Το πρόβλημα της Ελλάδος δεν είναι οικονομικό. Είναι πολιτισμικό.
Σχεδόν διακόσια χρόνια τώρα η Ελλάδα προσπαθεί να γίνει Δυτική χώρα – στην κοινωνία, την οργάνωση, την νοοτροπία, την οικονομία, την διανόηση – αλλά δεν το καταφέρνει (και, ενδόμυχα, είναι σαν να μην το θέλει).
Δεν νιώθει ότι ανήκει στην Ευρώπη. Ακόμα μιλάει γι αυτή σαν να ήταν άλλη ήπειρος (σπούδασε στην Ευρώπη – ήρθε από την Ευρώπη).
Δεν έζησε Αναγέννηση, Μεταρρύθμιση, Διαφωτισμό. Δεν απέκτησε αστική τάξη, κώδικα ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς, κοινωνία πολιτών.
Εμμανουήλ Ροΐδης 1877: «…τα μεν πάτρια ήθη απηρνήθημεν, του δε διανοητικού βίου των εθνών της Δύσεως δεν μετέχομεν εισέτι».Δεν μετέχομεν εισέτι – ούτε του κοινωνικού, ούτε του οικονομικού βίου. Ζούμε άναρχα και παρασιτικά, σαν να ήμασταν Αρματολοί και Κλέφτες που προσκυνάνε και ταυτόχρονα ληστεύουνε το ντοβλέτι.
Αυτό που μας ζητάει η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι απλώς να περιμαζέψουμε τα ελλείμματα και να νοικοκυρέψουμε τα δημοσιονομικά. Ζητάει (καλώς ή κακώς) να γίνουμε Ευρωπαίοι. Όχι μόνο στην εμφάνιση και την εξωτερική συμπεριφορά, αλλά και στην νοοτροπία, τους κώδικες και την στάση ζωής.
Δύσκολο…
______________________________________
(Δημοσιεύεται στη σημερινή "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία")