«Υπέρ εμού»...

Κωπηλατώντας ανοιχτά από το Νυδρί συναντάς πρώτα το νησάκι του Βαλαωρίτη – την Μαδουρή. Το σπίτι δείχνει σε καλή κατάσταση, φαίνεται πως τα δισέγγονά του, ο Νάνος και η Ελένη, το συντηρούν. Πιο πίσω ο Σκορπιός με ενταφιασμένη την τραγική δυναστεία των Ωνάση και παραπέρα όλο το παραμυθένιο αρχιπέλαγος της Λευκάδας.

Η Μαδουρή μου θύμισε ένα γράμμα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη που διάβασα πρόσφατα. Γράφει στον δάσκαλό του, τον λόγιο Κωνσταντίνο Ασώπιο και αναφέρεται στον πρόσφατο θάνατο του Σολωμού (1857):

«Ο ποιητής Σολωμός απεβίωσεν, άωρον θύμα τοσούτων καταχρήσεων. Η Επτάνησος, η Ελλάς ήλπιζεν να λάβει παρ’ αυτού πλούσιον κληροδότημα μελλούσης δόξης. Άπαντες εθρήνησαν επί του τάφου του και εν μέσω γενικού πένθους η ιδέα των αναγγελλομένων ποιημάτων του ήτο η μόνη παρηγορία ήτις ηδύνατο να ελαττώση τοσαύτην λύπην. Η πραγματικότης απέδειξε τουναντίον. Ολίγοι στίχοι, τινές στροφαί είναι το μόνον προϊόν τεσσαράκοντα περίπου ετών διηνεκούς απασχολήσεως! Εψεύσθησαν αι ελπίδες του έθνους.

Ίσως το γεγονός τούτο να συνέτεινεν ουκ ολίγον υπέρ εμού».

«Υπέρ εμού». Τι μικροψυχία, Θεέ μου!

Σήμερα θα δίναμε ολόκληρο το Βαλαωρίτη για «ολίγους στίχους» του Σολωμού. Πώς γίνεται οι άνθρωποι να περνάνε δίπλα στο θαύμα και να μην καταλαβαίνουν τίποτα!

Τα παιδάκια

Στο ξενοδοχείο που παραθερίζουμε έχει πολλά παιδάκια. Όλων των ηλικιών: από βρέφη τριών μηνών μέχρι δεκατριάχρονους ήδη μαντράχαλους. Πίσω από το ξενοδοχείο μας είναι άλλα δύο συγκροτήματα με ενοικιαζόμενα δωμάτια. Κι εκεί μένουν παιδάκια, τόσα πολλά που αναρωτιέσαι πού χωράνε.

Το δωμάτιό μας είναι διαμπερές. Μπροστά βλέπει στον κήπο του ξενοδοχείου και πίσω στο κηπάκι των ενοικιαζόμενων. Τα παιδάκια παίζουν στους κήπους εμπρός- πίσω, αλλά και στα μπαλκόνια τους.

Όλα τα γύρω μας παιδάκια διαθέτουν στεντόρειες φωνές. Μερικά μπορεί αργότερα να διαπρέψουν στην όπερα. Ήδη το κλάμα του μικρότερου βρέφους αντηχεί εκατοντάδες μέτρα μακριά. Οι γονείς φαίνεται πως ενθαρρύνουν τα παιδάκια να ασκούν τις φωνές τους σκεπτόμενοι το ενδεχόμενο ωδικού μέλλοντος. Έτσι τα παιδάκια, παίζοντας ή κλαίγοντας, φωνάζουν, τσιρίζουν, ουρλιάζουν ή μιλάνε δυνατά όλη μέρα – αλλά και τη νύχτα.

