Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 21, 2011

Ποιητές του φθινοπώρου










Λίγα πράγματα πια έρχονται στην ώρα τους, αλλά το φθινόπωρο εφέτος έφτασε με ακρίβεια ελβετικού τρένου. Η 21η Σεπτεμβρίου, φθινοπωρινή ισημερία,  επίσημη ημερομηνία έναρξης της τρίτης εποχής, αναγγέλθηκε με – τι άλλο – ένα πρωτοβρόχι.
  
«Με την πρώτη σταγόνα της βροχής, σκοτώθηκε το καλοκαίρι».
Υπερβολές, Οδυσσέα Ελύτη. Έχουμε ακόμα πολύ θέρος μπροστά μας – τουλάχιστον ως τον Αη Δημήτρη και το «μικρό καλοκαιράκι» του. Αλλά κάθε εδομάδα το φθινόπωρο θα κερδίζει έδαφος. Χαμηλότερη θερμοκρασία, μικρότερη μέρα, λιγότερο φως.

Οι φίλοι μου στην Αυστραλία υποδέχονται την άνοιξη. Εμείς, αν κρίνω από τις ειδήσεις, μπαίνουμε σε βαρύ χειμώνα. Περικοπές, χρεοκοπία, CDS και spreads. Για το φθινόπωρο θα μιλάμε τώρα;

Κι όμως είναι εκεί οι εποχές, και η φύση  δεν ασχολείται με τις έγνοιες των ανθρώπων. Ξετυλίγει τα δικά της πανοράματα: ηλιοβασιλέματα, τυφώνες και θύελλες, καταιγίδες και ανέμους, ηλιοφάνεια και γαλήνη. Καμιά φορά ρίχνει ένα σεισμό για να μας θυμίσει πόσο ασήμαντοι είμαστε.

Παλιά το φθινόπωρο ήταν η εποχή των μελαγχολικών ποιητών. Που αγαπούσαν φθίνουσες δέσποινες όπως τις ήθελε ο Αχιλλέας Παράσχος: «Με είκοσι φθινόπωρα, με άνοιξιν καμίαν».

Ο Ρομαντισμός πέρασε. Κανείς δεν διαβάζει πια Παράσχο (δίκαια – κι ας του έχουν χαρίσει τόσους δρόμους). Αλλά άδικο να μην διαβάζει κανείς Χατζόπουλο, Πορφύρα, Τέλλο Άγρα, Μαλακάση, Παπαντωνίου. (Αχ, εκείνη η φθινοπωρινή «Γυναίκα στο Πάρκο» με τον υπέροχο στίχο: «…θάλασσα του ανεκπλήρωτου που τόσα μου κρατεί»).

Κι ο μοναχικός Λαπαθιώτης έγραψε ένα «Τραγούδι το φθινόπωρο». Τελειώνει έτσι:
Σ΄ αγάπησα φθινόπωρο, την ώρα που τα φύλλα
πέφτουν κι αφήνουν τα κλαριά, κι είναι τα βράδια μόνα.
Μ’ αλήθεια να σ’ αγάπησα – ή μην είν’ η ανατριχίλα
του ερχόμενου χειμώνα;