Καλά το είπαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ιερείς στον Σόλωνα: «Ω Σόλων, Σόλων, Έλληνες αεί παίδες εστέ». Πριν εικοσιεπτά αιώνες το είπαν – αλλά ισχύει ακόμα.
Αν υπάρχει ένας χαρακτηρισμός που ταιριάζει στις αντιδράσεις μας τα τελευταία χρόνια είναι ο παιδισμός. Σαν κακομαθημένα παιδιά που τους παίρνουν τα παιχνίδια και τους υποχρεώνουν να μελετήσουν, θυμώνουμε με τους «μεγάλους» και τους βρίζουμε. Περιμένουμε από όλους να μας αγαπούν και να παραβλέπουν τις αταξίες μας. Για τις οποίες φταίνε πάντα οι άλλοι. Έτσι και κάποιος μας επιπλήξει γι αυτές, είναι μισέλληνας.
Από κει και πέρα το συναίσθημα και οι ηρωικές υπερβολές οργιάζουν: Οι Τροϊκανοί γίνονται τύρρανοι, οι Γερμανοί ναζιστική δύναμη κατοχής, η Ευρωπαϊκή Ένωση δυνάστες και δικτάτορες. Η απαίτηση να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας ονομάζεται εκβιασμός. Και η εύλογη αντίδραση των ξένων σε όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς (στην αρχή έκπληξη, μετά θυμηδία και μετά οργή) αποκαλείται ύβρις και εξευτελισμός της χώρας μας και μας οδηγεί σε ακόμα πιο βίαιες κινήσεις.
Κηρύσσουμε την επανάσταση και κάνουμε αντίσταση - σε ποιους;
Έχουμε καταλάβει ποιο είναι το πρόβλημα; Αν μπορούσαμε έστω και μία στιγμή να σκεφθούμε ψύχραιμα και να κατανοήσουμε τι μας συμβαίνει.
Μας υποχρέωσε κανείς να δανειστούμε; Φταίνε οι άλλοι που το χρέος μας χτύπησε παγκόσμιο ρεκόρ; Μας ανάγκασε κανείς να παραμελήσουμε την παραγωγή μας και να εισάγουμε τα πάντα; Οι αγρότες μας, που μετέτρεψαν τις επιδοτήσεις σε Τσερόκι και Καγιέν, το έκαναν παρά τη θέλησή τους; Το κύκλωμα του φαρμάκου γιατί ανέβασε τις δαπάνες στο διπλό του μέσου όρου της Ε.Ε.; Η Τρόικα ήρθε με στρατό κατοχής ή μήπως εμείς την καλέσαμε; Η Μέρκελ, για ποιο λόγο είναι υποχρεωμένη να μας στηρίζει οικονομικά – και την βρίζουμε ακόμα κι όταν το κάνει;
Τι είπατε; Θέλει να προστατεύσει τις εξαγωγές της Γερμανίας; Οι εξαγωγές της προς Ελλάδα είναι μόλις το 0,5% του συνόλου. Και οι τράπεζές της έχουν ήδη εκποιήσει τα ελληνικά ομόλογα.
Ας καταλάβουμε κάτι: η Ευρώπη μπορεί άνετα να ζήσει χωρίς την Ελλάδα. Το 2% είμαστε, ούτε θα το καταλάβουν πως φύγαμε. (Αυτάρεσκη πατριωτική υπερβολή είναι ότι η αποχώρηση μας θα οδηγήσει σε κλυδωνισμό ή κατάρρευση της Ε.Ε.).
Αντίθετα η Ελλάδα δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την Ευρώπη. Ιδιαίτερα τώρα που είναι αδύναμη και ευάλωτη. Ας αφήσουμε λοιπόν τα παιδιαρίσματα και τα πείσματα κι ας στρωθούμε στη δουλειά. Δεν θα μας σώσουν οι άλλοι – όμως μας παρέχουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να σωθούμε μόνοι μας. Αν το μπορούμε.