Έχω την υποψία πως τα παιδάκια έχουν οργανωθεί και φωνάζουν με βάρδιες – ούτως ώστε να ακούγονται μόνιμα. Διότι δεν μπορεί τα ίδια παιδιά να μην κοιμούνται καθόλου το μεσημέρι και να ξενυχτάνε ως την μία το πρωί. Προφανώς κοιμούνται με βάρδιες και αναλαμβάνουν υπηρεσία μόλις ξυπνήσουν.

Το αποτέλεσμα είναι μια διαρκής φωνητική παρουσία, που ζωντανεύει το τοπίο και την παραθεριστική μας διαμονή.

Υ. Γ. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τα παιδάκια – αλλά ευχαρίστως θα στραγγάλιζα τους γονείς…

Paradise Lost (Απολεσθείς Παράδεισος)

Στη ζωή μου ανακάλυψα πολλούς μικρούς παραδείσους τους οποίους διέγραψα μετά από τον παραδείσιο κατάλογο. Μέρη που ήταν παρθένα και έρημα – μέχρι που τα ανακάλυψαν οι πολλοί και έγιναν αφόρητα.



Νομίζω πως στον κατάλογο των απολεσθέντων παραδείσων θα προσθέσω και την Λευκάδα. Ο γραφικός όρμος, που μας είχε φιλοξενήσει δύο καλοκαίρια, πριν επτά και πέντε χρόνια, πάσχει φέτος από το αδιαχώρητο. Στην παραλία η κερδοσκοπία έβαλε τις ξαπλώστρες τόσο κοντά που βρίσκεσαι αγκαλιά με τον διπλανό σου. Η κρίση δεν φαίνεται πουθενά εδώ, μόνο το επίπεδο του κοινού έχει πέσει. Θορυβούν και φωνάζουν ασύστολα – ακόμα και οι συνήθως διακριτικοί ξένοι.



Η απεργία των βυτιοφόρων σε κρατάει δέσμιο (χρειάζεσαι τα καύσιμα για την επιστροφή). Μία μόνο εξόρμηση έδειξε ότι και το Άβατο των Αβάτων, οι Εγκρεμνοί απέκτησαν ξαπλώστρες και ομπρέλες.




Σε αναζήτηση νέων παραδείσων, λοιπόν.

Οι ρίζες της βίας

Με ρώτησαν σε μία ραδιοφωνική εκπομπή: «Γιατί στην Ελλάδα έχουμε τρομοκρατία;» Απάντησα πρόχειρα. Αργότερα ξανασκέφθηκα το ερώτημα.

Μία πρώτη απάντηση είχα δώσει στα «Αναμασήματα» και μετά στο «Ειρωνικό Νεοελληνικό Λεξικό»:

Αγωνιστές (ή αντιστασιακοί ή μαχητές της ελευθερίας): Άτομα φέροντα όπλο και προκήρυξη. Μετά τη δικτατορία, από την ανάγκη μας να επινοήσουμε αντιστασιακούς, αναδείξαμε σε τέτοιους κι όλους ανεξαιρέτως τους τρομοκράτες - δικούς μας και ξένους. Έτσι την αίγλη του «αγωνιστή» κέρδισαν η 17 Νοέμβρη, ο ΙRA η ETA, η RAF, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, ο Μπιν Λάντεν και οποιοσδήποτε άλλος φανατικός κουμπουροφόρος σκότωνε ανυπεράσπιστους πολίτες σε δημοκρατικά καθεστώτα. Ακόμα και σήμερα επικρατεί σύγχυση - άνθρωποι ειρηνόφιλοι και προοδευτικοί γράφουν με θαυμασμό για δολοφόνους, μόνο και μόνο επειδή καλύπτουν την βία κάτω από μία οποιαδήποτε ιδεολογία. (Τελικά η βία γεννάει μόνο βία. Το μόνο επίτευγμα της 17Ν, ήταν ο «τρομονόμος»).

