Έχω ξαναγράψει γι αυτό το θέμα – χωρίς να πάρω ποτέ απάντηση. Ποιο θέμα; Η χρήση από κρατικούς οργανισμούς ή από κρατικά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, κειμένων από βιβλία συγγραφέων, χωρίς ούτε καν να ζητήσουν την άδειά τους (ή των κληρονόμων τους) και χωρίς φυσικά να πληρώσουν δικαιώματα για την χρήση αυτή.
Η πειρατική αυτή πράξη τεκμηριώνεται και νομικά. Το σχετικό
άρθρο του οργανισμού πνευματικής ιδιοκτησίας (ΟΠΙ): «Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του
δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή σε εκπαιδευτικά βιβλία, που
χρησιμοποιούνται ως βιβλία διδασκαλίας για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια
εκπαίδευση εγκεκριμένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από
άλλο αρμόδιο υπουργείο κατά το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα, έργων του λόγου
ενός ή περισσοτέρων συγγραφέων νομίμως δημοσιευμένων, που αποτελούν μικρό τμήμα
της συνολικής δημιουργίας του καθενός από αυτούς. Η ρύθμιση αυτή αφορά μόνο την
έντυπη αναπαραγωγή».
Δεν γνωρίζω αν η διάταξη αυτή είναι σύμφωνη με την σύμβαση
της Βέρνης/ Παρισίων κι αν δεν καταπατάει πνευματικά, ηθικά αλλά και
συνταγματικά δικαιώματα.
Φέτος προέκυψε νέα εφαρμογή αυτού του νόμου – αυτή την φορά
από την «αδελφή» Κύπρο. Στο βιβλίο της Β’ Γυμνασίου περιλαμβάνεται ένα
πολυσέλιδο κείμενο από το βιβλίο μου «Η Τέλεια Διαδρομή» (εκδόσεις Opera –
υπάρχει και πλήρης βιβλιογραφική αναφορά στο τέλος του κειμένου) χωρίς να
ζητηθεί σχετική άδεια αναδημοσίευσης.
(Όποιος θέλει να διαβάσει το κείμενο θα το βρει, με όλα τα
άλλα του βιβλίου, στο Διαδίκτυο στην θέση: http://archeia.moec.gov.cy/sm/13/vivlio_mathiti_b_gymn_2014.pdf).
Δεν είναι η πρώτη φορά. Από αναφορές τρίτων ξέρω ότι έχουν
κατά καιρούς συμπεριληφθεί τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά κείμενά μου σε
διδακτικά βιβλία – του Ελληνικού Κράτους αυτή τη φορά.
Είναι και θέμα
αξιοπρέπειας. Τι θα πάθαινε το εκάστοτε κράτος αν απλώς υποχρέωνε τους
ανθολόγους που μαζεύουν τα κείμενα (οι
οποίοι βέβαια πληρώνονται) να παρουσιάζουν και μία άδεια χρήσης – από τον
συγγραφέα, τον εκδότη ή τον ατζέντη του. Ας αφήσουμε το θέμα πληρωμής
δικαιωμάτων…
Αλλά υπάρχουν και άλλα. Προ καιρού με ειδοποίησαν ότι
ραδιοφωνική εκπομπή της ΕΡΤ είχε βασιστεί σε κείμενό μου από το βιβλίο μου: «Το
Φως των Ελλήνων». Ο γνωστός που με ειδοποίησε μου είπε ότι είχε αναγγελθεί και
επανάληψη της μετάδοσης – κι έτσι μπόρεσα να την ακούσω και εγώ. Πράγματι το
κείμενο ήταν δικό μου. Αναζήτησα την κυρία Χ. που είχε κάνει την εκπομπή και η
αντίδρασή της ήταν κάπως έτσι: «Έχετε δίκιο, αλλά στην Κρατική Ραδιοφωνία δεν
ζητάμε άδειες, ούτε πληρώνουμε δικαιώματα».
Φαίνεται ότι και εδώ ισχύει ο πειρατικός νόμος – παρόλο που
η ΕΡΑ δεν είναι …εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Είναι που είναι πένητες οι Έλληνες συγγραφείς, το κράτος
αντί να τους ενισχύει, τους αγνοεί και ουσιαστικά τους εκμεταλλεύεται!
Αυτή τη στιγμή η Εταιρία Συγγραφέων – το πιο σοβαρό και
μεγαλύτερο σωματείο του κλάδου (ιδρυτής
και πρώτος επίτιμος πρόεδρος ο Οδυσσέας Ελύτης) κυριολεκτικά λιμοκτονεί. Με τις
απαγορεύσεις του κορονοϊού δεν μπορεί ούτε εκδηλώσεις να κάνει, ούτε καν μία
γενική συνέλευση για να εισπράξει τις συνδρομές των μελών της. Δεν έχει χρήματα
να πληρώσει ούτε την μοναδική της υπάλληλο, ούτε το ρεύμα και το τηλέφωνο.
Κάποτε το κράτος της έδινε μία επιχορήγηση που σύντομα καταργήθηκε.
Αγαπητή κυρία Μενδώνη γνωρίζω ότι το υπουργείο Πολιτισμού
είναι φτωχό. Αλλά το κράτος χρωστάει πολλά στους συγγραφείς που τους καταπατά
επί χρόνια (νομίμως!) τα δικαιώματα. Δώστε μία έκτακτη ενίσχυση στην Εταιρία
Συγγραφέων να βγει από το αδιέξοδο!
Πάντως το δικό μας κράτος δεν μοιάζει να αγαπάει τους
συγγραφείς του…
