Αντισημίτες – νυν και αεί;

Βαρέθηκα να βλέπω την Ελλάδα τελευταία σε όλες τις διεθνείς λίστες. Ψάχνοντας για πρωτιά, πέτυχα μία πολύ δυσάρεστη. Όπως τεκμηριώνουν τα στοιχεία, είμαστε πανευρωπαϊκά πρώτοι στον αντισημιτισμό. Σύμφωνα με έρευνα της ADL Global, που έγινε το 2014, το 69% των Ελλήνων τρέφει αντισημιτικές απόψεις. Η έρευνα αυτή επιβεβαιώθηκε από άλλη, του 2017, που έγινε από Έλληνες και ξένους επιστήμονες κάτω από την επιστασία του ιδρύματος Χάινριχ Μπελ σε αντιπροσωπευτικό δείγμα χιλίων ατόμων.  Από αυτούς το 75% δηλώνουν βέβαιοι ότι οι Εβραίοι εκμεταλλεύονται το Ολοκαύτωμα για ίδιον όφελος, ενώ το 71% πιστεύουν ότι οι Εβραίοι «έχουν μεγάλη εξουσία», είτε ως πολίτες, είτε ως κράτος, ή ως επιχειρηματίες.

Πολύ κοντά σε αυτή τη διαπίστωση είναι η άποψη που θα ακούσετε από κάθε δεύτερο ταξιτζή ότι: «οι Εβραίοι κυβερνούν τον κόσμο».

Το γιατί είμαστε τόσο αντισημίτες δεν το φώτισαν οι έρευνες. Έχει βέβαια μία αντισημιτική παράδοση η αρχαϊκή Ορθοδοξία μας, που χρόνια καταριέται τους Εβραίους μέσα στις εκκλησίες.  Μπορεί όμως να φανταστούμε πως είναι μία ακόμα εκδήλωση της αντιρρητικής μας κουλτούρας. Είμαστε γενικώς αντί: αντισυστημικοί, αντιδυτικοί, αντιευρωπαίοι, αντιγερμανοί, αντιαμερικανοί, κλπ. (Μόνον αντί-ρώσοι δεν είμαστε. Παραμένουμε, αιώνες τώρα, θαυμαστές του «ξανθού γένους»). Επίσης είμαστε πρώτοι στην συνομωσιολογία. Το 80% των Ελλήνων (έρευνα DiaNEOsis) πιστεύει πως η ζωή μας κατευθύνεται από μυστικά ξένα κέντρα. Ε, λοιπόν Εβραίοι και συνωμοσίες ταιριάζουν απόλυτα. Νομίζω μάλιστα ότι είμαστε από τις λίγες Ευρωπαϊκές χώρες όπου κυκλοφορεί ελεύθερα το πλαστογράφημα της Τσαρικής «Οχράνα» με τον τίτλο «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών». Εκεί τεκμηριώνεται – με φανταστικά επιχειρήματα – η άποψη πως «οι Εβραίοι κυβερνούν τον κόσμο».

Δεν φτάνει που είμαστε οι πρώτοι αντισημίτες αλλά έχουμε κατασκευάσει και εκεί τον μύθο μας. Ότι δήθεν οι Έλληνες ήταν φίλοι των Εβραίων και στην Κατοχή βοήθησαν πολλούς να αποφύγουν το Ολοκαύτωμα.

Το πόσο πολλούς «βοηθήσαμε» το τεκμηριώνουν οι στατιστικές. Μόνο 20% σώθηκαν στην Ελλάδα – η δεύτερη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη. Οι Δανοί έσωσαν το 98,5%. Ακόμα και μέσα στην Γερμανία γλύτωσε το 45%! Στην Ζάκυνθο όμως  Μητροπολίτης και Δήμαρχος κατάφεραν να κρύψουν όλους τους Εβραίους, δείχνοντας ότι θα μπορούσαμε καλύτερα.

