Κυριακή, Φεβρουαρίου 14, 2016

Η μακριά σκιά του Πλάτωνα

Raffaello: Η Σχολή των Αθηνών (λεπτομέρεια από τοιχογραφία: στο κέντρο ο Πλάτωνας - αριστερά - συνομιλεί με τον Αριστοτέλη)

Η καλή λογοτεχνία είναι υπόθεση λίγων (πόσοι διαβάζουν ποίηση;) η φιλοσοφία είναι υπόθεση όλων. Ο κάθε άνθρωπος σκέπτεται: η φιλοσοφία είναι η άσκηση που τον βοηθάει να σκέπτεται ορθολογικά και αποτελεσματικά, να οργανώνει τις έννοιες, να ξεχωρίζει το σωστό από το λάθος. Η φιλοσοφία δεν είναι γνώση, είναι μέθοδος. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχει βγει από τα πανεπιστήμια και εγκατασταθεί ακόμα και σε μεγάλες επιχειρήσεις. 

Τι γίνεται με την φιλοσοφία στην Ελλάδα;

Με τον θάνατο του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου έκλεισε ένα κύκλος. Ο Δεσποτόπουλος ήταν ο τελευταίος ανάμεσα σε πέντε Έλληνες φιλοσόφους που γεννήθηκαν στις αρχές του 20ου και κυριάρχησαν στην Ελληνική ακαδημαϊκή φιλοσοφία ολόκληρο τον αιώνα.

Και οι πέντε έγιναν ακαδημαϊκοί. Και οι πέντε ήταν Πλατωνιστές. Οι τέσσερεις από αυτούς σπούδασαν το μεσοπόλεμο στην Γερμανία. Έγραψαν δεκάδες βιβλία, χωρίς όμως να προτείνουν κάτι καινούργιο. Αγνόησαν όλα τα νέα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής τους: φαινομενολογία, υπαρξιακή φιλοσοφία, δομισμό, αναλυτική φιλοσοφία, κλπ. και αναμασούσαν Πλάτωνα (άντε και λίγο νέο-καντιανισμό) όλη τους τη ζωή. Πλάτωνα – όχι Αριστοτέλη. Έχει σημασία αυτό, γιατί πάνω από όλα ήταν ιδεαλιστές.

Κάποτε είπα στον Κωνσταντίνο Τσάτσο: «Ο λόγος που στην Μεταπολίτευση γεμίσαμε φτηνή μαρξιστική φιλοσοφία είναι ότι εσείς και η παρέα σας την είχατε εξορίσει από παντού για πενήντα χρόνια – έγινε απαγορευμένος καρπός». Δεν μου έφερε αντίρρηση.

Μιλάω για τους εξής:

Κωνσταντίνος Τσάτσος 1899-1986, Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος 1900-1981, Ευάγγελος Παπανούτσος 1900-1982, Παναγιώτης Κανελλόπουλος 1902-1986 και Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος 1913-2016.

Θετικό θεωρώ το διδακτικό έργο του Παπανούτσου (τα συγγράμματα για Γνωσιολογία, Ηθική, Αισθητική, Λογική, ήταν καλά εργαλεία) και τον άθλο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου να γράψει την πολύτομη Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος. (Η πρώτη γραφή: στην εξορία χωρίς βοηθήματα!).

Αντίθετα οι σημαντικότεροι Έλληνες φιλόσοφοι του 20ου αιώνα έζησαν εκτός Ελλάδος: ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, και ο  Κώστας Παπαϊωάννου στο Παρίσι και ο Παναγιώτης Κονδύλης στην Γερμανία. Κανείς τους δεν έγινε ακαδημαϊκός, ούτε καν καθηγητής στην Ελλάδα.

Υπάρχει και ο Στέλιος Ράμφος που ξεκίνησε κι αυτός στη Γαλλία αλλά επέστρεψε νωρίς. Είναι μία μοναδική περίπτωση αξιόλογου φιλοσόφου που έζησε τρεις ζωές αναιρώντας την κάθε προηγούμενη με την επόμενη.

Πανεπιστημιακοί καθηγητές φιλοσοφίας υπήρξαν όλα αυτά τα χρόνια – έδρασαν κυρίως κάτω από την σκιά των μεγάλων πέντε. Υπάρχει και το Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής  Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών που οργανώνει συνέδρια και εκδίδει μελέτες. Σημαντική δουλειά, που όμως κυρίως αφορά την αρχαία φιλοσοφία και σταματάει στον 19ο αιώνα . Υπάρχουν και τριάντα έξη (!) φιλοσοφικές εταιρίες (θα βρείτε τον κατάλογό τους στο πρώτο σχόλιο). Οι περισσότερες έχουν σκοπό να αναδείξουν  τριάντα έξη προέδρους και συμβούλους. Μερικές είναι σοβαρές αλλά ανάμεσά τους υπάρχουν και απροσδόκητα ευρήματα – όπως η "Ελληνική Εκκλησία της Σαηεντολογίας"...

Έχουμε λοιπόν πανεπιστημιακές έδρες, κέντρα, εταιρίες, εκδόσεις… Ζωντανή φιλοσοφική σκέψη έχουμε;

72 σχόλια:

  1. Ο κατάλογος των 36 Φιλοσοφικών Εταιριών: ΕΔΩ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Στο φως της πανηγυρικής αυτής ημέρας14 Φεβρουαρίου, 2016 13:43

    Φτιάχνουμε ωραία συγγράμματα φυσικών επιστημών. Κι αν υποτεθεί μας σκοτίσει κάποια φιλοσοφική σκέψη-απελπισιά; Και αυτήν και τους ειδικούς εκπαιδευτές μας θα φουντάρουμε στην ελληνική μας θάλασσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γιατί πού υπάρχει σήμερα «ζωντανή φιλοσοφική σκέψη» και λείπει από την Ελλάδα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στη Γαλλία, στην Γερμανία, στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες ο φιλόσοφοι κατεβαίνουν στην αγορά και εκφράζονται για όλα.

      Διαγραφή
    2. Ο αποκλειστικός σκοπός "της Φιλοσοφίας" -λέγε με νεκρολούλουδο- είναι η αμαύρωση και ο ξεριζωμός της τελείως βιολογικής λειτουργίας των αισθήσεων μας με το κάρβουνο του μαρασμού και το νυστέρι της σφαγής. Αλλά και ο συνολικός χλευασμός της πιο συστηματικής και ελεύθερης φιλελεύθερης προσπάθειας - των θετικών επιστημών. Αν έτσι δεν ήταν αυτό, χίλια εγχειρίδια, π.χ. του Popper, θα διδάσκονταν στην μέση εκπαίδευση. Ούτε ένα. Τι να πουν; Αγαπάμε την Γνώση - Μισούμε θανάσιμα το έμβιο περιεχόμενο του φυσικού κόσμου - Αναπτύσσουμε την μέθοδο της αμάχης μας με το κύτταρο: την εκμετάλλευση και τον πόλεμο.