Αυτά το 1996. Από τότε δεν άλλαξαν πολλά. Η έξαρση της εξέγερσης (και της βίας) καλά κρατεί. Προχθές στην «Καθημερινή» ο Θάνος Βερέμης έγραψε: «Ακόμα και σήμερα, οι κλεφταρματολοί βρίσκονται πιο κοντά στις καρδιές των Ελλήνων από ότι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος».

Μία ερμηνεία είναι λοιπόν ότι αυτή η κοινωνία ανέχεται (αν όχι εξαίρει) την βία. Γιατί όμως;

Εδώ χωράνε διάφορες ερμηνείες που σχετίζονται με παθογένειες της κοινωνίας μας. Η μεγαλύτερη για μένα είναι η ανασφάλεια που νιώθουν οι Έλληνες και το απόλυτο έλλειμμα εμπιστοσύνης. Νιώθουν αδικημένοι και ριγμένοι, ως άτομα και ως έθνος. Εξυφαίνουν απίθανες θεωρίες συνομωσίας μέχρι που οι ψυχίατροι να μιλάνε για μανία καταδιώξεως και ελληνική παράνοια.

Μία κοινωνία που δεν οργανώθηκε ποτέ σε χώρο πολιτών, που επιβιώνει από τις πελατειακές εξαρτήσεις της, που όλοι οι θεσμοί της είναι ύποπτοι και υπονομευμένοι, γεμίζει τα μέλη της με άγχος, θυμό και ανασφάλεια.

Η τελευταία κρίση και οι σωρευτικές αποκαλύψεις διαφθοράς και διαπλοκής έκαναν ακόμα μεγαλύτερο το έλλειμμα εμπιστοσύνης όλων προς όλους. Ένα διάχυτο αίσθημα αδικίας κυριαρχεί. Εκεί λοιπόν, η «ξεκάθαρη» λύση που δίνει το περίστροφο του τρομοκράτη αποκαθιστά το δίκαιο όπως παλιά το τόξο του Ρομπέν και το σπαθί του Ζορό.

Μέχρι να υπονομευτεί και ο θεσμός της τρομοκρατίας. Ως τώρα, πολλοί που διαφωνούσαν με τις μεθόδους της, πίστευαν στην αγνότητα των προθέσεών της. Αυτή όμως η τελευταία της πράξη μοιάζει διπλά ύποπτη. Ίσως τους οδηγήσει να αναθεωρήσουν. Μακάρι.


Υ. Γ. Δεν γνώριζα τον Σωκράτη Γκιόλια και δεν σύχναζα στο «Τρωκτικό». Ανέβασα αυτό το κείμενο την ώρα της κηδείας του, ως αποχαιρετισμό σε blogger και πράξη διαμαρτυρίας για την τυφλή βία. Σήμερα, 20 του μηνός, επέτειο του Αττίλα που με έκανε πριν 36 χρόνια να γράψω το «Δεν Ξεχνώ».

Αλίμονο όμως, όλοι ξεχνάμε και πρώτοι οι Ελληνοκύπριοι που, βολεμένοι στην ευμάρειά τους, μοιάζει να έχουν σιωπηλά αποδεχθεί την de facto διχοτόμηση…

Το κόμμα του ΚΟΚ

Κάθε φορά που κυκλοφορώ με το αυτοκίνητο απελπίζομαι. Όσο περνάνε τα χρόνια γινόμαστε χειρότεροι. Ένας λαός που δεν μπορεί να κινηθεί σωστά στον δρόμο, που δεν είναι σε θέση να τηρήσει τις απλές και τελείως ορθολογικές εντολές του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, πώς θα μπορέσει να επιβιώσει σαν κοινωνία;

Τι λέει ο ΚΟΚ; Περνάει όποιος έχει πρωτοπορία. Ο άλλος, που έχει STOP ή κόκκινο, περιμένει. Τι λέει ο Ρωμιός; Περνάει όποιος είναι πιο μάγκας. Όπως κι εσείς, κάθε μέρα ζω αθρόες παραβιάσεις. Ούτε τον ΚΟΚ σεβόμαστε ούτε τον άλλο οδηγό.

Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό – αλλά θεωρώ ότι η Ελληνική Ασθένεια ξεκινάει από εκεί, από τα στοιχειώδη. Αν κατέβαινα στην πολιτική, θα έφτιαχνα το «Κόμμα του ΚΟΚ». Ας κατακτήσουμε αυτό to επίπεδο και τα άλλα θα έρθουν από μόνα τους.

«Κράτος Καλό – Ιδιώτης Κακό»

Μόλις αναγγελθεί η πιθανότητα να ιδιωτικοποιηθεί μία κρατική εταιρία, αυτόματα κινητοποιούνται οι εργαζόμενοι και κατεβαίνουν σε απεργία. Αυθημερόν. Σαν εξαρτημένο αντανακλαστικό – πριν καν επιβεβαιωθεί η είδηση, πριν μαθευτούν λεπτομέρειες – έρχεται η άρνηση.

Τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, ένα σωρό ιδιωτικές εταιρίες πήραν τον αντίστροφο δρόμο. Κρατικοποιήθηκαν. Τράπεζες, διυλιστήρια, αερομεταφορείς, βιομηχανίες, ναυπηγεία, πέρασαν από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα. Δεκάδες επιχειρήσεις. Θυμάται κανείς να υπήρξε – έστω και μία φορά – αρνητική αντίδραση του προσωπικού;

Με την απλοποιημένη λογική του Όργουελ («Φάρμα των Ζώων») αυτό εκφράζεται με το δίπολο: «Κράτος Καλό – Ιδιώτης Κακό».



______________________________________________________

Εικονογράφηση του Quentin Blake από την έκδοση George Orwell: Animal Farm, Folio Society, 1984

Κοφμάν ή Κάουφμαν...

Αυτή την σκάλα την πρωτοανέβηκα πριν εξήντα και κάτι χρόνια. Παιδί ακόμα έμαθα τον δρόμο που οδηγούσε στον μεγαλύτερο - για μένα - θησαυρό. Τα βιβλία!

Κι αφού τον έμαθα τον ακολουθούσα σχεδόν κάθε εβδομάδα. Η κλασική έξοδος είχε σινεμά στην Σταδίου - αλλά πριν, επίσκεψη στα βιβλία για ενημέρωση ή (αν υπήρχε χαρτζιλίκι) αγορά.

Μέρος μαγικό, μέρος μυθικό, η είσοδος στη γνώση, την ονειροπόληση, την φυγή. Έχει μείνει ακριβώς όπως ήταν τότε. Μπήκα σήμερα και ανατρίχιασα.

Το ίδιο παραμένει το γύρισμα της σκάλας, φορτωμένο βιβλία και μικρές αφίσες. Κι επάνω ο ...παράδεισος.

Εδώ πρωτογνώρισα Camus, Sartre, Proust, Char - όλη την νεότερη Γαλλική λογοτεχνία και σκέψη. (Τα Αγγλικά βιβλία από τον Παντελίδη και τα Ελληνικά από την Εστία - πάλι τότε στη Σταδίου).

Μεγαλύτερος (και πιο εύρωστος οικονομικά) από εδώ αγόραζα τις υπέροχες εκδόσεις της Pleiade, δερματόδετες σε λεπτό ριζόχαρτο με τα άπαντα όποιου άξιζε να έχει άπαντα.

Οι χώροι έμειναν ίδιοι, αλλά γυμνοί πια από βιβλία. Το μαύρο ξύλο γυαλίζει ακόμα. Στα ράφια, αντί για τις πυκνές ράχες, τώρα εξώφυλλα ανοιχτά, αραδιασμένα, να γεμίζουν τον χώρο. Pleiade πια δεν υπάρχει - μόνο με παραγγελία... Κι όμως - τι ατμόσφαιρα! Κοντά του όλα τα άλλα βιβλιοπωλεία θυμίζουν σουπερμάρκετ.

