Σε όσους με
κατηγορούν για όψιμο αντι-παπανδρεϊσμό θα ήθελα να υπενθυμίσω δύο πράγματα:
Η
τελευταία μου μεγάλη απογοήτευση ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου.
Μου ήταν πάντα συμπαθής – όπως άλλωστε και στους περισσότερους. Όταν έγινε αρχηγός σκέφθηκα ότι θα μπορούσε να φέρει κάτι καινούργιο. (Ο Καραμανλής είχε τελειώσει οριστικά για μένα από τη στιγμή που υπέγραψε για τις ταυτότητες). Όταν μάλιστα ο Γ. Π. έκανε την περίφημη διεύρυνση, φέρνοντας στο ΠΑΣΟΚ μερικά από τα πιο παραγωγικά και λαμπερά μυαλά της ελληνικής πολιτικής, ενθουσιάστηκα. Εγώ, που ποτέ δεν είχα στηρίξει ή ψηφίσει ΠΑΣΟΚ (ίσα-ίσα είχα γράψει και το πρώτο βιβλίο κριτικής), βγήκα στην «Ελευθεροτυπία» και έγραψα δύο κείμενα εγκωμιαστικά – πράγμα που δεν είχα κάνει ποτέ πριν για πολιτικό αρχηγό. (Υπάρχουν στα «Επίκαιρα»).
Και τι έγινε; Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν. Ο
Μάνος, ο Ανδριανόπουλος, ο Ανδρουλάκης, παροπλίστηκαν αμέσως μετά τις εκλογές.
Όχι μόνο δεν χρησίμευσαν (όπως νόμιζα) ως κινητήριες δυνάμεις της ανανέωσης –
αλλά κλείστηκαν στο ντουλάπι σαν αμαρτήματα που έπρεπε να ξεχαστούν. Ξαναείδαμε
τα ίδια πρόσωπα και ακούσαμε τον ίδιο ξύλινο λόγο της παλαιοπασοκικής
λαϊκίστικης ρητορείας. Μερικές ανανεωτικές αναλαμπές (όπως η υποψηφιότητα της
Καρα-Χασάν) δεν άλλαξαν τίποτα στην ουσία.
Ο Γιώργος Παπανδρέου ολισθαίνει προς την ανυπαρξία. Δεν μιλάω μόνο για τις δημοσκοπήσεις, όπου και το κόμμα του, αλλά κυρίως ο ίδιος, πέφτουν συνεχώς. Μιλάω για την παρουσία του (μάλλον θα έπρεπε να πω απουσία του). Όταν εμφανίζεται έχω μόνιμα την αίσθηση ότι συνεχώς έχει αλλού το νου του, ότι κάτι άλλο σκέπτεται. Σαν να είναι αφηρημένος και λίγο χαμένος. Ακόμα και οι οπαδοί του τον αντιμετωπίζουν ως εξωγήινο.
Οι επιλογές των συνεργατών του είναι από μέτριες ως αποτυχημένες. Πρόγραμμα συγκροτημένο δεν φαίνεται να υφίσταται, ούτε πολιτική γραμμή. Στα καυτά θέματα (παιδεία, οικονομία, εξωτερική πολιτική) υπάρχει απλώς ασάφεια. Τα πράγματα που λέει είναι συνήθως κοινοτοπίες. Αλλά και όταν πει κάτι ουσιαστικό, το χαντακώνει με την εκφορά του. (Η διαφορά από τον πατέρα του: Ο Α. Π. έλεγε ασήμαντα πράγματα με τέτοιο τρόπο που να φαίνονται σημαντικά. Ο γιος κάνει ακριβώς το αντίθετο).
Φοβάμαι πως αν δεν είχε το όνομα, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν θα έβγαινε ούτε βουλευτής.