      Διαγραφή
    3. Στη Γερμανία δεν υπάρχει θεωρητική σκέψη μετά το Β’ΠΠ, αφενός λόγω της εξάλειψης του εβραϊκού στοιχείου, αφετέρου λόγω της δημοκρατικής λογοκρισίας που εκ των πραγμάτων επιβλήθηκε στη χώρα στα πλαίσια του Denazification. Κάποιες αναλαμπές στο χώρο της συστημικής κοινωνιολογίας δεν μεταβάλλουν τη γενική εικόνα. Η Γερμανία συνεχίζει να έχει θαυμάσια πανεπιστήμια και φιλοσοφικές σχολές, ενώ διαπρέπει μεταπολεμικά και στον ευρύτερο εικαστικό χώρο που είχε υποστεί τα μύρια όσα κατά τη χιτλερική περίοδο, δημιουργική σκέψη όμως δεν έχει ούτε για δείγμα. Η Γαλλία είναι φυσικά μια ενδιαφέρουσα περίπτωση, της οποίας όμως η μεταπολεμική σκέψη, σε αντίθεση με την προπολεμική, χαρακτηρίζεται ως επί το πλείστον από έντονες αυτιστικές τάσεις και υπερβολική προσκόλληση σε συγκεκριμένα πρότυπα (Μαρξ, Φρόιντ, Χάιντεγκερ) μη γαλλικής παραδόξως προέλευσης. Η σύγχρονη αγγλική φιλοσοφία πάλι σαρώνεται μεταπολεμικά από την αναλυτική λαίλαπα που παρά την όποια συμβολή της στην καταπολέμηση του ανορθολογικού δογματισμού, αγγίζει σήμερα τα όρια του γκροτέσκο και κάνει τον γαλλικό αυτισμό να φαίνεται δημιουργικός. Αν ήξερε ο Βιτγκενστάιν που θα οδηγούσαν τη φιλοσοφία του, θα παρέμενε δημοδιδάσκαλος στην αυστριακή επαρχία. Μικρό ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και κάποιες σύγχρονες γιαπωνέζικες συμβολές στο χώρο της βουδιστικής φιλοσοφίας. Η μόνη χώρα που πραγματικά προάγει σήμερα το φιλοσοφικό στοχασμό είναι οι ΗΠΑ, στα πλαίσια πάντοτε ενός επιστημονικά προσανατολισμένου τρόπου σκέψης και με σημαντικές πρακτικές εφαρμογές στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Για τον μιμητικό και αναμνηστικό χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής φιλοσοφίας τα είπαμε και παρακάτω. Οι έλληνες στοχαστές φέρουν δυστυχώς έντονη τη σφραγίδα της χώρας που έκαναν τις κύριες σπουδές τους, Γαλλία και Γερμανία ως επί το πλείστον. Μοναδική εξαίρεση ο κ. Δήμου που, αν και γερμανοτραφής, κλίνει περισσότερο προς την ορθολογική αγγλοσαξονική ψυχοσύνθεση!

      Διαγραφή
    4. Και στην Γερμανία υπάρχουν νησίδες πρωτότυπης σκέψης - π. χ. ο Peter Sloterdijk ΕΔΩ.
      Στην Γαλλία συνεχίζεται η παράδοση του "δημόσιου διανοούμενου" από τον Ζαλά και τον Σαρτρ μέχρι του "Νέους Φιλοσόφους" και τους ακόμα νεότερους σημερινούς.

      Διαγραφή
  4. Δεν είμαι καθόλου ειδική πάνω στο θέμα.
    Με είχε εντυπωσιάσει κάποτε η απόφανση "ειδικού" ότι όλη η νεότερη φιλοσοφία δεν είναι παρά υποσημειώσεις στη φιλοσοφία του Πλάτωνα.
    Ισχύει κάτι τέτοιο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό το είπε πριν πάνω από 100 χρόνια ο Alfred North Whitehead αμερικανός φιλόσοφος και μαθηματικός.Αλλά από τότε κύλησε πολύ νερό και οι μεταγενέστεροι φιλόσοφοι έκαναν σκληρή κριτική στον Πλάτωνα. Ο Karl Popper στο περίφημο βιβλίο του "Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της" του αφιερώνει όλο τον πρώτο τόμο αναφέροντάς τον ως τον πρώτο μεγάλο εχθρό της ανοιχτής κοινωνίας. Η αλήθεια είναι πως και στην "Πολιτεία" και ιδιαίτερα στους "Νόμους" περιγράφεται μία εντελώς φασιστική κοινωνία. Επίσης η επινόηση του Πλάτωνα να αποκαλέσει το σώμα "φυλακή της ψυχής" τροφοδοτώντας όλη την σκέψη (και την Χριστιανική) με ένα φάντασμα δυισμού, βρήκε πολλούς επικριτές.

      Διαγραφή
    2. Ευχαριστώ για την απάντηση.
      Και άλλη ερώτηση.
      Ο Αριστοτέλης σε σχέση με τον Πλάτωνα, φαίνεται να είναι πιο "σύγχρονο", πιο "κοντινό" μας πνεύμα;

      Διαγραφή
    3. Ναι για δύο βασικούς λόγους: Δεν είναι οραματιστής Ιδεών όπως ο Πλατων αλλά επιστήμων. Με αυτόν αρχίζουν όλες οι θετικές (και μη) επιστήμες. Κάνει φυσική, μετεωρολογία, βοτανική, ζωολογία - αλλά ανατέμνει και την ιστορία, το θέατρο, την ποίηση.

      Επίσης βάζει τις βάσεις της πολιτικής επιστήμης και είναι, αντίθετα με τον Πλάτωνα, δημοκρατικός.

      Διαγραφή
  5. Θέλω να διαβάσω μόνον Δεσποτόπουλο μόνο για μία σπουδή στη Γλώσσα. Τον εκτίμησα σαν αξία της Γλώσσας μου από τις συνεντεύξεις του. Οι λοιποί αδιάφοροι. Διάβασα ίσως τον διάλογο κάποιου Σεφεριάδη με τον κύριο Τσάτσο, αλλά, τι τα ηθέλησα· ήταν είναι νυχτωμένες και περιττές και αντιθετοαντίστροφες αυτές οι λέξεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η "κόντρα" Πλάτωνα - Αριστοτέλη είναι πολύ βαθιά. Εύστοχος ο τίτλος του ποστ.
    Ο Πλάτωνας είναι μεγαλοφυής, αλλά χωρίς διάρκεια.
    Ο Αριστοτέλης είναι λογικός και συστηματικός. Η λογική του διαρκεί.
    Οι σχολαστικοί του μεσαίωνα έβαλαν τον Αριστοτέλη στη θεολογία τους και πέτυχαν τον Άθλο: Μπόρεσαν να κάνουν ερωτήσεις. Και η Δύση πήρε μπρος. Το μυστικό του Αριστοτέλη είναι ότι εισήγαγε στη σκέψη τις Ερωτήσεις.
    Αντίθετα ο Πλάτωνας έχει μόνο απαντήσεις.
    Οι Ελλαδίτες είναι πλατωνικοί μέχρις οστέων και μυελού και μερισμού ψυχής. Έχουν απαντήσεις για όλα, λύσεις για τα πάντα, πατέντες για παντού.
    Ερωτήσεις όμως κάνουν; Όχι διότι τα ξέρουν όλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ σωστό σχόλιο!
      Πράγματι ο Πλάτωνας δεν έχει διάρκεια (εκτός από την σημερινή Ελλάδα - όπου σωστά χαρακτηρίζετε τους Έλληνες ως πλατωνικούς) αλλά έχει συνέχεια σε θρησκείες και ιδεολογίες... που μας κυνηγάνε ακόμα.
      Ο νηφάλιος Σταγειρίτης μας παραμένει ξένος - όπως και η λογική του στη χώρα του παράλογου...

      Διαγραφή
    2. Άλλωστε όπως είναι πλέον σε όλους γνωστό η γή είναι το κέντρο του ηλιακού μας συστήματος και η καρδιά το κέντρο της σκέψης - όπως με μεγάλη πειστικότητα υποστήριζε η ιερά εξέταση και το δυτικό χριστιανικό ιερατείο επί αιώνες τρίβοντας στην μούρη κάθε αντιπαθούς τύπου (Γαλιλαίος, Κοπέρνικος, Κέπλερ κλπ) τα γραφτά του Σταγειρίτη . Επίσης να γνωρίζετε ότι οι Φρίγκε, Πεάνο & Ράσελ (όπως και ο Γουάιτχεντ φυσικά) είναι απλά φανταστικά πρόσωπα και ως τέτοια ουδέποτε υπήρξαν και έδρασαν - άσε που και να υπήρξαν τσάμπα κοπίασαν αφού η σύγχρονη μαθηματική/συμβολική λογική δεν θεωρήθηκε το προτιμητέο εργαλείο επιστημονικής ανάλυσης έναντι του "Οργάνου" του Σταγειρίτη τον τελευτάιο ενάμιση αιώνα ...