Σε λίγο θα συμπληρώσει τα εκατό του χρόνια αυτός ο σπουδαίος ναός του πνεύματος. Θα προλάβει; Θυμάμαι ακόμα τον γέροντα ιδρυτή του, καμπουριασμένο επάνω σε σωρούς βιβλίων - ή μην ήταν κατάστιχα; Η καθηγήτρια μου των Γαλλικών (με την γαλλική της προφορά) τον έλεγε Κοφμάν. Αλλά οι περισσότεροι τον πρόφεραν στα Γερμανικά κι ας μην είχε πουλήσει ένα Γερμανικό βιβλίο.

Ω Παύλο, Μέγα Εσύ Χταπόδι της Μοίρας!

Η ήττα της Εθνικής Γερμανίας ήταν ο οριστικός θρίαμβος του προφήτη-χταπόδι Paul. Προβλέπει ανελλιπώς και με επιτυχία 100% τα σκαμπανεβάσματα αυτής της παράξενης ομάδας, που πότε θαμπώνει τον κόσμο με το παιχνίδι της, ρίχνοντας τεσσάρες στην Αγγλία και την Αργεντινή και πότε παίζει ψόφια και άτολμα, υποκύπτοντας αμαχητί στη Σερβία και την Ισπανία.

Λέω μήπως ζητήσουμε και μας δώσουν τίποτα απογόνους. (Το ίδιο μάλλον δεν θα το πουλάνε). Αν έχουν κληρονομήσει το χάρισμα, τα χταποδάκια του μπορεί, εκτός από προγνωστικά για το Προ Πο, να μας απαντήσουν και σε τίποτα πιο σημαντικές ερωτήσεις:

Π. χ. ρε χταπόδια - θα επιβιώσουμε ή θα χρεοκοπήσουμε;

_______________________________________________________


Κι ένα διήγημα από τη σημερινή LiFO: CLICK

Ματσακόνι *

Η πρόσφατη ιστορία με τον υιό Ζαγορίτη στο Πολεμικό Μουσείο μου θύμισε κάτι ανάλογο που είχε συμβεί τον καιρό της δικής μου θητείας στο Ναυτικό. Τρεις γόνοι καλών οικογενειών που υπηρετούσαν μαζί μας στην Βασική Εκπαίδευση (στρατόπεδο Παλάσκας) το έσκασαν ένα βράδυ και εμφανίστηκαν σε δεξίωση που έδινε ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος στον Βασιλικό Ναυτικό Όμιλο στο Τουρκολίμανο.

Από την Βασική Εκπαίδευση, τις γνωστές πρώτες σαράντα μέρες πριν την ορκωμοσία, δεν είχε βγει ποτέ κανείς. Αυτοί κατάφεραν και βγήκαν, φόρεσαν πολιτικά και πήγαν να χορέψουν.

Ο Βασιλιάς Παύλος δεν φημιζόταν για την οξύνοιά του (η Φρειδερίκη τον έσερνε από τη μύτη) αλλά ήταν αυστηρός. Είδε τους νεαρούς και φώναξε τον Κωνσταντίνο. Τον ρώτησε αν θυμόταν καλά ότι οι φίλοι του υπηρετούν τη θητεία τους. Δεν ξέρω τι απάντησε ο διάδοχος (που φυσικά είχε οργανώσει την απόδραση) αλλά την άλλη μέρα ο Παύλος κάλεσε τον Α/ΓΕΝ (αντιναύαρχος Παναγιωτόπουλος) και του έδωσε οδηγίες.

Όχι μόνο τους τάραξαν στο καψώνι στην υπόλοιπη εκπαίδευση, όχι μόνο δεν έγιναν (μόνοι αυτοί από τον λόχο μας) επίκουροι σημαιοφόροι, αλλά υπέφεραν πολλαπλά και ως απλοί ναύτες. Τους είδα μέσα στο καταχείμωνο, στη Σούδα, να κάνουν ματσακόνι κρεμασμένοι έξω από ένα πολεμικό.