Θυμάμαι πριν είκοσι χρόνια, όταν μίλησα στην τελετή για τα εγκαίνια του Εβραϊκού Μουσείου της Αθήνας, μετά τους πολιτικούς (που αναμάσησαν τους γνωστούς  μύθους) είπα δυσάρεστες αλήθειες. Έζησα την πιο συγκινητική, πιο ευεργετική εμπειρία της ζωής μου. Όταν τελείωσα, πάνω από χίλιοι άνθρωποι, όρθιοι, δεν σταματούσαν να χειροκροτούν.

Ο τίτλος της ομιλίας μου ήταν: «2000 χρόνια μοναξιάς». Και έκλεινε με αυτά τα λόγια: «Τώρα οι Εβραίοι της Ελλάδας μας ανοίγουν το σπίτι τους, το σπίτι της παράδοσής τους. Κι όχι μόνο το σπίτι – μας προσκαλούν στα άδυτα της πίστης τους, στις συναγωγές τους, όπως έχουν σωθεί μέσα στο πολύτιμο μουσείο τους. Μας δείχνουν την τέχνη τους, την λατρευτική αλλά και την καθημερινή. Είναι μία ευκαιρία να τους γνωρίσουμε – έστω και μετά από δύο χιλιάδες χρόνια. Είναι μία ευκαιρία για να μπούμε στο παραμύθι – τραγικό παραμύθι – της ιστορίας τους. Και να τους πούμε, πως, όσο κι αν πολλές φορές τους πληγώσαμε, τους θέλουμε εδώ, κοντά μας. Είναι, μαζί με μας, ο πιο αρχαίος, ο πιο σοφός, αλλά και ο πιο κατατρεγμένος λαός του κόσμου. Καιρός να λήξουν τα δύο χιλιάδες χρόνια μοναξιάς».

Μπράβο λοιπόν στον Σταύρο Ζουμπουλάκη και στον Γιάννη Μπουτάρη που τόλμησαν κι αυτοί να πουν δυσάρεστα πράγματα. Και στους εθνικιστές – ρατσιστές μας λέω: ισχύει πάντα η εκείνη η ρήση του Σολωμού που συχνά αναφέρεται, αλλά σχεδόν ποτέ δεν τηρείται. Τίποτα πιο εθνικόν από το αληθές!

Δολοφονική επικαιρότητα

Να γράφεις σε εφημερίδα στην Ελλάδα… Να γράφεις σε εβδομαδιαία εφημερίδα, που σημαίνει να παραδίδεις το κείμενο τρεις ημέρες πριν την κυκλοφορία της. Να μην γράφεις ρεπορτάζ ή πολιτική ανάλυση – αλλά προσωπική στήλη-σχόλιο, μέσα σε ένθετο που προσδιορίζει το περιεχόμενό του με έναν υπότιτλο: «Ιδέες – γράμματα – επιστήμες».

Να γράφεις παραδείγματος χάριν στο «Βήμα», στο ένθετο «νέες εποχές». Γύρω από το δικό σου κείμενο δημοσιεύονται συνεργασίες διακεκριμένων πανεπιστημιακών, συγγραφέων, λόγιων, στοχαστών.

Να βρίσκεσαι σε μία περίεργη, νόθα σχέση με την επικαιρότητα. Να μην είσαι υποχρεωμένος να την ακολουθείς – αλλά να μην δύνασαι να την αγνοήσεις ολότελα.  Αλλιώς κινδυνεύεις να εισπράξεις από τον αναγνώστη μία αντίδραση του τύπου: «εδώ κινδυνεύουμε να βρεθούμε σε πόλεμο με την Τουρκία, κι εσύ μας αραδιάζεις φιλοσοφίες!»