      Α και να μην το ξεχάσω: O Πλάτωνας είναι ο κακός της ιστορίας και ο Αριστοτέλης ο Καλός - μια και φιλοσοφώ στη μπλογκόσφαιρα σημαίνει κατά βάση φτιάχνω μια ανάρτηση που με τρόπο υποβολιμαίο απλά επιβεβαιώνει τις εμμονές μου.

      k2825

      Διαγραφή
    3. Δημοσιεύω το σχόλιό σας ως ειρωνικό - μια και ισχύουν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που γράφετε. Αναρωτιέμαι βέβαια γιατί τα γράφετε;

      Διαγραφή
  7. γνωρίζει η ομήγυρις το όνομα Φώτης Τερζάκης;
    Εννοείται πως δεν έχω άποψη απλά με εντυπωσιάζει η έκταση του έργου και η διακριτική παρουσία. Ενώ η έλλειεψη "ακαδημαϊκών" σπουδών με κουμπώνει...

    Αδυνατώ φυσικά να πιστέψω όπως οι έλληνες εντρυφούν σε φιλοσοφικές ψηλαφήσεις, αναγνώσεις που καθορίζουν τον τρόπο της ζωής και σκέψης τους.#Οι Ελλαδίτες είναι πλατωνικοί μέχρις οστέων και μυελού και μερισμού ψυχής#. Μόνο σαν σχήμα λόγου μπορώ να το εκλάβω αυτό.


    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχω διαβάσει διάφορα σκόρπια πράγματα. Πολυμαθής φαίνεται, όχι αυστηρά συστηματικός και με μία τάση προς μυστικισμό και αποκρυφισμό - αλλά ελάχιστα δείγματα έχω υπόψη μου και μπορεί να κρίνω εντελώς λανθασμένα.

      Διαγραφή
    2. Ο Φώτης Τερζάκης είναι ένας ενδιαφέρων ερασιτέχνης που κινείται στο χώρο της «κριτικής θεωρίας» της εγελιανο-μαρξικής «Σχολής της Φρανκφούρτης» (Αντόρνο και Χορκχάιμερ κυρίως) την οποία αντιμετωπίζει.. κριτικά με τη βοήθεια ψυχαναλυτικών/δομικών εργαλείων γαλλικής προέλευσης. Περισσότερο θα τον ενέτασσα στο χώρο της λογοτεχνίας του μοντερνισμού μαζί με τις επιρροές που αναφέρθηκαν. Μια συμπαθητική ιδιοτυπία της «σύγχρονης» ελληνικής φιλοσοφίας είναι μια νοσταλγική διάθεση μίμησης: είναι πραγματικά δύσκολο να βρει κανείς τη σήμερον πλατωνικούς, εγελιανούς, φροϋδικούς (λακανικούς..) ή ακόμα και νεομαρξιστές και νεοχριστιανούς οπουδήποτε αλλού πλην της ετεροχρονισμένης ελλαδίτσας. Όχι δηλαδή πως η αναλυτική τεχνοκρατική φιλοσοφία που λυμαίνεται πλέον με αξιώσεις «πολιτικής ορθότητας» τις αγγλοσαξονικές χώρες χρήζει μεγαλύτερης προσοχής. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ σε περαιτέρω σχόλια για σύγχρονους έλληνες φιλοσόφους, γιατί προσωπικά μου είναι εξαιρετικά συμπαθείς – αλλά φιλόσοφοι δεν είναι, γιατί όταν λέμε φιλόσοφοι, εννοούμε μεγάλοι φιλόσοφοι. Μοναδική εξαίρεση ο Κονδύλης, του οποίου το – άνισο – έργο έγινε δυστυχώς ευρέως γνωστό στη χώρα μας με κείνο το καταραμένο άρθρο του για τα ελληνοτουρκικά. Στους αναγνώστες που ενδιαφέρονται πάντως για μια ιδιοφυώς εκλαϊκευμένη, γνήσια στοχαστική και χωρίς σοβαροφάνειες προσέγγιση της φιλοσοφικής προβληματικής, το «Απόλυτο και το Τάβλι» του αξιότιμου οικοδεσπότη μας κ. Δήμου είναι μιας πρώτης τάξεως εισαγωγή.

      Διαγραφή
    3. Να λοιπόν που μας επισκέφθηκε και ένας ειδικός - που ξέρει περισσότερα. Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες. Με την σχολή της Φρανκφούρτης δεν τα πήγα ποτέ καλά. Μια και είπατε καλές κουβέντες για το "Απολυτο και το Τάβλι" (διασκευασμένη διδακτορική διατριβή) να θυμήσω και ένα άλλο βιβλίο μου: "Ο Δρόμος της Επικοινωνίας" όπου δέκα χρόνια πριν από τον Habermas είχα αναπτύξει μία οντολογία της επικοινωνίας. Τώρα βρίσκεται ενσωματωμένο στην έκδοση "Τρίπτυχο" (Πατάκης).

      Διαγραφή
  8. Για όσους δεν το έχουν δεί ... Αξίζει κάθε του λεπτό ... Εκπομπή "Παρασκήνιο" από το μακρινό 1984 με θέμα τον Κορνήλιο Καστοριάδη (Χατζόπουλος/Παπαδοπούλου και αφηγήτρια την ... Λινα Νικολακοπούλου :-)

    http://www.youtube.com/watch?v=dFVqht3mlhI

    Τον ακούω συγκρίνοντας τον με τον άνευρο, πληκτικό, ανούσια διδακτικό λόγο των σημερινών διανοουμένων και πραγματικά θλίβομαι ... Τελικά ποιος είπε ότι η φιλοσοφία είναι πληκτική και ότι οι φιλοσοφικές απόψεις πρέπει να διατυπώνονται με μια ενοχλητικά ουδέτερη απάθεια?

    k2825

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είχα την τύχη να ζήσω από κοντά τον Κορνήλιο Καστοριάδη - συμμετείχαμε μαζί σε ένα σύνέδριο στη Χιο το 1980. Αξίζει να δείτε αυτή την εκπομπή που του αφιέρωσε το "Παρασκήνιο"

      Διαγραφή
  9. Οι Έλληνες δεν είναι πλατωνικοί. Ούτε καν πλατωνιστές. Ούτε καν θρησκευόμενοι. Είναι όπως όλα τα ζωντανά. Ένας ζωντανός οργανισμός, που βρίσκεται σε διαρκή ανάγκη -ποια να είναι άραγες- αξιολογείται τίμια μόνον με την διερεύνηση και την διαπίστωση της ανάγκης και την ικανοποίηση ειλικρινά και άμεσα της ανάγκης του. Άρα, αν βοηθηθεί έμπρακτα και αποτελεσματικά, δεν αξιολογείται με τον άφωνο τρόπο των αξιολογητών εδώ χάμω τέλος πάντων. Με καθοδήγηση λαμπρή του αρχηγού μας του Άρη ξεψυχάει ο αγκυλωτός του Κουτσουμπιού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
    2. Σβήσε αυτό το σχόλιο. Στο πρόσωπο μου δεν σου επιτρέπω να αισχρολογείς.

      Διαγραφή
    3. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
    4. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
  10. Η καλή λογοτεχνία είναι υπόθεση λίγων (πόσοι διαβάζουν ποίηση;)

    Και γιατί η ποίηση να είναι η καλή λογοτεχνία (ποιός το κρίνει αυτό; )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η ποίηση θεωρείται (καλώς ή κακώς) η πιο "καθαρή" και απαιτητική μορφή λογοτεχνίας. Η πεζογραφία ως είδος περιέχει και το ροζ ρομαντζο και το σκανδαλοθηρικό ντοκουμέντο. Φυσικά υπάρχουν πεζά που υπερτερούν από ποιήματα - αλλά μιλάμε για το λογοτεχνικό είδος.