Παιδιαρίσματα οι απόψεις του ελληνικού λαού που μοιάζει να προτιμάει την χρεοκοπία από την ξένη βοήθεια; Μα, ναι. Ακριβώς αυτή η παιδαριώδης προτίμηση δείχνει την ανωριμότητα του λαού. Που άλλωστε γι αυτό το λόγο βυθίστηκε στην κρίση. Και που καταπίνει όσες θεωρίες συνομωσίας του σερβίρουν.
Και όχι, δεν ισχύει το λαϊκίστικο αξίωμα: «ο λαός έχει πάντα δίκιο».
Όλοι αυτοί οι βουλευτές που βγάζουν πατριωτικούς λόγους και αρνούνται την ψήφο, είναι «τζάμπα μάγκες» (μια φορά θα συμφωνήσω με τον Σαμαρά). Υπολογίζουν στο ότι η σύμβαση θα ψηφιστεί και κάνουν το μικρό τους σόου, μπας και διασωθούν στις εκλογές. Ο ύψιστος λαϊκισμός. Αψηφούν «γενναία» την χρεοκοπία γιατί υπολογίζουν ότι δεν έρθει. Αν όλα κρέμονταν από την δική τους ψήφο, αν ήξεραν πως αύριο έχαναν τις καταθέσεις τους, δεν έβρισκαν βενζίνα για τη λιμουζίνα τους και ψωμί για το σπίτι, θα σας έλεγα εγώ τι θα ψήφιζαν…
Υπερβάλλω; Κινδυνολογώ; Καθόλου. Ακόμα και ο κ. Βαρουφάκης, μέγας οπαδός της χρεοκοπίας, παραδέχεται ότι θα υπάρξει μία δύσκολη «περίοδος προσαρμογής» – χωρίς ποτέ να καθορίσει την χρονική της διάρκεια ούτε τα συγκεκριμένα προβλήματα που θα προκύψουν. Εύλογο, γιατί έτσι θα ακυρωνόταν η θεωρία του.
Σίγουρα το τρίτο Μνημόνιο έχει αρκετές και μεγάλες αδυναμίες. Απλώς η άλλη επιλογή είναι πολύ χειρότερη. Και μεταξύ δύο κακών…
Αν υπάρχει ένας χαρακτηρισμός που ταιριάζει στις αντιδράσεις μας τα τελευταία χρόνια είναι ο παιδισμός. Σαν κακομαθημένα παιδιά που τους παίρνουν τα παιχνίδια και τους υποχρεώνουν να μελετήσουν, θυμώνουμε με τους «μεγάλους» και τους βρίζουμε. Περιμένουμε από όλους να μας αγαπούν και να παραβλέπουν τις αταξίες μας. Για τις οποίες φταίνε πάντα οι άλλοι. Έτσι και κάποιος μας επιπλήξει γι αυτές, είναι μισέλληνας.
Από κει και πέρα το συναίσθημα και οι ηρωικές υπερβολές οργιάζουν: Οι Τροϊκανοί γίνονται τύρρανοι, οι Γερμανοί ναζιστική δύναμη κατοχής, η Ευρωπαϊκή Ένωση δυνάστες και δικτάτορες. Η απαίτηση να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας ονομάζεται εκβιασμός. Και η εύλογη αντίδραση των ξένων σε όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς (στην αρχή έκπληξη, μετά θυμηδία και μετά οργή) αποκαλείται ύβρις και εξευτελισμός της χώρας μας και μας οδηγεί σε ακόμα πιο βίαιες κινήσεις.
Κηρύσσουμε την επανάσταση και κάνουμε αντίσταση - σε ποιους;
Έχουμε καταλάβει ποιο είναι το πρόβλημα; Αν μπορούσαμε έστω και μία στιγμή να σκεφθούμε ψύχραιμα και να κατανοήσουμε τι μας συμβαίνει.