Αναρωτιέμαι ποια ήταν η τιμωρία του υιού Ζαγορίτη για τα (πολύ χειρότερα) καμώματά του στο Πολεμικό Μουσείο.

_______________________________________________________

* Το ματσακόνι είναι ένα ειδικό βαρύ σφυρί. Χρησιμοποιείται για να χτυπάει και να αφαιρεί ο "ματσακόνης" τις σκουριές και τα άλατα από τις λαμαρίνες στα ύφαλα του πλοίου. Μαζί με την αμμοβολή, είναι από τις πιο βαριές και επιβλαβείς δουλειές.

Στη φωτογραφία το καταδρομικό "Έλλη", όπου υπηρέτησα μέρος της θητείας μου στη Σούδα.

Non connected connex

Ως εδώ καλά τα πήγαμε με τον ΟΤΕ. Από τους πρώτους συνδρομητές της ΟΤΕΝΕΤ με ταχύτητες χελώνας (14.400bps) αναβαθμίστηκα αργότερα σε ISDN 128K και μετά σε ADSL ανεβάζοντας συνεχώς την ταχύτητα μόλις γινόταν διαθέσιμη. Δεύτερη σύνδεση στα Κιούρκα κι αυτή πέρασε από τα Kbps στα Mbps.

Όλα αυτά καλά μέχρι την περασμένη Κυριακή. Η καταιγίδα που σάρωσε την Αττική μας στέρησε όλες τις τηλεφωνικές γραμμές του σπιτιού και την DSL. Μετά από τηλεφωνήματα στις βλάβες η σύνδεση του Διαδικτύου αποκαταστάθηκε σε 24 ώρες (οι άλλες μετά δύο ημέρες). Μόλις όμως ήρθαν οι φωνητικές γραμμές χάθηκε πάλι η DSL. Τηλεφωνήματα κλπ την ξανάφεραν σε μερικές ώρες για να ξαναχαθεί το Σαββατο μεσημέρι.

Έκτοτε δεν υπάρχει Διαδίκτυο και οι βλάβες (Σαββατοκύριακα 8-2!) απαντάνε το στερεότυπο: «σε δύο εργάσιμες ημέρες». Διαμαρτύρομαι ότι η σύνδεση είναι επαγγελματική και το μόνο που εισπράττω είναι ότι: «θα το δώσουμε ως επείγον».

Τρεις διακοπές σε μία εβδομάδα είναι πολλές. Ο δεκαπενταετής γάμος μου με τον ΟΤΕ απειλείται με διαζύγιο. Ανακαλύπτω πάλι ότι μου είναι πολύ δύσκολο να ζήσω χωρίς Internet. Οι συνδέσεις με κινητή τηλεφωνία (που χρησιμοποιώ στα ταξίδια) είναι άχρηστες στο σπίτι μου. Μένω στην καρδιά του Παλιού Ψυχικού και σε αυτή την υποβαθμισμένη περιοχή της Αττικής η κάλυψη των εταιριών κινητής τηλεφωνίας είναι ανύπαρκτη. Ίσα-ίσα αρκεί (κι όχι πάντα) για τηλεφώνημα – αλλά για data πέφτει στο GPRS και καλό ξημέρωμα!

Γράφω τώρα από τα Κιούρκα όπου ευτυχώς η σύνδεση (να χτυπήσω ξύλο) είναι υγιής. Και είμαι σε αναζήτηση εναλλακτικών μέσων...

_______________________________________

Υ. Γ. Μετά από 24 ώρες απουσίας το conn-X επανήλθε. Ας ελπίσουμε ότι τώρα θα μείνει. Τελικά είναι ο ομφάλιος λώρος που με συνδέει με τον κόσμο...