      Διαγραφή
  11. Στην πεντάδα θα προσέθετα για το διδακτικό του έργο και τον Κ.Δ. Γεωργούλη, δεν ξέρω ποια είναι η γνώμη σας. Επίσης, ένα ντέρμπι Πλάτων-Αριστοτέλης και μια προσπάθεια να κολλήσουμε ετικέτες αδικεί και τους δύο φιλοσόφους. Δεν θεωρώ, τέλος, ότι οι απαντήσεις του Πλάτωνα ήταν λιγότερο γόνιμες από τις ερωτήσεις του Αριστοτέλη στην ιστορία της φιλοσοφικής και επιστημονικής σκέψης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δυστυχώς οι απαντήσεις του Πλάτωνα ήταν και γόνιμες και επιτυχείς. Γράφω δυστυχώς γιατί - προσωπικά - παρόλο που θαυμάζω τον Πλάτωνα σαν διάνοια, θεωρώ την επίδρασή του είτε σαν μεταφυσικού στοχαστή που χώρισε την ψυχή από το σώμα είτε σαν πολιτικού φιλόσοφου που φαντάστηκε μία ιδανική αλλά άκρως αυταρχική πολιτεία - αρνητική για την ανθρώπινη εξέλιξη.

      Για Γεωργούλη στο επόμενο σχόλιο.

      Διαγραφή
  12. Δεν ξέρω αν στην εγχώρια φιλοσοφική πεντάδα θα μπορούσε να προστεθει για το διδακτικό του εργο και ο Κ.Δ. Γεωργούλης -θα ήθελα τη γνώμη σας. Επίσης, νομίζω ότι αδικούμε κάπως τον Πλάτωνα, θέτοντάς τον στον αντίποδα του Αριστοτέλη και στιγματίζοντας τον ίδιο και την επίδραση που άσκησε με κάποιες ετικέτες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο Κ. Δ. Γεωργούλης ήταν ένας "χαλκέντερος" μελετητής των αρχαίων κα ειδικά του Αριστοτέλη. Είχε όμως και ανησυχίες για την σύγχρονη φιλοσοφία - ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε στην Ελλάδα με φαινομενολογία. Δεν υπήρξε ποτέ μέλος του "ιερατείου", δεν έγινε καν ακαδημαϊκός ή καθηγητής Πανεπιστημίου (αν και θα το άξιζε). Παρέμεινε πάντα εκπαιδευτικός - έφτασε γενικός επιθεωρητής της Μέσης Εκπαίδευσης.

      Διαγραφή
  13. Θα το ψαξω ενδελεχως (...δεν ξερω τι σημαινει,
    οπως το ακουω το λεω...) γιατι υποπτευομαι οτι ολοι
    οι Ελληνες φιλοσοφοι,
    Πλατωνες ,Σωκρατηδες , Αριστοτεληδες,

    ηταν ...φασιστικο τρας...

    Ξεπερασμενοι ,πσαρωχυμενοι,για χρονοντουλαπο
    ( αν οχι σκουπιδοτενεκε ) Ιστοριας ...

    Ολοι αυτοι απευθυνονται σε ..ανδρες...
    ( α λα .. ελληνικα,δλδ ομ/ φιλους & παιδεραστες...
    )
    Γυναικες ,μεταναστες & δουλους
    τους θεωρουν κατωτερους & ζωα...


    " Να βλεπεις τους (κατωτερους) λαους σαν ζωα & φυτα",
    ελεγε το ρατσιστικο κτηνος ο Αριστοτελης,στον
    μπασμενο παιδεραστη & φονια των λαων Αλεκο...

    Το ψαχνω & θα επανερχομαι, για να γκρεμισω
    τα ψευτικα ειδωλα των αμπελοφιλοσοφων
    & των λακεδων τους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Καλησπέρα σε όλους τους φίλους του blog. Θα ήθελα να διαβάσω την άποψη του Νίκου Δήμου για τον Ευάγγελο Παπανούτσο. Πάντα τον θεωρούσα συντηρητικό και (υπέρμετρα) πολιτικά ορθό...

    Ισως φταίει το ότι την εποχή που ήμουν στο Γυμνάσιο-Λύκειο, τα δοκίμια του μονοπωλούσαν τα θέματα προς συζήτηση στο μάθημα της Εκθεσης - και οι απόψεις του μου φαινόντουσαν ιδιαίτερα αποστειρωμένες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στα δικά μου τα χρόνια ο Παπανούτσος φαινόταν προοδευτικός - μάλιστα οι πολύ συντηρητικοί Δεξιοί τον θεωρούσαν Αριστερό. Επιβεβαιώθηκαν μάλιστα όταν έκανε την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση (που την εισηγήθηκε το 1964 αλλά ολοκληρώθηκε το 1976) καταργώντας την καθαρεύουσα και εισάγοντας το μονοτονικό.
      Ήταν καλός δάσκαλος και βοήθησε πολύ να δημιουργηθεί φιλοσοφική ορολογία στη δημοτική. Σε σχέση με τους πέντε που έχω αναφέρει ίσως ήταν ο πιο προοδευτικός...

      Διαγραφή

  15. Η Πολιτεία του Πλάτωνα είναι το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο στην ύλη των Ivy League Schools και δεύτερο στην ύλη όλων των αγγλόφωνων πανεπιστημίων στις 5 χώρες που παρακολουθεί το Open Syllabus Explorer
    ενώ στον ίδιο κατάλογο (όλων τον πανεπιστημίων) η Ηθική του Αριστοτέλη κατατάσσεται πέμπτη.

    https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2016/02/03/what-ivy-league-students-are-reading-that-you-arent/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό εν μέρει οφείλεται στο ότι ο Πλάτων είναι πολύ καλύτερος συγγραφέας και η "Πολιτεία", σε διαλογική μορφή, διαβάζεται πιο έυκολα από τα "Ηθικά" (φαντάζομαι τα Νικομάχεια) που είναι μάλλον βαρετό κείμενο.

      Αλλά υπάρχει και μία παρεξήγηση. Στα αγγλικά ο τίτλος του βιβλίου του Πλάτωνα είναι "The Republic" που σημαίνει η Δημοκρατία - και όχι "The State" που θα ηταν σωστότερη μετάφραση. Όμως η Πολιτεία του Πλάτωνα, όπως έγραψα και παραπάνω, είναι ελάχιστα δημοκρατική. Αλλά ο τίτλος παραπλανά τους νεαρούς φοιτητές.

      Διαγραφή
    2. Ένας άλλος λόγος, ίσως και ο βασικότερος , είναι ότι η Πολιτεία δεν είναι απλώς ένα κείμενο πολιτικής σκέψης, και μάλιστα ολοκληρωτικής νοοτροπίας, αλλά επιπλέον αποτελεί κατά κάποιον τρόπο ευρετήριο ολόκληρης σχεδόν της προβληματικής της δυτικής φιλοσοφίας και ακόμα παραπέρα. Κάτι σαν ένα φιλοσοφικό Βιβλίο των Μικρών Εξερευνητών. Τα κείμενα του Πλάτωνα είναι ασύγκριτα πιο πολυφωνικά από τα αντίστοιχα του Αριστοτέλη, κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στη διαλογική μορφή των πρώτων και την εχγειριδιακή των δεύτερων, αλλά και στο γεγονός ότι μια πλευρά της χαοτικής προσωπικότητας του Πλάτωνα, όπως αντίστοιχα και του Ντοστογιέφσκι, φαίνεται να απολαμβάνει το ρόλο του δικηγόρου του διαβόλου. Άσε που, με την εξαίρεση των τελευταίων «γεροντικών» κειμένων του και ιδιαίτερα των Νόμων, ποτέ δεν είσαι σίγουρος πού ακριβώς μιλάει σοβαρά και πού κάνει πλάκα, και μάλιστα διεστραμμένη..

