Σάββατο, Φεβρουαρίου 18, 2012

Το ταξίδι της "Δυστυχίας"














«Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας» ξεκίνησε ένα μεγάλο ταξίδι. Κυκλοφορεί ήδη στα Γερμανικά σε μετάφραση Μάρως Μαριολέα από τον εκδοτικό οίκο Kunstmann. Μπορείτε να την βρείτε στο Amazon.de. Στις 9 Μαρτίου θα κυκλοφορήσει στη Γαλλία από τις εκδόσεις Payot σε μετάφραση Ευρυδίκης Trichon-Μιλσανή. Η αγγλική μετάφραση είναι του David Connolly. Ετοιμάζονται και άλλες εκδόσεις σε άλλες χώρες.

Ελπίζω αυτό το μικρό βιβλίο, γραμμένο πριν 40 χρόνια με αγάπη και πόνο, να μπορέσει να εξηγήσει τον τραγικό, αντιφατικό και δύσκολο χαρακτήρα του Έλληνα σε όλους τους φίλους αλλά και εχθρούς μας.

Η «Δυστυχία του να είσαι Έλληνας» μετά από 40 χρόνια…
Το 1972, στον καιρό της χούντας γεννήθηκε μέσα μου ένα κείμενο αγανάκτησης. Ένα από τα βιβλία εκείνα που δεν προγραμματίζεις να γράψεις – αλλά σου επιβάλλονται από τις συνθήκες. Σημειώσεις έγιναν αφορισμοί, αφορισμοί δέθηκαν σε ένα σύνολο και μία αφήγηση.
Το βιβλίο εκδόθηκε μετά την πτώση της δικτατορίας (πώς θα γινόταν αλλιώς;). Η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε σε δύο μέρες κι από τότε, επί 37 χρόνια, ανατυπώνεται συνέχεια. Σήμερα με συναντάνε άνθρωποι στο δρόμο και μου λένε: «Διάβασα το τελευταίο σας βιβλίο». Κι όταν ρωτάω ποιο, αναφέρουν: «Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας».
Μία πικρή σάτιρα για την τραγική μοίρα του Έλληνα ανάμεσα στο άμετρο «θέλω» και το ανίσχυρο «μπορώ», ανάμεσα στον εθνικό (και ατομικό) μύθο και την πραγματικότητα, ανάμεσα στο ένδοξο παρελθόν και το φτωχό παρόν, ανάμεσα στην (ποθητή και μισητή) Δύση και την καθ’ ημάς Ανατολή.

Το ότι έγινε διαχρονικό, αποδεικνύει πως το θέμα που θίγει είναι ριζωμένο βαθιά μέσα μας. Πρόκειται για την προβληματική ταυτότητα του Έλληνα. Από εκεί πηγάζει και η υπερβολή και η αβεβαιότητα και η επιθετικότητα και η μοιρολατρία. Ο βαλκάνιος χωρικός που μέσα σε χρόνο μηδέν μεταφέρθηκε από τον Μεσαίωνα στην Νεοτερικότητα, που φόρεσε ταυτόχρονα την περικεφαλαία του Περικλή (και της καθαρεύουσας) και το ημίψηλο του Φράγκου, δεν έχει συνέλθει ακόμα από το σοκ. Όσο δεν λύνονται οι εσωτερικές μας αντιφάσεις θα παραμένουμε δυστυχείς. Γιατί όπως ορίζει το βιβλίο στην πρώτη του σελίδα, η δυστυχία δεν είναι άλλο από την απόσταση ανάμεσα σε επιθυμία και πραγματικότητα.

Και η πρόσφατη κρίση δεν δείχνει τίποτα άλλο από την αδυναμία μας να προσαρμοστούμε σε έναν κόσμο που, κατά βάση, μας μένει ξένος… «Πάω στην Ευρώπη», «σπούδασα στην Ευρώπη», λέμε κάθε μέρα. Κι αν δεν είμαστε στην Ευρώπη – πού είμαστε;

Όπως γράφω και στο ειδικό υστερόγραφο για την Γερμανική έκδοση - για να επιβίωσουμε στον σύγχρονο κόσμο, πρέπει να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας.
__________________________________________________________

Φυσικά το βιβλίο κυκλοφορεί και στα Ελληνικά στην 30η του έκδοση. Η οποία είναι πανομοιότυπη με την εικονιζόμενη πρώτη. Μόνο ο εκδότης έχει αλλάξει.