"Αυτά να γράψεις στο blog"

Έχω μία φίλη που ζει σε πόλη της βόρειας Ελλάδας. Είναι μουσικός – συνθέτις, στιχουργός και ερμηνεύτρια. Ετών 36, ανύπαντρη και όμορφη. Άνθρωπος ταλαντούχος και καλλιεργημένος. Έχει καλή παιδεία. Πτυχίο αρμονίας από το Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, άλλο πτυχίο μουσικοπαιδαγωγικών από το Μουσικό Κολέγιο του Άλκη Μπαλτά, και επιπλέον Proficiency of Cambridge (και την επάρκεια και την άδεια διδασκαλίας).

Εδώ και καιρό είναι άνεργη. Η οικονομική κρίση φαίνεται πως έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τον κόσμο της μουσικής ψυχαγωγίας. Επέστρεψε αναγκαστικά στην γενέθλια επαρχιακή πόλη, στους γονείς της, που βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική θέση λόγω αρρώστιας του πατέρα. Για χρόνια ζούσε μόνη σε δικό της σπίτι και κέρδιζε αρκετά χρήματα τραγουδώντας σε μουσικές σκηνές. Τώρα πια το είδος της (μπαλάντες και άλλα έντεχνα - στην ανάγκη λέει και τσιφτετέλια) δεν είναι δημοφιλές. Παρόλο που έχει στείλει επανειλημμένα CD με δουλειά της σε διάφορους παραγωγούς, δεν πήρε ποτέ απάντηση.

Έκανα το λάθος να της στείλω ένα email ρωτώντας για νέα της. Ιδού η απάντηση:

Δύο φορές την εβδομάδα πηγαίνω στον οαεδ (επίτηδες δεν
το γράφω με μεγάλα γράμματα, τέτοια είναι η μικρότητα
η αθλιότητά του) να δω αγγελίες εργασίας. Όλες κι όλες
πέντε δέκα για γαζώτριες, κομμώτριες, οι περισσότερες
για μάγειρες στην Γερμανία. Κόσμος και κοσμάκης κοιτά
μαζί μου τις αγγελίες, οι νέοι με βλέμμα πιο χαλαρό οι
μεγαλύτεροι με την αγωνία χαραγμένη στο πρόσωπό τους.
Σήμερα στεκόταν δίπλα μου μια κυρία που πρέπει να
κόντευε τα πενήντα, την παρατηρούσα με την άκρη του
ματιού μου, κοιτούσε και δεν έβλεπε, τόση ήταν η
αγωνία της που σχεδόν την τύφλωνε. Για μια στιγμή
σκέφτηκα "τι τύχη μπορείς να' χεις εσύ να βρεις
δουλειά;" κι ευθύς αμέσως είδα τον εαυτό μου "μήπως τα
πενήντα είναι μακριά; να, μια ανάσα" με φαντάστηκα
στην θέση της, που ούτως ή άλλως στην θέση της είμαι,
με την διαφορά της γελοίας μου ψευδαίσθησης ότι λόγω
ηλικίας κάτι θα βρω. Οι αγγελίες για υπάλληλο γραφείου
(σήμερα δεν υπήρχε ούτε μία) το γράφουν ξεκάθαρα "έως
30 ετών". Άρα για ποιο "νεαρό" της ηλικίας συζητάω;

Εδώ και δύο εβδομάδες πηγαίνω τα απογεύματα σε ένα
φροντιστήριο αγγλικών που -παρεμπιπτόντως- δεν
χρειάζεται καθηγήτρια, έχει ήδη πέντε, και παρακολουθώ
τα μαθήματα της ιδιοκτήτριας. Κι αυτό γίνεται γιατί η
μαμά μου πήρε τηλέφωνο μια φίλη της που γνωρίζει
κόσμο, που πήρε την ιδιοκτήτρια του φροντιστηρίου που
χαριστικά για αυτήν την φίλη (μου το είπε πολλάκις
ξεκάθαρα) με φώναξε να παρακολουθώ τα μαθήματα σε
περίπτωση που βρεθεί καμιά ώρα. Κι έτσι
πηγαινοέρχομαι καθημερινώς σε τάξεις που δεν θα
διδάξω, κι εγώ δεν ξέρω γιατί. Εγώ όμως καίγομαι,
πρέπει να βρω δουλειά εδώ και τώρα, μα δεν υπάρχει
ένας άνθρωπος να μου πει θα κάνεις αυτό, θα παίρνεις
αυτά, ξεκινάς από σήμερα!

Στην Θεσσαλονίκη κατέβηκα ήδη δύο φορές και κάθε φορά
που κατεβαίνω, σκέφτομαι μέχρι και το λεπτό που θα
ξοδέψω ιδρώνω από αγωνία, δεν βρήκα τίποτα παραπάνω
από 500 ευρώ και με 500 δεν μπορώ να συντηρήσω το
σπίτι μόνη μου, κοινόχρηστα, λογαριασμοί, φαγητό κτλ.

Τραγουδιστικά, στη Θεσσαλονίκη βρήκα το απόλυτο τίποτα. Μέσα σ' όλα τα τηλεφωνήματα που έκανα σε γνωστούς μουσικούς και τραγουδιστές, ο ένας τραγουδάει διήμερα σε ταβέρνα στον παλιό σταθμό, 50 ευρώ την βραδιά! 400 μηνιαίως δηλαδή. Χωρισμένος να πληρώνει διατροφή και να μην μπορεί να θρέψει τον εαυτό του. Ευτυχώς γι αυτόν η τωρινή γυναίκα του είναι στρατιωτικός κι έτσι έχουν έναν μισθό κάθε μήνα. Μιλάμε για φωνάρα ο συγκεκριμένος άνθρωπος, όχι αστεία, τραγουδιστής με τεράστια πείρα και ικανότητα. Ένα φεγγάρι, όταν δουλεύαμε μαζί στην Δράμα, πουλούσε σακούλες στους πάγκους της λαϊκής. Α! Έχει κάνει και δίσκο!

Κι έτσι γύρισα πίσω, μη έχοντας να θρέψω τον
εαυτό μου, μ' έναν πατέρα ανάπηρο και μια μάνα που
κλαίει και ξεφυσά (δεν την κατηγορώ, την καταλαβαίνω)
νυχθημερόν.

Να κάνω άνοιγμα πού; Εδώ δεν έχω να πάρω τσιγάρα! Να
πάρω ρίσκα; Πού είναι για να τα πάρω; Ο Αφρικανός που
ζει σε χωματόδρομους και δεν έχει τρεχούμενο νερό,
μπορεί να σκεφτεί τις ευκαιρίες και τις τεχνολογικές
εξελίξεις που υπάρχουν στον δυτικό κόσμο; Όταν δεν
έχεις μία στην τσέπη και καίγεσαι να βρεις εχτές
δουλειά, μπορείς να κάνεις ανοίγματα; Νομίζεις πως
στην ψυχολογία διαφέρω από τον Αφρικανό;
Κι έτσι από την ψυχολογία του τύπου "ορμάω, έχω μυαλό,
παιδεία και ικανότητες, ό,τι βρεθεί θα το σαρώσω, θα
είμαι πολύ καλή και αποδοτική" μετά από καιρό που τρώω
σκατά στην μάπα φτάνω στην ψυχολογία του τύπου "Θεέ
μου βοήθησέ με, πού θα πάει η ζωή μου από εδώ και
εμπρός, ούτε από το σπίτι δεν μπορώ να ξεμυτίσω γιατί
δεν έχω λεφτά ούτε για έναν καφέ, Θεέ μου τι με
περιμένει, τι χειρότερο;". Τις νύχτες κάθομαι στο
μπαλκόνι κοιτάζοντας απελπισμένη την ημιφωτισμένη,
κοιμισμένη πόλη, με πιάνουν τα χαράματα
κλαίγοντας. Πολλές φορές σκέφτηκα να πηδήξω... Τι έχω
άλλωστε να προσδοκώ;

