Εκλογές. Και λοιπόν;

Αφιερωμένο στην μνήμη του Γιώργου Κουμάντου


Θα ξεκινήσω με μία σοφή φράση του Γ. Κ.:

«Χωρίς τυπική δημοκρατία, ούτε ουσιαστική δημοκρατία υπάρχει».

Αυτό για όσους απαξιώνουν τις εκλογές σαν μία τυπική και κενή διαδικασία, που δεν αλλάζει την ουσία των πραγμάτων. Ο Sartre έγραψε: “élections piège a cons” (εκλογές, παγίδα για βλάκες). Αλλά ο σοφός Popper έλεγε πως η δημοκρατία ορίζεται από το γεγονός ότι ο λαός μπορεί να διώξει μία κυβέρνηση και να ορίσει μίαν άλλη.

Έχουν λοιπόν σημασία οι εκλογές – όσο κι αν δεν είναι «το μεγάλο πανηγύρι της δημοκρατίας» (κλασικό κλισέ). Αλλά αυτές εδώ οι εκλογές, τι σημασία έχουν; Τι μπορούν να αλλάξουν;

Κατ’ αρχήν μπορούν να αλλάξουν κυβερνητική παράταξη. Χλωμό το βλέπω, οι πιθανότητες (και τα στοιχήματα) είναι, προς το παρόν, συντριπτικά υπέρ της ΝΔ.

Δεύτερον μπορούν να αλλάξουν την σύνθεση της Βουλής που, πιθανότατα, θα γίνει πεντακομματική.

Τρίτον θα μπορούσαν να αλλάξουν την συμπεριφορά της ίδιας της κυβέρνησης που, απαλλαγμένη από το φάσμα της επανεκλογής της, μπορεί να αψηφήσει λίγο το πολιτικό κόστος και να προχωρήσει σε μερικές πραγματικές μεταρρυθμίσεις.

Κι αυτό το βλέπω χλωμό. Ο άνθρωπος που υπέγραψε για τις ταυτότητες (είναι και ο λόγος που δεν θα τον ψηφίσω ποτέ) δεν φαίνεται να αντέχει στην σύγκρουση με ισχυρές αντιδραστικές δυνάμεις. Απολαμβάνει την εξουσία του σαν καλό γεύμα και προφυλάσσει την βολή του. Ούτε με τις συντεχνίες θα τα βάλει, ούτε με κατεστημένα συμφέροντα. Είπε την μεγάλη κουβέντα για τους «νταβατζήδες» και μετά βρέθηκε η παράταξή του μπλεγμένη σε δεκάδες σκάνδαλα.

Και ο αντίπαλος; Έχω γράψει συχνά για την απογοήτευσή μου. Μετά τα ανοίγματα του Γ. Π. προς ικανούς και φιλελεύθερους, είχα βγει και τον είχα υποστηρίξει δημόσια. Αλλά τελικά τον κατάπιε ο βάλτος του παλαιοκομματισμού. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο οπισθοδρομικός φαίνεται ο λόγος του και τόσο πιο ανύπαρκτος ο ίδιος. Κι εκεί καμία συγκρουσιακή διάθεση – να τα έχουμε καλά με όλους, και το βαθύ κόμμα και τα συνδικάτα – ακόμα και την εκκλησία… Η επιστροφή του Λαλιώτη ήταν η οριστική επιβεβαίωση της άτακτη υποχώρησης.

Από την Αριστερά δεν περιμένω απολύτως τίποτα – ο ΣΥΝ βουλιάζει στο χάος του και το ΚΚΕ παραμένει εντοιχισμένο στο μπετόν του.

Αλήθεια, εκείνη η φιλόδοξη «Φιλελεύθερη Συμμαχία», τι απόγινε;