Μας υποχρέωσε κανείς να δανειστούμε; Φταίνε οι άλλοι που το χρέος μας χτύπησε παγκόσμιο ρεκόρ; Μας ανάγκασε κανείς να παραμελήσουμε την παραγωγή μας και να εισάγουμε τα πάντα; Οι αγρότες μας, που μετέτρεψαν τις επιδοτήσεις σε Τσερόκι και Καγιέν, το έκαναν παρά τη θέλησή τους; Το κύκλωμα του φαρμάκου γιατί ανέβασε τις δαπάνες στο διπλό του μέσου όρου της Ε.Ε.; Η Τρόικα ήρθε με στρατό κατοχής ή μήπως εμείς την καλέσαμε; Η Μέρκελ, για ποιο λόγο είναι υποχρεωμένη να μας στηρίζει οικονομικά – και την βρίζουμε ακόμα κι όταν το κάνει;
Τι είπατε; Θέλει να προστατεύσει τις εξαγωγές της Γερμανίας; Οι εξαγωγές της προς Ελλάδα είναι μόλις το 0,5% του συνόλου. Και οι τράπεζές της έχουν ήδη εκποιήσει τα ελληνικά ομόλογα.
Ας καταλάβουμε κάτι: η Ευρώπη μπορεί άνετα να ζήσει χωρίς την Ελλάδα. Το 2% είμαστε, ούτε θα το καταλάβουν πως φύγαμε. (Αυτάρεσκη πατριωτική υπερβολή είναι ότι η αποχώρηση μας θα οδηγήσει σε κλυδωνισμό ή κατάρρευση της Ε.Ε.).
Αντίθετα η Ελλάδα δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την Ευρώπη. Ιδιαίτερα τώρα που είναι αδύναμη και ευάλωτη. Ας αφήσουμε λοιπόν τα παιδιαρίσματα και τα πείσματα κι ας στρωθούμε στη δουλειά. Δεν θα μας σώσουν οι άλλοι – όμως μας παρέχουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να σωθούμε μόνοι μας. Αν το μπορούμε.
Παιδιαρίσματα οι απόψεις του ελληνικού λαού που μοιάζει να προτιμάει την χρεοκοπία από την ξένη βοήθεια; Μα, ναι. Ακριβώς αυτή η παιδαριώδης προτίμηση δείχνει την ανωριμότητα του λαού. Που άλλωστε γι αυτό το λόγο βυθίστηκε στην κρίση. Και που καταπίνει όσες θεωρίες συνομωσίας του σερβίρουν.
Και όχι, δεν ισχύει το λαϊκίστικο αξίωμα: «ο λαός έχει πάντα δίκιο».
Όλοι αυτοί οι βουλευτές που βγάζουν πατριωτικούς λόγους και αρνούνται την ψήφο, είναι «τζάμπα μάγκες» (μια φορά θα συμφωνήσω με τον Σαμαρά). Υπολογίζουν στο ότι η σύμβαση θα ψηφιστεί και κάνουν το μικρό τους σόου, μπας και διασωθούν στις εκλογές. Ο ύψιστος λαϊκισμός. Αψηφούν «γενναία» την χρεοκοπία γιατί υπολογίζουν ότι δεν έρθει. Αν όλα κρέμονταν από την δική τους ψήφο, αν ήξεραν πως αύριο έχαναν τις καταθέσεις τους, δεν έβρισκαν βενζίνα για τη λιμουζίνα τους και ψωμί για το σπίτι, θα σας έλεγα εγώ τι θα ψήφιζαν…
Υπερβάλλω; Κινδυνολογώ; Καθόλου. Ακόμα και ο κ. Βαρουφάκης, μέγας οπαδός της χρεοκοπίας, παραδέχεται ότι θα υπάρξει μία δύσκολη «περίοδος προσαρμογής» – χωρίς ποτέ να καθορίσει την χρονική της διάρκεια ούτε τα συγκεκριμένα προβλήματα που θα προκύψουν. Εύλογο, γιατί έτσι θα ακυρωνόταν η θεωρία του.
Σίγουρα το τρίτο Μνημόνιο έχει αρκετές και μεγάλες αδυναμίες. Απλώς η άλλη επιλογή είναι πολύ χειρότερη. Και μεταξύ δύο κακών…