Κι όμως η δουλειά σου είναι να «αραδιάζεις φιλοσοφίες». Έστω, την «καθημερινή ιστορία της ζωής και τη φιλοσοφία της», όπως όριζε ο Παύλος Νιρβάνας το χρονογράφημα  (που σήμερα ονομάζεται μπλογκ). Δηλαδή να προσπαθείς, όσο γίνεται, να προβληματίζεσαι, να στοχάζεσαι, να αναλύεις βαθύτερα τα αίτια και τους μηχανισμούς της πραγματικότητας.

Κι ενώ, λοιπόν, έχεις επεξεργαστεί ένα κείμενο, το έχεις ξαναδουλέψει δύο και τρεις φορές και το έχεις στείλει εγκαίρως στο έντυπό σου, ξαφνικά εισβάλει ο Ιβάν ο Τρομερός με την κουμπούρα – και σε μία στιγμή το κείμενό σου είναι ξεπερασμένο, άσχετο, παρωχημένο. Όλος ο κόσμος συζητάει, αναλύει, εξετάζει το επίκαιρο, άκρως εντυπωσιακό γεγονός κι εσύ ομιλείς – έστω, ποιητικά ή βαθυστόχαστα, περί ανέμων και υδάτων.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΕΙΣΜΟΣ! ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ! ΡΙΖΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ! 

Στο χώρο του Τύπου και των ΜΜΕ, η καυτή επικαιρότητα βασιλεύει. Μπορεί να επισκιάσει ή και να ακυρώσει το πιο ωραίο και σημαντικό κείμενο. Σκεφθείτε: πριν εκατόν είκοσι χρόνια, όταν ο Παπαδιαμάντης δημοσίευε σε εφημερίδες τα διηγήματά του, πόσοι αναγνώστες θα πρόσεχαν ένα ταπεινό αφήγημα του Σκιαθίτη, όταν στην πρώτη σελίδα φωνασκούσε οκτάστηλος τίτλος με πολλά θαυμαστικά, που αφορούσε χρεοκοπία ή πόλεμο;

(Ο Παπαδιαμάντης θα έπαιρνε την εκδίκησή του – οριστική όμως –  χρόνια μετά).

Έτσι λοιπόν γράφεις, ακροβατώντας ανάμεσα σε επικαιρότητα και αιωνιότητα, και συνήθως πέφτεις μεταξύ των δύο – στο κενό.

ΟΧΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ!

Η πρωτοσέλιδη φωτογραφία δείχνει ένα τεράστιο πανό. Φαίνονται πεντακάθαρα οι λέξεις:

«ΛΕΜΕ ΟΧΙ σε κάθε καινοτομία-πλατφόρμα, που κλέβει το ταξί και τη χώρα μας!».

Είναι από την προχθεσινή διαδήλωση των ταξιτζήδων.

Δεν θα με απασχολήσει εδώ το πρόβλημα των ταξί. Αλλά αυτές οι λέξεις: «ΟΧΙ σε κάθε καινοτομία!» κάτι μου έκαναν.

Ξαφνικά είδα μπροστά μου όλο το πρόβλημα της Ελλάδας σε τρεις φράσεις. 

1. «΄Οχι στην καινοτομία!»

(Τι τις θέλεις, βρε αδελφέ, τις καινοτομίες. Να ξεβολευτούμε όλοι – να μαθαίνουμε καινούρια δύσκολα πράγματα. Καλά δεν είμαστε κι έτσι;). 

2.    «Όχι στην καινοτομία που μας ζημιώνει!»

(Μήπως όμως ωφελεί κάποιους άλλους; Και μήπως εκείνοι είναι περισσότεροι; Π. χ. οι πελάτες των ταξί; Θα είχε τόση παγκόσμια επιτυχία η Uber, αν δεν εξυπηρετούσε καλύτερα το σύνολο;). 

3.  «Τα κεκτημένα είναι ιερά!»

(Εδώ είναι όλοι σύμμαχοι: δικαστές, ένστολοι, κρατικοί και δημοτικοί υπάλληλοι – ακόμα και οι παρανομούντες αναρχικοί. Δεν είναι κεκτημένο το άβατο των Εξαρχείων;).

