να είναι απόλυτος, χάνει το δίκιο του.

Το δράμα είναι οι τύχες των αμάχων. Που γίνεται ακόμα χειρότερο όταν συνειδητοποιήσει κανείς πως συχνά οι ισλαμιστές τους χρησιμοποιούν ως ανθρώπινες ασπίδες. Εποικίζουν τα στρατηγεία τους και τις αποθήκες πολεμικού υλικού με οικογένειες και παιδάκια – όπως στέλνουν παιδιά να τιναχτούν στον αέρα για το καλό της πίστης τους.

Και οι Ισραηλινοί; Τίποτα δεν είναι πιο επικίνδυνο από ένα στριμωγμένο άγριο ζώο. Στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν και να απαλλαγούν από αυτόν τον κίνδυνο στα σύνορά τους, κάνουν υπερβολές και προκαλούν εκατόμβες. (Ματαιοπονώ. Για την Ελλάδα, και μόνο το γεγονός ότι τους στηρίζουν οι ΗΠΑ αρκεί. Αν πολεμούσαν εναντίον Αμερικανών, θα μιλούσαμε για ηρωικούς μαχητές...)

Όμως η ουσία παραμένει αλλού. Επάνω στην πλάτη αθώων παίζονται πάλι φρικτά παιχνίδια – γεωπολιτικά, θρησκευτικά, κυριαρχικά. Αλλά ο πόνος δεν έχει ταυτότητα, ούτε θρήσκευμα ούτε εθνικότητα.

Τα βράδια που ξενυχτάω, ελπίζοντας να φανεί ο χαμένος σύντροφός μου, σκέπτομαι τη μαύρη μοίρα αυτών των άτυχων – και οι νύχτες γίνονται πιο σκοτεινές.


Οι φωτογραφίες είναι από επίσκεψη του 2000. Επάνω το Τέμενος στον Βράχο - από όπου ανελήφθη ο Μωάμεθ για να δει τον Αλλάχ, στην μέση η εκκλησία του Πανάγιου Τάφου και κάτω το "Τείχος των Δακρύων" μοναδικό απομεινάρι από τον ναό του Σολομώντα. Τρεις ιδρυτικοί τόποι μέσα σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο!