Το Κίτρινο Φύλλο

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΔΗΣΗ με περίμενε έξω από την πόρτα: Το πρώτο κίτρινο φύλλο. Το φθινόπωρο – με σκέψεις φθοράς.

Στον δρόμο, ένα βρέφος. Όταν θα είναι ώριμος άνδρας, εγώ δεν θα υπάρχω. Φθόνος.

Παλιά στο φθινόπωρο ανήκε και η φθίση. Τώρα η φθίση θεραπεύεται. Αλλά το φθινόπωρο δεν έχει γιατρειά.

Γιατί, κάτω από τα ώριμα φρούτα και τα πλούσια χρώματα, η εποχή αυτή δεν παύει να είναι αρρώστια. Τελεσίδικη.


ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ένα κίτρινο φύλλο.

"Οίη περ φύλλων γενεή, τοίη δε και ανδρών." Τρεις χιλιάδες χρόνια πριν, τις ίδιες σκέψεις, ο 'Ομηρος.

Πόσα φθινόπωρα ακόμα; Δέκα; Ένα; Πέντε; Τι άγρια ρωσική ρουλέτα!


ΤΟ ΚΑΘΕ ΕΤΟΣ είναι μικρογραφία ζωής. Αρχίζει με τις ημέρες να μεγαλώνουν και τελειώνει στην έκλειψη του φωτός. Το φθινόπωρο είναι η τελευταία δύναμη της ζωής.

Ποτέ οι χυμοί δεν είναι τόσο πυκνοί όσο τις μέρες των κίτρινων φύλλων.

Η φθορά βέβαια θα κερδίσει - αλλά ωραίος ο χρυσός της δύσης!

Απαισιόδοξος; Αγαπώ την (μαχόμενη) απαισιοδοξία μου. Μπορεί να μην είναι ευχάριστη, είναι όμως έντιμη. Δεν κοροϊδεύω κανένα, ούτε καν τον εαυτό μου.

Σίγουρα, δεν την συνιστώ σε όλους. Δεν αντέχεται εύκολα. «Ο άνθρωπος δεν σηκώνει πολλή πραγματικότητα», γράφει ο Έλιοτ.

Αλλά την λίγη που αντικρίζει, οφείλει να την σέβεται.


ΖΟΥΜΕ σε μιαν εποχή που παράγει, συσκευάζει, εμπορεύεται το ψέμα. Ζηλεύω τους παραγωγούς ψεύδους – αυτοί τουλάχιστον γνωρίζουν τι πουλάνε. Εμείς; Η αλήθεια έχει πολλά πρίσματα. Συνεχώς διασπάται. Οι πληροφορίες είναι άπειρες. Ο έντιμος δεν ξέρει αν ξέρει.

Και να ήθελα δεν θα μπορούσα να σας διαφωτίσω για τα μεγάλα θέματα, τα πρωτοσέλιδα. Γνωρίζω πολλές εκδοχές για το καθένα - αλλά όχι την μία.

Κάποτε την αλήθεια την ξεστομίζανε οι τρελοί του χωριού. Μα τώρα κι αυτοί εγκλωβίστηκαν. Ούτε η αλήθεια της τρέλας δεν έχει πέραση.

Γι αυτό, με αηδία και απόγνωση, ξεφεύγω από τα επίκαιρα θέματα. (Καλύτερα: "επίκαιρα ψέματα"). Επιστρέφω στις ανεπίκαιρες αλήθειες. Αυτές ισχύουν. Όπως το κίτρινο φύλλο. Δηλώνει μοίρα πανάρχαιη, νόμο σιδερένιο. Θα παρέλθουμε, όλοι, "οίοι φύλλων γενεή." Τρομοκράτες, γραφειοκράτες, όλοι φεύγουμε.

(Μακάριοι όσοι ελπίζουν σε μελλοντικές ζωές και παραδείσους! Πάντως, αν μπορούσα να πιστέψω, θα διάλεγα το όραμα του Μωάμεθ. Ουρί και πιλάφια με θέλγουν περισσότερο από ασώματες ψαλμωδίες.)


ΑΣ ΜΗΝ ΑΚΟΝΙΖΟΥΝ τους κονδυλοφόρους "οι τα φαιά φορούντες". Δεν είμαι άπιστος – κυρίως δύσπιστος. Εικάζω. Ψάχνω. Ρωτάω. Όμως το φύλλο παραμένει πραγματικό και αμείλικτο.

Μαραίνεται αλλά θυμάται την άνοιξη. Πεθαίνει αλλά περιμένει την άνοιξη. Κι ας μην το αφορά. Θα είναι εκεί άλλα φύλλα, πράσινα, νέα. Κάτι θα’ χει συμβάλλει κι αυτό στην παρουσία τους. Έστω μόνο σαν λίπασμα.


ΤΑ ΞΕΡΑ ΦΥΛΛΑ. Ποιητές, χρονογράφοι, τραγουδοποιοί – χρόνια τώρα. Σε σημείο να μην τολμάς να πλησιάσεις το θέμα. Κοινότοπο. (Ε! κι έπειτα; Όλα τα μεγάλα θέματα είναι κοινότοπα - αλλά πρωτότυπος ο εκάστοτε άνθρωπος.)

Κάθε φορά το κίτρινο φύλλο είναι είδηση. Είναι νέο. Όπως κάθε γενεά που το αντιμετωπίζει. Όπως κάθε φθινόπωρο. Όλα ξανάρχονται. Τίποτα δεν είναι ίδιο.

Από καινούργια συναισθήματα και παλαιά κείμενα γεννήθηκε κι αυτό που έγραψα.

Κι ίσως κάποτε (μεγάλη τιμή) χρησιμέψει κι αυτό για λίπασμα.

Στο κάθε πράσινο φύλλο ζούνε όλα τα κίτρινα που λησμονήσαμε.




Οι φωτογραφίες από το "Φως των Ελλήνων" (1984). Το κείμενο από χρονογράφημα του 89.