Ξυπνώ πολύ πρωί, κοιμάμαι το πολύ τέσσερεις ώρες,
κοιτώ και πάλι την πόλη με το φως της μέρας, ακούω την
φασαρία της και βγαίνω και πάλι στους δρόμους, με πιο
αισιόδοξη διάθεση, στις νομαρχίες για κάποια ίσως
ανακοίνωση, στα περίπτερα με τις τοπικές εφημερίδες
(δεν τις αγοράζω, τις ξεφυλλίζω, εκεί έφτασα...)
"ζητείται κυρία να φυλάει ηλικιωμένη, ζητείται
αχθοφόρος" στον οαεδ, στα τηλέφωνα σε γνωστούς και
αγνώστους "ψάχνω για δουλειά, αν ξέρεις κάτι πες μου".
Κατά τις τρεις με τέσσερεις το απόγευμα επιστρέψω
άπραγη, ντρέπομαι καλησπέρα να πω στους γονείς μου, με
το κεφάλι κατεβασμένο, ετοιμάζομαι για το
φροντιστήριο-επισκέπτρια που παρακολουθεί χαριστικά
λόγω γνωστής-μέσου τα μαθήματα! Και δεν μπορώ να
φωνάξω "δώστε μου εδώ και τώρα δουλειά, μη με
παιδεύετε άλλο" όχι δεν μπορώ από φόβο μην κλείσω μία
πόρτα που στην ουσία δεν έχει καν ανοίξει. Υπομονή,
υπομονή...

Η υπομονή μου έχει εξαντληθεί, η αυτοεκτίμησή μου
πλέον ανύπαρκτη, κι αυτά που ήξερα και σ' αυτά που
πίστευα ότι μπορώ και είμαι ικανή, έχουν πάει
περίπατο. Ένα άδειο σακί, χωρίς ψυχή, χωρίς μυαλό,
χωρίς επιλογή από το να ψάχνει, να ψάχνει τι; Το
τίποτα.

Δύσκολο, αδύνατο να έρθεις στην θέση μου. Κι εσύ και
όποιος άλλος άνθρωπος έχει να σκέφτεται οτιδήποτε άλλο
από τα οικονομικά προβλήματά του. Πολλοί όμως άνθρωποι
είναι σαν και μένα άνεργοι και χειρότερα όταν έχουν
παιδιά και οικογένεια να συντηρήσουν. Αυτών των
ανθρώπων η αξιοπρέπεια έχει πιάσει πάτο -κι όχι γιατί
το διάλεξαν αλλά ακριβώς για το αντίθετο, γιατί δεν
έχουν επιλογή.

Τώρα λοιπόν πού χρόνος για υπαρξιακές αναζητήσεις και
φιλοσοφικούς προβληματισμούς, πού χρόνος για ποίηση
και μουσική όταν 24 ώρες το 24ωρο ψάχνω δουλειά,
χτυπάω πόρτες και παρακαλάω; Όλα αυτά, βιβλία,
σκέψεις, τέχνη, μού φαντάζουν το λιγότερο γελοία.
Αυτή είναι η δική μου πραγματικότητα και αυτή είναι η
πραγματικότητα στην Ελλάδα.

Για αυτά να γράψεις στο blog σου. Μπαίνω να σε διαβάσω και μου φαίνεσαι έτη φωτός μακριά από μένα.
Και είσαι. Και για μένα και για χιλιάδες σαν και μένα.

Αν ήσουν νέος τώρα (τι νέος; 36 χρονών σαν κι εμένα, να χτυπάς πόρτες και η δυσπιστία στα βλέμματα, στην θέα της ηλικίας σου να σε τυλίγει σαν ιστός αράχνης) όπως όταν επέστρεψες και ξεκίνησες να εργάζεσαι στη Ελλάδα, καμία γνώση και παιδεία σου δεν θα σου άνοιγαν πόρτες. Στα ίδια σκατά με μένα θα πάλευες, θα αγωνιζόσουν και στο φινάλε ηττημένος, χωρίς ίχνος αυτοεκτίμησης θα δεχόσουν το έσχατο ψίχουλο που θα σου πέταγαν.



Έτσι έχουν τα πράγματα. Αυτά είναι τα νέα μου, που πολύ τρυφερά μου έγραψες σε e-mail σου πως θέλεις να μαθαίνεις.