      Διαγραφή
    3. Αυτο δειχνει οτι δυστυχως ο κλασσικοφασισμος εχει νησιδες καταλοιπων στην Παν/ κη κοινοτητα ΕΠΑ & Μητρας Κακου
      ( " Ευρωπη " )

      Ο,τιδηποτε ελληνορωμαικο πρεπει να πεταχτει
      στο σκουπιδοτενεκε της Ιστοριας ...

      Εξισωτισμος, ελευθερια, δημοκρατια

      & μπριτζολες στο ψυγειο.

      Αυτη ειναι η ιδανικη " Πολιτεια "...

      Διαγραφή
    4. @Nikos Dimou
      2016-02-15 17:48:03+00:00

      > Αυτό εν μέρει οφείλεται στο ότι ο Πλάτων είναι πολύ καλύτερος συγγραφέας και η "Πολιτεία", σε διαλογική μορφή, διαβάζεται πιο έυκολα από τα "Ηθικά" (φαντάζομαι τα Νικομάχεια) που είναι μάλλον βαρετό κείμενο.

      Έχει υποστηριχθεί ότι τα έργα του Αριστοτέλη δεν είναι του Αριστοτέλη, αλλά σημειώσεις παραδόσεων (lecture notes) που κρατούσαν διάφοροι μαθητές του. Ο Αριστοτέλης υποτίθεται ότι είχε γράψει δεκάδες διαλόγους, οι οποίοι ήταν και το κύριο έργο του. Έχει υποστηριχθεί ότι τρεις διάλογοι του Πλάτωνα είναι στην πραγματικότητα του Αριστοτέλη. Κάποτε είχα διαβάσει για ένα παλίμψηστο με τριάντα διαλόγους του Αριστοτέλη που προσπαθούσαν να διαβάσουν με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού. Στο Διαδίκτυο δυστυχώς δεν έχω βρει τίποτα για την τύχη του εγχειρήματος. Έχει ακούσει κανείς τίποτα;

      > Στα αγγλικά ο τίτλος του βιβλίου του Πλάτωνα είναι "The Republic" που σημαίνει η Δημοκρατία - και όχι "The State" που θα ηταν σωστότερη μετάφραση. Ο τίτλος παραπλανά τους νεαρούς φοιτητές.

      Τι σου είναι όμως το μάρκετινγκ!

      Διαγραφή
  16. @Nikos Dimou: Και οι πέντε έγιναν ακαδημαϊκοί. Και οι πέντε ήταν Πλατωνιστές. Οι τέσσερεις από αυτούς σπούδασαν το μεσοπόλεμο στην Γερμανία. Έγραψαν δεκάδες βιβλία, χωρίς όμως να προτείνουν κάτι καινούργιο. Αγνόησαν όλα τα νέα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής τους: φαινομενολογία, υπαρξιακή φιλοσοφία, δομισμό, αναλυτική φιλοσοφία, κλπ. και αναμασούσαν Πλάτωνα (άντε και λίγο νέο-καντιανισμό) όλη τους τη ζωή. Πλάτωνα – όχι Αριστοτέλη. Έχει σημασία αυτό, γιατί πάνω από όλα ήταν ιδεαλιστές. (...) Αντίθετα οι σημαντικότεροι Έλληνες φιλόσοφοι του 20ου αιώνα έζησαν εκτός Ελλάδος: ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, και ο Κώστας Παπαϊωάννου στο Παρίσι και ο Παναγιώτης Κονδύλης στην Γερμανία. Κανείς τους δεν έγινε ακαδημαϊκός, ούτε καν καθηγητής στην Ελλάδα.

    Αν οι πέντε αυτοί είχαν προτείνει κάτι "καινούργιο", ακόμη και κάτι παλιό αλλά σε αντίθεση με την απολιθωμένη μοναδική αλήθεια σε όλα τα θέματα που επικρατεί στην Ελλάδα, όχι καθηγητές Πανεπιστημίου, πολλώ μάλλον Ακαδημαϊκοί δεν θα είχαν γίνει, αλλ' ούτε κάν καθηγητές στα σχολεία. Κατά πάσα δε πιθανότητα θα περνούσαν πολύ από τον χρόνο τους στα δικαστήρια, όπου θα τους έσερναν διάφοροι που θα θεωρούσαν ότι οι φιλόσοφοι αυτοί διαφθείρουν τα χρηστά μας ήθη και τη νεολαία.

    Η αδράνειά τους επομένως στο να προτείνουν κάτι "καινούργιο" είναι ενέργεια απολύτως ηθελημένη: Κι αυτοί, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων "διανοητών" με απόλυτη συνείδηση (μάλλον ασυνειδησία) επέλεξαν τον εύκολο δρόμο της υποταγής και της επιστημονικής τους νέκρωσης, προκειμένου να αλώσουν τις εγχώριες θέσεις εξουσίας με ό,τι ωφελήματα αυτό συνεπάγεται, ο καθένας στον τομέα του.

    Γι' αυτό, και όπως σωστά λέτε, οι πλέον αξιόλογοι έλληνες φιλόσοφοι (προσθέτω: επιστήμονες), έδρασαν στο εξωτερικό.

    Γνωστή θλιβερή ιστορία: Αν είσαι Έλληνας και θέλεις κάτι να προσφέρεις στην επιστήμη σου, το καλύτερο είναι να ξενητευτείς. Όσο μάλιστα νωρίτερα τόσο καλύτερα (το πιο σωστό βέβαια είναι να φροντίσεις να μη γεννηθείς στον καταραμένο αυτό τόπο). Αλλιώς, στην καλύτερη περίπτωση θα περιθωριοποιηθείς, και στη χειρότερη θα γνωρίσεις από κοντά διώξεις, φυλακίσεις κι ένα σωρό χαρούμενες εγχώριες παρεμφερείς καταστάσεις (το παράδειγμα του πολύ σπουδαίου Ηλία Πετρόπουλου είναι χαρακτηριστικό).

    CaptN

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω ότι αυτοί οι πέντε θα μπορούσαν να νεωτερίσουν αδάπανα αφού είχαν εξασφαλίσει τα πόστα. Υπήρχαν άλλωστε νεότερες θεωρίες που δεν θα τους οδηγούσαν στα δικαστήρια. Αλλά ήταν άνθρωποι βαθύτατα συντηρητικοί (εκτός ίσως από τον Παπανούτσο). Είναι τόσο χαρακτηριστικός ο "Διάλογος" ανάμεσα σε Σεφέρη και Τσάτσο. Έχεις την αίσθηση ότι ο Τσάτσος αδυνατεί καν να καταλάβει αυτά που του γράφει ο Σεφέρης - τόσο κολλημένος είναι στον Παλαμισμό του!

      Διαγραφή
    2. Ο μόνος έλληνας φιλόλογος-στοχαστής που ήταν σε θέση, όχι μόνο λόγω επιστημονικής κατάρτισης, αλλά και λόγω πνευματικής εντιμότητας και ευφυΐας, να κατανοήσει το γράμμα και το πνεύμα του πλατωνικού λόγου, ήταν ο Ιωάννης Συκουτρής. Η αιωνία Ελλάς, αφού εξάντλησε κάθε δυνατή κακοήθεια εναντίον του, τον αντάμειψε με μια τιμητική θέση στο Α΄ Νεκροταφείο στην ηλικία των 36 ετών.

      Διαγραφή
  17. Ερώτηση:

    Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των των Ιδεών του Πλάτωνα και τις ολοκληρωτικές ιδεολογίες που γνώρισε ο Κόσμος τον 19ο και 20ο αι. (π.χ. Ναζιμός ή Κομμουνισμός), και αν Ναι, σε ποιο βαθμό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μακρινή συγγένεια υπάρχει - κυρίως με τον Ναζισμό. Όλοι οι ολοκληρωτισμοί συγγενεύουν - αλλά η αριστοκρατική Αρία φυλή επικαλούνταν συνάφεια με τον ελιτισμό του Πλάτωνα.

      Διαγραφή
    2. Συσχέτιση; Δεν φταίει ο Πλάτωνας αν ανέβηκε στην εξουσία ένας Χίτλερ ή ένας Στάλιν. Αυτά τα καθεστώτα έχουν δικές τους ιστορικές καταβολές. Σωστά ο Ράμφος το τοποθετεί στη βάση ανεπίλυτων διαφορών Ρομαντισμού και Διαφωτισμού. Ή αλλιώς: πού σταματά η ευθύνη του ατόμου και αρχίζει η ευθύνη της ομάδας; Πού σταματά η ευθύνη της ομάδας και αρχίζει η ευθύνη του ατόμου;

      Διαγραφή
    3. Ειλικρινά δε γνωρίζω. Έχω διαβάσει/ακούσει για τη σχέση του Πλάτωνα με το έργο των Καντ και Χεγκελ και εν γένει τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα φιλοσοφικά έργα προάγουν τον Μυστικισμό ο οποίος είναι το βασικό καύσιμο των ωργουελικών καθεστώτων που προανέφερα.

      Επαναλαμβάνω πως δε γνωρίζω αρκετά για το θέμα και μπορεί να λέω κουταμάρες. Επειδή όμως ενδιαφέρομαι, αν υπάρχει κάποια σχετική βιβλιογραφία/μελέτη που γνωρίζετε θα ήμουν ευγνόμων αν με βοηθούσατε.

      Διαγραφή
    4. Παρά το γεγονός ότι φιλόσοφοι και ιστορικοί των ιδεών όπως ο Πόπερ και ο Κασίρερ θεωρούν τον Πλάτωνα ως αφετηρία της ολοκληρωτικής σκέψης, αιτιακή/γενεαλογική σχέση μεταξύ της Πολιτείας και των ολοκληρωτικών καθεστώτων του 20ου αιώνα είναι φοβερά δύσκολο ναποδειχθεί στην πράξη. Αν υποθέσουμε ότι ο δεξιός και αριστερός φασισμός έχουν όντως κάποιες θεωρητικές ρίζες και δεν αποτελούν ad hoc απαντήσεις σε συγκεκριμένες ιστορικές συγκυρίες, ο Νίτσε και ο Μαρξ, καθώς και διάφοροι ελάσσονες εκπρόσωποι της ρατσιστικής και κομμουνιστικής σκέψης, αποτελούν φυσικά τους συνήθεις υπόπτους. Κατά τη γνώμη μου πάντως ο Χίτλερ και ο Στάλιν έκαναν τελικά του κεφαλιού τους – the others just followed suit.

      Διαγραφή
    5. @clotho lachesis atropos

      Δε μίλησα για άνοδο στην εξουσία και πολιτική, μίλησα για συσχέτιση ιδεολογιών και φιλοσοφικών ρευμάτων και μόνον.

      Διαγραφή
    6. [απόσπασμα απο το βιβλίο "Η βιβλιοθήκη του Χίτλερ" του Timothy W. Ryback, εκδόσεις Πατακη]

      [...] Παρά τα όσα λέγονται για το πώς ο Χίτλερ εκμεταλεύτηκε τος ιδέες του Φρίντριχ Νίτσε για την "κυρίαρχη φυλή" και τη "θέληση για δύναμη" , που χρησιμοπιήθηκαν πό τον Χίτλερ ως κεντρικό σύνθημα του κομματικού συλλαλητηρίου το 1934 και από την Ριφεντσταλ ως τίτλος για την κινηματογράφηση του γεγονότος, διαθέτουμε ελάχιστα στοιχεία που ν' αποδεικνύουν την προσωπική ενασχόληση του με τη σοβαρή φιλοσοφία. Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε είναι ισχνά και στην καλύτερη περίπτωση ανεκδοτολογικά.

      Ο έμπιστος του Χίτλερ, ο Χανς Φρανκ , ισχυρίζεται ότι ο Χίτλερ του ειπε πως κουβαλουσε μαζί του το σημαντικότερο έργο του Σοπενχάουερ , "Ο κόσμος ως βούληση και παράσταση, κατα τον Πρωτο Παγκοσμιο πόλεμο[...] Ο Χίτλερ [...] δεν ήξερε καν τη σωστή ορθογραφία του ονόματος του φιλοσόφου Schoppenhauer αντί για Schopenhauer.
      O Σοππενχάουερ κανει μια σύντομη εμφανιση στο Mein Kampf [...] σε μια περίπτωση ο Χίτλερ μιλαει γατοςυ "Καντ, Γκαίτε και Σοπενχάουερ" σε μαι άλλη για τοςυ "Γκαιτε, Σίλερ και Σοπενχάουερ"
      Παρότι δεν υπαρχει λογος να ανμφισβητουμε ότι ο Χίτλερ διέθετε αντιτυπα έργων του Σοπεναχαουερ, βρήκα μονο έναν τόμο στα σωζόμενα βιλία του, μια ανατύπωση του 1931 της μεταφρασης του Σοπενχαουερ για το "Χειρομαντεία και η Τεχνη της εγκόσμιας σοφίας" του Ιησουίτη Μπαλτασαρ Γκρατσιάν
      Η πιο ακραδαντη απόδειξη για το ποσο κεντρικό ρολο έπαιξε ο Σοπενχαουερ στη ζωή τυ Χίτλερ έιναι η προτομη του φιλοσόφου με τα ατίθασα μαλλιά που κοσμουσε ένα τραπεζι του γραφείου του στο Μπεργκχοφ.

      [...] Όταν επισκέφθηκε το αρχείο Νιτσε στη Βαίμάρη, όπου τον υποδέχτηκε η αδελφή του Νίτσε- μια λυσσαλεα αντισημίτρια- πόζαερ για μια φωτογραφία δίπλα στην προτομή του Νίτσε και έφυγε παίρνοντας μαζι του το μπαστούνι του νεκρού φιλοσόφου.

      Διαγραφή
    7. Η Ελίζαμπετ Φέρστερ-Νίτσε, αδελφή του φιλοσόφου, έκανε κάτι ακόμα χειρότερο - πλαστογράφησε τον αδελφό της. Το βιβλίο "Θέληση για δύναμη" ("Wille zur Macht") που έγινε η φιλοσοφική βίβλος των Ναζί δεν γράφτηκε από τον Νίτσε (και γι αυτό σήμερα δεν υπάρχει στα Άπαντά του). Είναι μία σύνθεση από σημειώσεις που βρέθηκαν στα κατάλοιπα του φιλοσόφου, γραμμένες τον καιρό της πλήρους παράλυσής του, τις οποίες αυθαίρετα συνέρραψε και συμπλήρωσε η αδελφή του - η οποία και τις κυκλοφόρησε!

      Περίεργη η σχέση των απογόνων Νίτσε και Βάγκνερ (η Κόζιμα λάτρευε τον Χίτλερ!) με τον δικτάτορα. Τουλάχιστον ο Βάγκνερ υπήρξε αντισημίτης - ο Νίτσε καθόλου.