Η Ελλάδα είναι μία χώρα που μισεί τις αλλαγές και τις καινοτομίες. Το δημοφιλέστερο σύνθημα ήταν το «Όπισθεν ολοταχώς!» του μακαριστού Χριστόδουλου. Το εφάρμοσε πιστά η σημερινή κυβέρνηση.

Πάρτε τα ΑΕΙ. Η πιο προοδευτική και καινοτόμος στιγμή στην ιστορία τους ήταν ο «νόμος Διαμαντοπούλου».  Ψηφίστηκε με ιστορικά μεγάλη πλειοψηφία από ολόκληρη τη Βουλή.

Οι μετέπειτα κυβερνήσεις – και ιδίως η σημερινή – τον ξεπάτωσαν κομμάτι-κομμάτι. Επανήλθε το άσυλο, ξαναφάνηκαν οι αιώνιοι φοιτητές και εκδιώχθηκαν τα συμβούλια, με τα παγκοσμίως διαπρεπή τους μέλη, πριν καν προλάβουν να συνεισφέρουν.

Τα συνδικάτα, που αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τον Δημόσιο Τομέα, δίνουν ηρωικές μάχες εναντίον των μεταρρυθμίσεων. Αδιαφορούν εντελώς για το κοινωνικό σύνολο –  κόπτονται μόνο για τα προνόμια των συνδικαλιστών και των πελατών τους. Ο Γιάννης Μαρίνος, πριν από πολλά χρόνια, τα είχε αποκαλέσει: «εσωτερικό στρατό κατοχής».

(Ακόμα πληρώνουμε, όλοι οι Έλληνες φορολογούμενοι, 600 εκατομμύρια Ευρώ το χρόνο για το συνταξιοδοτικό ταμείο της ΔΕΗ!).

Και επειδή ο Δημόσιος Τομέας και οι ΔΕΚΟ αποτελούν το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής αλλά και κοινωνικής μας ζωής, έχουν καταφέρει να σαμποτάρουν την εφαρμογή όλων των μεταρρυθμίσεων. Δεν πάει να ψηφίζονται τα μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια των μνημονίων – ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ!

Είναι φυσικό. Κάθε μεταρρύθμιση, κάθε αλλαγή, κάποιον ενοχλεί, κάποιον ζημιώνει, κάποιον ξεβολεύει. Τι είπατε; Ωφελεί το σύνολο; Αλλά το σύνολο δεν είναι οργανωμένο ούτε κατεβαίνει στους δρόμους. Ούτε είναι πελάτης κανενός. Άρα παραμένουμε στάσιμοι – πράγμα που σήμερα σημαίνει οπισθοδρομικοί.

(Με την ευκαιρία: τι θα γίνει με την καύση των νεκρών; Δώδεκα χρόνια μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου – ούτε ένα αποτεφρωτήριο! Δεν βιάζομαι – αλλά, όσο ζω, θα το υπενθυμίζω…).

Εδώ είναι βαθιά Ανατολή. Κυβερνάνε μουλάδες και πασάδες. Συντεχνίες και μαφίες. Οι μισοί ατενίζουν προς την δοξασμένη αρχαία Ελλάδα και οι άλλοι προς τον Μεγάλο Οκτώβρη του 1917. 

Όλοι προς τα πίσω. Τι μας λέτε τώρα για …καινοτομίες; Η ψηφιακή εποχή μας προσπέρασε ήδη, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση θα μας παρακάμψει. Τα Βαλκάνια καλπάζουν – δείτε τη Ρουμανία – ενώ  εμείς…

…ΕΝΔΟΞΩΣ ΠΡΟΧΩΡΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΙΚΑ – ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΙΣΘΕΝ!

ΗΓΕΤΗΣ;

Έγινες Αρχηγός. Πρόεδρος. Πρωθυπουργός. Κορυφαίος.