Αρχές του 1983
(δεν είχε συμπληρωθεί ούτε ενάμιση χρόνος από την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία)
είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο μου: «Η Χώρα του Εδώ και Τώρα». Ήταν μία σκληρή,
σαρκαστική κριτική της Πράσινης Εισβολής και του ηγέτη της. Το βιβλίο μπήκε στις
λίστες των μπεστ-σέλερ, έκανε επανωτές εκδόσεις, πούλησε δεκάδες χιλιάδες
αντίτυπα. Μετά το απέσυρα γιατί δεν μου αρέσει να κυκλοφορούν βιβλία μου με
επικαιρικό χαρακτήρα. (Πριν από αυτό, για τον ίδιο λόγο, είχα αποσύρει το βιβλίο «Παρακμή και Πτώση
της Νέας Δημοκρατίας» που είχε κυκλοφορήσει το 1981).
Τον Ιούλιο του 2006, σε αυτό το blog (doncat), έγραψα ένα κείμενο με τίτλο: Ηγετικό Αδιέξοδο. Ένα μεγάλο μέρος του ήταν αφιερωμένο στον Γιώργο Παπανδρέου. Το αντιγράφω:
Τον Ιούλιο του 2006, σε αυτό το blog (doncat), έγραψα ένα κείμενο με τίτλο: Ηγετικό Αδιέξοδο. Ένα μεγάλο μέρος του ήταν αφιερωμένο στον Γιώργο Παπανδρέου. Το αντιγράφω:
Η
τελευταία μου μεγάλη απογοήτευση ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου.Μου ήταν πάντα συμπαθής – όπως άλλωστε και στους περισσότερους. Όταν έγινε αρχηγός σκέφθηκα ότι θα μπορούσε να φέρει κάτι καινούργιο. (Ο Καραμανλής είχε τελειώσει οριστικά για μένα από τη στιγμή που υπέγραψε για τις ταυτότητες). Όταν μάλιστα ο Γ. Π. έκανε την περίφημη διεύρυνση, φέρνοντας στο ΠΑΣΟΚ μερικά από τα πιο παραγωγικά και λαμπερά μυαλά της ελληνικής πολιτικής, ενθουσιάστηκα. Εγώ, που ποτέ δεν είχα στηρίξει ή ψηφίσει ΠΑΣΟΚ (ίσα-ίσα είχα γράψει και το πρώτο βιβλίο κριτικής), βγήκα στην «Ελευθεροτυπία» και έγραψα δύο κείμενα εγκωμιαστικά – πράγμα που δεν είχα κάνει ποτέ πριν για πολιτικό αρχηγό. (Υπάρχουν στα «Επίκαιρα»).
Ο Γιώργος Παπανδρέου ολισθαίνει προς την ανυπαρξία. Δεν μιλάω μόνο για τις δημοσκοπήσεις, όπου και το κόμμα του, αλλά κυρίως ο ίδιος, πέφτουν συνεχώς. Μιλάω για την παρουσία του (μάλλον θα έπρεπε να πω απουσία του). Όταν εμφανίζεται έχω μόνιμα την αίσθηση ότι συνεχώς έχει αλλού το νου του, ότι κάτι άλλο σκέπτεται. Σαν να είναι αφηρημένος και λίγο χαμένος. Ακόμα και οι οπαδοί του τον αντιμετωπίζουν ως εξωγήινο.
Οι επιλογές των συνεργατών του είναι από μέτριες ως αποτυχημένες. Πρόγραμμα συγκροτημένο δεν φαίνεται να υφίσταται, ούτε πολιτική γραμμή. Στα καυτά θέματα (παιδεία, οικονομία, εξωτερική πολιτική) υπάρχει απλώς ασάφεια. Τα πράγματα που λέει είναι συνήθως κοινοτοπίες. Αλλά και όταν πει κάτι ουσιαστικό, το χαντακώνει με την εκφορά του. (Η διαφορά από τον πατέρα του: Ο Α. Π. έλεγε ασήμαντα πράγματα με τέτοιο τρόπο που να φαίνονται σημαντικά. Ο γιος κάνει ακριβώς το αντίθετο).
Φοβάμαι πως αν δεν είχε το όνομα, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν θα έβγαινε ούτε βουλευτής.
Αυτά
έγραφα στις 17.7.2006 – πριν έξη χρόνια. Και λυπάμαι που, για άλλη μία φορά,
ήμουν καλός μάντης κακών.