      Διαγραφή
    8. Παρεμπιπτόντως το «Μαντείο Τσέπης και η Τέχνη της Σύνεσης» (όπως είναι η σωστή μετάφραση) του Balthasar Gracian, αποτελεί το αντίστοιχο του «Ηγεμόνα» του Μακιαβέλι στον τομέα των καθημερινών διαπροσωπικών σχέσεων και δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Χίτλερ ενδιαφέρθηκε για το συγκεκριμένο βιβλίο. Ο Σοπενχάουερ ήταν απλώς ο πρώτος που το είχε μεταφράσει στα γερμανικά. Ο Χίτλερ επίσης δεν ήταν ο μόνος ναζί που είχε επισκεφτεί το «Αρχείο Νίτσε», το οποίο από ένα σημείο και πέρα λειτουργούσε ουσιαστικά υπό τον έλεγχο διανοουμένων του καθεστώτος. Ο Ζαρατούστρα τέλος, πέραν του ότι αποτέλεσε το κατεξοχήν προτεινόμενο ανάγνωσμα της χιτλερικής νεολαίας, τοποθετήθηκε σε τιμητική θέση μαζί με το Mein Kampf και το Μύθο του 20ου Αιώνα του επίσημου καθεστωτικού θεωρητικού Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ ως ένας από τους τρεις ιδεολογικούς πυλώνες του Τρίτου Ράιχ. Plato is nowhere to be seen..

      Διαγραφή
  18. Διαβάζω , ή καλύτερα διάβαζα ,ακατάπαυστα.
    Όλα και ανακατεμένα.
    Από την Ασκητική στην Βαμβουνάκη , από τη Δημουλά στη Γώγου κι από τον Ιούδα που φιλούσε υπέροχα στην Αποκάλυψη σε "μετάφραση" του Ελύτη.
    Τόσο ανακατεμένα!!
    Κάποια βιβλία , κάποιοι συγγραφείς σταθερά πάντα δίπλα στο κομοδίνο.
    Τα αγαπημένα που θες ξανά και ξανά να διαβάζεις.
    Παιδεία επαρκή δεν έχω.
    Από ευχαρίστηση και μόνο διαβάζω αλλά στα αριστουργήματα -επιτρέψτε μου να πω - ακόμα κι αν με κουράζουν ή δεν τα διαβάζω παθιασμένα ή αφήνω κομμάτι και γι΄ αργότερα παρ όλα αυτά καταλαβαίνω πάντα το μεγαλείο της γραφής, αυτό το παραπάνω που ύπταται , σε κάτι που περιφέρεται στο χρόνο πάνω από τις ανθρώπινες γενιές.
    Tώρα ας πούμε ξεκίνησα την Πάπισσα Ιωάννα κι έκανα το λάθος ν ακούσω τον Νίκο και το πήρα στην γραφή του Ροϊδη. Τυραννία σκέτη για μένα ! Ευτυχώς που τελείως τυχαία σχεδόν ταυτόχρονα μια φίλη μου το διάλεξε για δώρο σε γραφή που μπορώ να το διαβάσω κι έχω ελπίδα .
    Έτσι λοιπόν πηγαινοέρχομαι και στους φιλοσόφους.
    Ανακατεμένα διαβάζω με επιλογή ή μάλλον με παρόρμηση όπως επιλέγω και τ άλλα.
    Πιο πολύ απ όλους όσους νεότερους αναφέρθηκαν ξέρω τον Ράμφο . Με τους άλλους είναι πλατωνική έως ανύπαρκτη η σχέση μου! Ας πούμε ο Παπανούτσος ήταν συντροφιά στο Λύκειο θεωρώντας τον κάποιος οικογενειακός φίλος φιλόλογος όπλο για την έκθεση. Αχ! Αυτοί οι εκπαιδευτικοί!
    Τον Ράμφο μ’ αρέσει να τον διαβάζω. Ήρεμη προσέγγιση . Την νίκη ως παρηγοριά διαβάζω τώρα κ σταματώ στον ορισμό του λάθους.
    Χρειάζομαι χρόνο να το σκεφτώ αυτό που είπες. Η φιλοσοφία δεν είναι γνώση. Είναι μέθοδος . Δεν το χα δει ποτέ έτσι.Κι αν είναι μέθοδος αποκλείει να ναι και γνώση;
    Είτε έτσι όμως είτε αλλιώς για μένα που τα διαβάζω όλα ασυγχρόνιστα σαν "λογοτεχνία" και στο αέναο κυνήγι του συμπεράσματος για να πορευτώ καλύτερη βοηθάει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αχ - Ροΐδης μεταφρασμένος... σκορδαλιά χωρίς σκόρδο

      Διαγραφή
    2. Aμ, κι Παπαδιαμάντης να μείνει παραπονεμένος; Tον μετέφρασαν(!!!) κι αυτόν.
      "Απέσβετο και λάλον ύδωρ..."

      Διαγραφή
  19. Έχουμε, σε ποιότητα στοχασμού η Ελλάδα, σε άτομα, υπερέχει απέναντι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, εδώ ακούς και διαβάζεις αλήθειες όταν αλλού το μόνο που μας λένε είναι ότι ένα και ένα κάνουν δύο, είναι βέβαια και ο τόπος που έχει υπαρξιακά προβλήματα και το μυαλό αναγκάζεται να σκέφτεται συνεχώς. Βασικά αν εξαιρέσεις τους Εβραίους της Αμερικής και της Ευρώπης με όλους τους υπόλοιπους άνετα συγκρίνεται η σημερινή Ελληνική ευρύτερη και χωρίς ιδεολογικούς αποκλεισμούς διανόηση

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "Εδώ" = εγώ που πρέπει να νοήσω ώστε να επιβιώσω. Εγώ = όλες οι ζωτικές δυνάμεις μου. Αυτό το "εδώ" μόνον τόπος δεν είναι.

      Διαγραφή
  20. Η Φιλοσοφια στις μερες μας με τι θεματα καταπιανεται; εξελισσεται και προσαρμοζεται αναλογα με τις κοινωνικες, πολιτικες αλλαγες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε πολλές χώρες (όχι στην Ελλάδα) η φιλοσοφία κατεβαίνει στην αγορά - όπως παλιά στην Αρχαία Αθήνα και καταπιάνεται με το τρέχοντα προβλήματα.

      Διαγραφή
    2. Στην αρχαία Αθήνα εκτός από το να φιλοσοφούν ανεπαισθήτως για την εξουσία παίρναν και αποφάσεις συλλογικά, ομοίως και στις Ελληνικές κοινότητες.

      Διαγραφή
  21. Μέσα σε όλες τις αστοχίες του Πλάτωνα (μεταφυσικές, πολιτικές) ανέδειξε και μία πολύ σημαντική παράμετρο, η οποία σπανίως αναφέρεται από αυτούς που τον κατηγορούν. Αποδέσμευσε τον πλούτο από τους φιλόσοφους βασιλείς. Καμία χλιδή, λοιπόν, καμία καλοπέραση, κανένα σχεδόν περουσιασικό στοιχείο για αυτούς που άρχουν. Αυτά ας τα βλέπουν οι φαύλοι πολιτικοί...