Ηγέτης, έγινες;

Βρέθηκες (χωρίς πολύ κόπο) επικεφαλής. Αναμφισβήτητος. Κυρίαρχος. Αφεντικό.

Ηγέτης έγινες;

Είχες το ένστικτο της επικράτησης. Με όλα τα μέσα. Πλάγια και μη. Μέσα στην ζούγκλα έπαιζες με όλους και με όλα – χωρίς ενδοιασμούς ή ενοχές. Επικρατούσες χαμογελώντας.

Χαρισματικός; Σίγουρα. Αλλά ηγέτης;

Γεννημένος σοφιστής, ήξερες πάντα να ανατρέπεις επιχειρήματα («τον ήσσονα λόγον κρείττω ποιείν») και στην έσχατη ανάγκη ανέτρεπες και τον εαυτό σου.

Δούλευες με την διαίσθηση και το ένστικτο – όχι με τον νου. Η ενδοσκόπηση και ο στοχασμός δεν ήταν ο χώρος σου. Το ταλέντο σε οδήγησε ψηλά – αλλά τώρα χρειάζεται κάτι περισσότερο από ταλέντο.

Τώρα έρχεται η ώρα της αλήθειας. Θα την αντέξεις – ή θα την κρύψεις κι από τον εαυτό σου;

Δύσκολο πια να γίνεις ηγέτης, όταν τόσον καιρό έπαιζες μόνο τον ρόλο του…

Ηγέτης είναι αυτός που πάνω από τον εαυτό του, βάζει τους άλλους. Που υπάρχει για τους άλλους. Αυτός που δεν θέλει μόνο να κερδίσει – αλλά να προσφέρει. Αυτός που περισσότερο κι από την εξουσία, νοιάζεται για την υστεροφημία. Βλέπει μακριά για τον τόπο του κι τον εαυτό του.

Πριν κάνει το πρώτο βήμα έχει κατέβει στα έγκατα της συνείδησής του και έχει αντιμετωπίσει την δική του εσωτερική πραγματικότητα με απόλυτη ειλικρίνεια και εντιμότητα. Χωρίς να χαρίζεται ούτε στον εαυτό του.

Ηγέτης είναι ο συνειδητός – όχι ο ταλαντούχος.

Ηγέτης είναι ο σοφός – όχι ο δημοφιλής.

Ηγέτης είναι ο θεληματικός – όχι ο παρορμητικός.

Ο τόπος αυτός είχε δύο πραγματικούς ηγέτες και δύο που δεν ολοκλήρωσαν. Ο Καποδίστριας δεν πρόλαβε. Ούτε ο Τρικούπης, παρόλο που έδωσε πολλά. Δεν τον άφησαν.

Οι πραγματικοί ηγέτες ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Αλλά το δικό σου πρότυπο είναι ο κακός μας δαίμων. Ο κορυφαίος στην σειρά των δημαγωγών – ο πιο ταλαντούχος και καταστροφικός.

Για να ηγηθείς ενός λαού, χωρίς να τον παραπλανήσεις, πρέπει να αντέχεις τις σκληρές και δυσάρεστες αλήθειες. Και να του τις λες.  

Πρέπει, πριν να κοιτάς έξω, να κοιτάς ένδον.

Μία θέα που υποθέτω ότι ελάχιστα γνωρίζεις – και μάλλον φοβάσαι.

Τώρα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο τόσο δύσκολο και επίμαχο, που δεν αρκεί το ταλέντο και η δεξιοτεχνία του πολιτικού ταχυδακτυλουργού.

Γιατί τώρα, από το άδειο καπέλο, δεν αρκεί να βγάλεις ένα τρομαγμένο κουνέλι – αλλά μία κομματιασμένη και κατασπαραγμένη Ελλάδα.

Κι αλίμονο! Δεν υπάρχει πια ο «Θεός της Ελλάδος», για να «βάλει το χέρι του»…