    Δάσκαλε, φυσικά και η Πολιτεία του Πλάτωνα απέχει πόρρω από τη δημοκρατία. Έχεις δίκιο σε ένα σχόλιό σου παραπάνω, αλλά μην ξεχνάμε και τις πολλές στρεβλώσεις της αθηναϊκής δημοκρατίας. Οι δημοκράτες Αθηναίοι εκτέλεσαν τον δικό του δάσκαλο, οπότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε για ποιο λόγο την αποστράφηκε σε τόσο έντονο βαθμό και ο ίδιος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πώς είμαστε σίγουροι ότι ο Πλάτωνας δεν μηχανεύτηκε μία προπαγάνδα που αποβλακώνει και με την αποβλάκωση πιάνει τους ανυπεράσπιστους; Εμένα σήμερα με έχουν φλομώσει με τα ο εθνάρχης Καραμανλής και με τα ο Ρομαντισμός και ο Διαφωτισμός και το χάσμα και η διαφορά. Λένε βλακείες. Μήπως δεν μαθαίνουμε ποτέ στη ζωή τον σκοπό και τον τρόπο της αποτελεσματικής προστασίας μας από κάτι κακό που επανέρχεται και αδιάκοπα περικόβει την αναπνοή και την χαρά μας;

      Διαγραφή
  22. Ο Νίκος Δήμου σταμάτησε τις εξηγήσεις. Μας πέταξε τον "ιδεαλισμό" και καθάρισε. Ακολούθησε ο Τρίσμοιρος (τι δύναμη έχει ο αράπης θεέ μου - δίνει στο νου και στην ψυχή φτερά- αυτό που τρώω δεν έφαγα ποτέ μου - τώρα το νιώθω πρώτη μου φορά) και μας είπε: ρομαντισμός και διαφωτισμός. Ανεξήγητα. Υπάρχει σκοπιμότητα. Και αν ο ιδεαλισμός βρίσκεται στα λεξικά, ο ρομαντισμός και ο διαφωτισμός αναλυτικά όχι. Εγώ πιστεύω με όλα τα κύτταρα μου ότι είναι, ορίζουν και αποκρύπτουν, αυτοί οι δύο όροι του πουθενά, χαζομάρες και απάτες και επιτηδευμένες και ανικανοποίητες και ακατόρθωτες και επιθυμητές τους στρεβλώσεις του νου μου. Είναι η ανικανότητα και η πολύπλευρη φαυλότητα του φημοδίαιτου και αιμοβόρου εκμεταλλευτή έναντι της ύπαρξης του ζωντανού οργανισμού. Καθαρή ηλιθιότητα και καθαρό μίσος για την μίττωση. Εγώ, αν ζούσα στα 1810 δεν θα ενδιαφέρομουνα να πω: διαφωτισμός, ρομαντισμός. Δηλαδή, πώς πηγαίνει; Η χθεσινή σχέση με την καθαρή λογική του φυσικού κόσμου θα ήταν διάφορη από την σημερινή μου; Δεν γίνεται. Και έρχεται τώρα ο Τρίσμοιρος (πήρα και εγώ ο τυχερός την αγάπη σου και είμαι γεμάτος ερωτιές) να μου πει: κοίτα την τύφλωση - έτσι πρέπει να γίνεις - έτσι είσαι. Μα γιατί δεν αρχίζουν με την εξήγηση και επί της εξηγήσεως να χτίσουν τις σκέψεις τους; Να γίνει ξαστέρως να φαίνεται η καθαρή αλήθεια τους. Υπάρχει σκοπιμότητα. Κατανοώ επίσης ότι ο διαφωτισμός, αν δεν οδηγεί στην ανακάλυψη της καθαρής φυσικής επιστήμης, άρα της καθαρής λογικής της φύσης, που απορρίπτει τις φονικές πράξεις και απαλύνει την χαρά, τότε απλώς χάνει τον δρόμο του. Καταλαβαίνω επίσης ότι, όταν έπρεπε να διαφωτιστούμε και να μας πουν: δες το κύτταρο, δες το μόριο, δες την αντίδραση, δες το ανθισμένο καυλί του Μέντελ, αυτοί μας είπαν: οοοοο Διαφωτισμός - επίβαλλαν τις ανοησίες, για να μας αποκρύψουν τι ακριβώς δεν θα μας αποκαλύψουν και μας χάρισαν στο ψάξιμο του σκότους τους. Αμ, πώς; Ζούσαμε κάποτε και δεν ήταν εύκολο να μας κοροϊδέψουν. Τι ψόφος όμως που υπάρχει μέσα στα πράγματα τους. Καις το μυαλό σου για το ήδη γνωρισμένο και τιποτένιο και το απάνθρωπο. Αλλά αυτό δεν είναι και πολύ διαφορετικό από την σχολική διδασκαλία της Χημείας, π.χ. Το ξέρω από παλιά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Κύριε Δήμου γιατιο κύριος Ράμφος έχει τόσες πολλές αντιπάθειες του έχουν προσάψει πολλά κατά την γνώμη μου άδικα,θα ήθελα τη γνώμη σας .Ευχαριστω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Οι παλιοί του οπαδοί δεν του συγχωρούν ότι άλλαξε στρατόπεδο και από ορθόδοξος ελληνοκεντρικός, έγινε ευρωπαϊστής μοντέρνος. Οι καινούργιοι ενοχλούνται γιατί πήρε πολιτική θέση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ

      Διαγραφή
  24. Είμαι εδώ για να μάθω. Ο κύριος "εσείς, δημοσιογράφος είσαστε, κύριε συνάδελφε" τι επιθυμεί να έχω πρόχειρο όταν σκέπτομαι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ο ορθολογισμός είναι για τα πανηγύρια..."συνολική φιλοσοφική θεώρηση"..."αφετηρία της γνώσεως η λογική σκέψη"...αποδεικνύει πόσο αναίσθητοι ήταν ο Καρτέσιος και ο Λάιμπιντζ. Αυτοί δεν ανακάλυψαν ότι δεν είναι χρήσιμο την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού τους να περιορίζουν στις ανοησίες που σκέπτονταν. Τι σημαίνει συνολική φιλοσοφική θεώρηση. Τι σημαίνει αφετηρία της γνώσεως και αφετηρίας της γνώσεως η λογική σκέψη. Και τι είναι λογική σκέψη και τι είναι η σκέψη.
    Ο εμπειρισμός είναι για πανηγύρια: "Εμπειρισμός στη φιλοσοφία ονομάζεται η θεωρία που υποστηρίζει πως η πηγή και τα συστατικά της ανθρώπινης γνώσης προέρχονται από την εμπειρία που αποκτάται μέσω των αισθήσεων.". Ποια πηγή; Ποια συστατικά; Ποια γνώση; Υπάρχει ο ζωντανός οργανισμός, ό,τι φέρνουν οι αισθήσεις στον εγκέφαλο και όλες οι ερμηνείες της πληροφορίας στον εγκέφαλο, είναι σκέψη, άρα γνώση. Και δεν διαχωρίζεται η γνώση σε επιστημονική και άλλη. Σκέπτομαι όπως θέλω. Τι καλύτερο και διαφορετικό κάνω όταν λύνω μία εξίσωση, από όταν σκέπτομαι μία γυμνή κόρη;
    Ο σκεπτικισμός είναι για τα πανηγύρια: "πίστεύει ότι ο άνθρωπος είναι μερικώς ανίκανος στο να αποκτήσει έγκυρη και σωστή γνώση, διότι γίνεται ασυνείδητα θύμα των αισθήσεών του.". Ποτέ δεν γίνομαι θύμα των αισθήσεων μου. Οι αισθήσεις μου με συνδέουν με τον φυσικό κόσμο. Καταλήγουν στον εγκέφαλο. Χωρίς αισθήσεις δεν γίνεται επιβίωση. "Ασυνείδητα θύμα των αισθήσεων"; Και τι εννοούν σαν αισθήσεις; Τα συναισθήματα;
    Αυτές οι θεωρίες είναι προπαγάνδα που αποσκοπεί στην χειραγώγηση της ζωής από τον τραπεζίτη. Εγώ ζω. Από πότε θα αρχίσω να πιστεύω αυτά; Εμένα ενδιαφέρει η βιολογική χρησιμότητα των αισθήσεων για την επιβίωση του οργανισμού και άρα και είδους και αυτοί τις ξορκίζουν! Τρομερό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μήπως ...η φιλοσοφική σου σκέψη είναι για τα πανηγύρια;

      Διαγραφή
    2. Βεβαίως. Ισχύει. Δεν έχω πρόβλημα να παραδέχομαι τα δεδομένα της ζωής μου. Εφόσον ζω, θα τα ξεκαθαρίσω, τα δεδομένα αυτά.

      Διαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.